سرویس اقتصادی جوان آنلاین: به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، اقتصاد ایران در حالی با مشکل کرونا مواجه شد که دو سال سخت ۱۳۹۷ – ۱۳۹۸ را پشت‌سر گذاشته بود. پیش‌بینی می‌شد بدون کرونا اقتصاد ایران در سال ۹۹ به رشد مثبت غیرنفتی برسد که با شیوع کرونا اقتصاد ایران در وضعیت رکود همراه با نبود اطمینان قرار گرفت. بررسی‌ها نشان می‌دهد، در اسفندماه بین ۲ هزار و ۸۷۰ تا ۶ هزار و ۴۳۱ نفر از شاغلان فعلی متأثر از شیوع ویروس کرونا شغل خود را از دست داده‌اند و وضعیت معیشت خانوار به‌خصوص در دهک‌های پایین بدتر شده است.
از این رو پیش‌بینی می‌شود، اقتصاد ایران در سال جاری از ابعاد مختلفی با مشکل کسری بودجه مواجه خواهد بود. با کاهش شدید درآمدها، هزینه‌ها هم نمی‌تواند متناسب با آن کم شود که این منجر به کسری بودجه پایدار و یکی از مهم‌ترین معضلات اقتصادی در سال‌های بعدی خواهد بود.
انتشار تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از وضعیت اشتغال و بیکاری در فصل بهار نشان از مشهود بودن اثر کرونا بر بازار کار کشور در بهار امسال نسبت به فصل مشابه سال قبل دارد و طبق اعلام آن جمعیت غیرفعال افزایش و جمعیت شاغل و بیکار (جمعیت فعال) با کاهش همراه بوده است؛ به طوری که بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ساله و بیشتر از این حکایت دارد که ۸/ ۹ درصد از جمعیت فعال بیکار بوده‌اند و نرخ بیکاری نسبت به بهار سال گذشته ۱/۱ درصد افزایش دارد. به گفته کارشناسان، یکی از دلایل افزایش نرخ بیکاری در استان‌ها کاهش نرخ مشارکت اقتصادی است که برای محاسبه آن بالای کسر، جمعیت (شاغلان و بیکاران) و در مخرج جمعیت فعال قرار می‌گیرد. جمعیت شاغلان ١٥ساله و بیشتر در این فصل ٢٢ میلیون و ٩٦٣ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل تقریباً یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر کاهش داشته است.
همچنین در بهار امسال ۴۱درصد جمعیت ۱۵ساله و بیشتر از لحاظ اقتصادی فعال بوده‌اند؛ یعنی در گروه شاغلان و بیکاران قرار گرفته‌اند و نرخ مشارکت اقتصادی آن کاهش ۷/ ۳ درصدی دارد. چندی پیش پژوهشکده آمار ایران نیز در گزارشی اعلام کرد در دوران ابتدایی شیوع ویروس کرونا که با کاهش فعالیت کسب و کار و افزایش هزینه‌ها همراه بود، ۳۰ درصد مشاغل در اسفند و فروردین حداقل یک نفر را اخراج کرده‌اند، اما بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد در بهار ١٣٩٩، بخش خدمات با ۷/ ۴۹ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است و بخش‌های صنعت با ۸/ ۳۱ درصد و کشاورزی با ۶/ ۱۸ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
لرستان رکورد بیکاری را شکست
براساس گزارش مرکز آمار در بهار امسال ۱۵استان کشور دارای نرخ بیکاری دو رقمی با کمینه ۴درصد و بیشینه ۲۱درصد هستند. بر این اساس استان‌های خراسان جنوبی با نرخ ۴درصد، اردبیل ۶درصد، ایلام ۵/ ۶ درصد، فارس ۶ /۶ درصد و خراسان رضوی ۷درصد کمترین نرخ بیکاری را در فصل بهار ۹۹ به خود اختصاص داده‌اند. بالاترین نرخ بیکاری در فصل بهار که از مرز ۲۰ درصد عبور کرده مربوط به استان لرستان با رقم ۲۱ درصد است. بهار ۹۸ نرخ بیکاری این استان ۹/ ۱۶ درصد بوده و بهار سال گذشته نرخ بیکاری بالای ۲۰ درصد برای هیچ کدام یک از استان‌ها گزارش نشده بود.
پس از آن چهار محال‌و‌بختیاری با نرخ ۱/ ۱۹ درصد، کرمانشاه ۸ /۱۳ درصد، استان سیستان و بلوچستان ۱/ ۱۳ درصد، کهگیلویه و بویراحمد ۶/ ۱۲ درصد بیشترین بیکاری را داشته‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد استان گیلان با ۲/ ۴۵ درصد در رتبه نخست بیشترین نرخ مشارکت اقتصادی قرار گرفته است. پس از آن به ترتیب زنجان ۸/ ۴۴ درصد، چهارمحال و بختیاری ۷ /۴۴ درصد، کردستان ۴ /۴۴ درصد و خراسان شمالی ۳/ ۴۴ درصد هستند
بیکاری ۵/ ۱۳ درصدی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی
همچنین جزئیات آمار‌ها نشان می‌دهد در فصل بهار ۹۹ بالغ بر ۵ /۱۳ درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار بوده‌اند که سهم زنان بیشتر است.
براساس اطلاعات ثبت‌شده توسط مرکز آمار ایران بهار امسال ۲۵ میلیون و ۴۶۷ هزار و و ۹۸۳ نفر مشارکت اقتصادی داشتند که نسبت به بهار سال ۹۸ بالغ بر یک میلیون و ۹۹۲ هزار و ۶۸۵ نفر کاهش یافته است. همچنین ۵ /۱۳ درصد از جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر فارغ‌التحصیل آموزش عالی در بهار ۹۹ بیکار بودند که سهم مردان ۳/ ۱۰ درصد و سهم زنان ۲/ ۲۰ درصد است.
نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد درمورد میزان تحت‌تأثیر قرارگرفتن بخش‌های اقتصادی از ویروس کرونا، بخش خدمات با توجه به کاربر بودن و داشتن بالاترین سهم در تولید ناخالص داخلی ایران (حدود ۵۰درصد)، بیشترین آسیب را از ویروس کرونا دیده و خواهد دید. در این بخش گرچه برخی فعالیت‌ها با گسترش ویروس کرونا از جمله فعالیت‌های عرضه‌کننده محصولات بهداشتی، شوینده و سلولزی و در مواردی میوه‌فروشی و عطاری رشد داشته‌اند، اما با توجه به سهم ناچیز آن‌ها از ارزش افزوده و اشتغال، به نظر نمی‌رسد این گروه کوچک فعالیت‌ها بتوانند تأثیر منفی سایر فعالیت‌ها بر رشد تولید ناخالص داخلی ایران و همچنین اشتغال پس از گسترش ویروس کرونا را خنثی کنند. در بخش صنعت گرچه این بخش نسبت به بخش خدمات آسیب کمتری از کرونا دیده است، اما نسبت به شوک‌های متفاوت مانند شوک‌های مثبت و منفی نفتی، شوک‌های سطح کلان اقتصاد، چالش‌های تأمین مالی و سایر شوک‌های برون‌زا نوسانات بیشتری را تجربه کرده و انتظار می‌رود بخش صنعت نیز در سال ۱۳۹۹ با رشد منفی مواجه باشد.
براساس آمار منتشر شده، در بهار امسال اشتغال در بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات به ترتیب ۶/ ۱۸ درصد و ۸/ ۳۱ درصد و ۷ /۴۹ درصد بوده است و در این سه بخش نرخ بیکاری افزایش یافته و سهم‌شان از اشتغال در حال کاهش است.
