پهلوی دوم در واپسین منزل حیات، به مثابه عبرتی برای تاریخ
چهار پادشاه آخر ایران، تماماً به دلیل فَقد پایگاه داخلی، بههنگام فرار و پناه گرفتن در خارج جان باختند. این امر به طور مساوی، بین دو سلطان آخر قجر و پهلوی تقسیم شد. در این میان، اما و با نظر به شرایط دو نمونه پایانی، وضعیت رضاخان و فرزندش تراژیکتر به نظر میرسید. آنان به شدت از جان خویش بیمناک و ایضاً از سوی حامیان سابق مورد بیاعتنایی بودند. در میان این دو، محمدرضا پهلوی وضعیت بدتری را تجربه کرد و به تجربهای برای گریختگان به دامان انگلیس و امریکا مبدل شد
کد خبر: ۱۲۴۱۹۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۶
گذری بر حیات سیاسی رضاخان، از برکشیدن تا برافتادن
قزاق در دوران حاکمیت خویش و به دلیل استفاده از شیوههای زورمدارانه، دشمنان فراوان داشت. آنان خود را برای روز مبادا مهیا ساخته و درصدد ستاندن انتقام از وی بودند. به باور تحلیلگران یکی از عوامل خروج سریع رضاخان از کشور، در امان ماندن از تلافی دشمنان به ویژه اقوامی بود که بخش مهمی از آنها کشته یا تخت قاپو شده بودند. همچنین پناهبردن به منطقهای دور و آفریقایی نیز به همین منظور انجام پذیرفت
کد خبر: ۱۲۴۱۴۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۳
توجه همزمان به شاهنامه و دنبال کردن اقدامات ضد حجاب و عفاف از همان روزها برای کسانی که به شاهنامه تسلط داشتند و توجه فردوسی به زیست عفیفانه مردم ایران در طول تاریخ را میدانستند مضحک بود.
کد خبر: ۱۲۳۹۴۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۲۱
فاجعه کشتار در مسجد گوهرشاد، خروش عمومی بر فرهنگسوزی پهلویستی
کشتار مردمی که در دفاع از فرهنگ و هویت اسلامی گرد آمده بودند، بازتابی گسترده یافت و انزجار ملی و فراملی را در پی داشت. این امر موجب شد که رضاخان نتواند علمای زندانی در پی این واقعه را اعدام کند یا طی مدتی طولانی در زندان نگه دارد. با این همه به علمایی که آزاد شدند، امکان ادامه اقامت در مشهد داده نشد و هر یک به شهرهای دیگر تبعید شدند
کد خبر: ۱۲۳۸۸۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۹
محرم، آزادگی و شهادت برای طیب حاجرضایی در آیینه روایتها و تحلیلها
تمامی آنان که تهران دهه ۳۰ را درک کردهاند، از اهتمام طیب حاجرضایی به برگزاری عزاداری حسینی (ع) خاطرات متنوع و شیرینی دارند. برای آنان جالب بود که دعواگیر شهر، اینچنین در روزهای محرم سیاهپوش میشود، تکیه میبندد و اطعام میکند. فصل پایانی و تعیین کننده حیات وی نیز در محرم ۱۳۴۲ روی داد، آنگاه که او انتخاب کرد تا تصویر امام خمینی را در تکیهاش نصب کند و سخنران هیئتش، در انتقاد از رژیم شاه بگوید
کد خبر: ۱۲۳۸۵۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۸
احمد قوام، حزب دموکرات ایران و تلاش بیفرجام برای سیطره بر مجلس پانزدهم
احمد قوام حزب دموکرات ایران را برای چالشی اعلام نشده با حزب توده تأسیس کرد. او برخی از اطرافیان متمایل به چپ را در رأس حزب خود قرار داد تا رقیب را حساس نکرده باشد، با این همه تودهایها نیز متوجه ترفند قوام شدند و مقابله با این حزب جدیدالتأسیس را مطمح نظر قرار دادند. این امر در نهایت و به علل گوناگون موجب تضعیف حزب دموکرات شد و توقعات وی را برآورده نساخت
کد خبر: ۱۲۳۶۹۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۰
«کلاه پهلوی» و کلیدزدن کشف حجاب رضاخانی
رضاخان برای ارتقای ایران، از شیوه کلاه گذاردن و کلاه برداشتن آغاز کرد! کلاه بیلبه جای خود را به کلاه لبه جلو و سپس کلاه تمام لبه داد و این امر، در نظر او رسیدن به مرزهای پیشرفت قلمداد میشد. از نظر او هرگونه مقاومتی در برابر تجدد تحمیلی، باید سرکوب و معترض به زندان و احتمالاً گورستان دلالت میگشت! زورمداری رضاخان در دوران سلطنتش در این باره و سایر موارد، موجب شد که برخی از بالای ۱۰ هزار مفقود در دوره حاکمیت او سخن گویند
کد خبر: ۱۲۳۵۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۴
به بهانه انتشار مجلدات دوم و سوم «رضا نام تا رضا شاه»
تارنمای ناشر در بازنمایی جلد دوم این کتاب به مقولات پی آمده اشارت میبرد: «بهبودی در اثر تازه خود به بررسی زندگی و کارنامه رضاخان پهلوی، سردارسپه فعلی در دوره وزارت جنگ (۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲) پرداخته است
کد خبر: ۱۲۳۳۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۱
فردوسیگرایی به سبک رضاخان، در آیینه روایتها و تحلیلها
حامیان کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹، در سوق دادن رضاخان به سوی باستانگرایی و ادبیات حماسی نقش عمده داشتهاند. او پیش از آن، صرفاً یکی از افسران قزاق بود و به دشواری میتوانست بخواند یا بنویسد. ضمن اینکه وی در مخیله خویش حماسهسازی را با سرکوبگری خلط کرده و مثلاً اشعار فردوسی را محمل مناسبی برای تزئین و تسهیل دیکتاتـــوری پنداشته بود!
کد خبر: ۱۲۲۸۹۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۵
امحای مقبره رضاخان به مثابه نمادی از پایان پهلویسم در ایران
پهلوی دوم در آغاز قصد داشت تا پدرش را در اعتاب مشهد یا قم دفن کند. در مشهد خاطره کشتار مسجد گوهرشاد، اما انجام این کار را دشوار میساخت. در قم نیز مشکل مخالفت مرجعیت، حوزه علمیه و جمعیت فدائیان اسلام وجود داشت. این بود که نهایتاً آستان حضرت عبدالعظیم در شهرری انتخاب شد. با این همه بقعه رضاخان تنها یک یادمان نبود، بلکه در گذر زمان کاربریهای گوناگون یافت. در روزهای انقلاب، این مکان به شکل پایگاه گارد شاهنشاهی درآمد!
کد خبر: ۱۲۲۸۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۲
ادموند آیرونساید و بسترسازی برای سلطه کم هزینه انگلیس بر ایران
واقعیت این است که جناح سنتی حاکمیت انگلستان تصمیم داشت تا مشکل این کشور در ایران را با شیوههای آزمون شده و طرحهایی، چون معاهده ۱۹۱۹ رفع و رجوع کند. جناح تندرو که از چهرههایی، چون وینستون چرچیل و فرستاده او آیرونساید تشکیل میشد، چاره کار را در تغییر اساسی ساختارها میدید. آنچه آیرونساید در پروسه برکشیدن رضاخان انجام داد، تا دههها منافع این کشور را تأمین و خاطر آنان را از ایران آسوده کرد
کد خبر: ۱۲۲۶۶۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۱
سرتیپ محمود افشارطوس، درنگی در زمانه و کارنامه
از همان دوره که محمود افشارطوس مفقود و چند روز بعد جسد او پیدا شد، بسا افراد و جریانات این اقدام را در جهت تضعیف دولت دکتر مصدق و حتی نخستین گام کودتا علیه وی برشمردند. این روایت، تقریباً فراگیر و رسمی شد. با این همه در این باره منقولات دیگری نیز وجود دارد که برخی از آنها در دهههای اخیر تقویت نیز شده است. به عبارت دیگر در این موضوع پژوهشهای جدیدی انجام شده که ناقض روایت رسمی است
کد خبر: ۱۲۲۵۰۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۲
رضاخان به مثابه آلت فعل انگلستان برای پایدار کردن منافع این کشور در ایران
به منکرین انگلیسی بودن کودتای ۱۲۹۹ باید گفت، اگر اقدامات این دولت در یافتن و ارتقای رضاخان و همچنین تجهیز قزاقان و سپس ایجاد آمادگی و استعداد در تهران برای توفیق این حرکت نبود، آیا اساساً چنین اتفاقی روی میداد؟ یک نیروی ناتوان و فاقد مدیریت کارآمد و تجهیزات در حوالی قزوین، چگونه میتوانست بدون معاضدت مادی و معنوی انگیسیها به یکباره به پایتخت هجوم آورد و قدرت را به دست گیرد؟
کد خبر: ۱۲۱۶۹۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۲
«زنده یاد آیتاللهالعظمی سیدعبدالله شیرازی، به مثابه جهادگری مسلکی» در آیینه روایتها
آیتالله العظمی شیرازی در پی اخراج ایرانیان از عراق، به اعتراض این کشور را ترک نمود و رهسپارِ ایران گشت. این سفر اما، برای وی خالی از خطر نبود. چه اینکه او در عهد رضاخان ، سابقه مواجهه جدی با حکومت وی را داشت. با این همه استقرار این مرجع والا در شهر مقدس مشهد، شرایط را به نفع مبارزان تغییر داد
کد خبر: ۱۲۱۶۱۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۸
روایتهایی که زندهیاد سیدمهدی طالقانی از سیره پدر به تاریخ افزود
زندهیاد سیدمهدی طالقانی در دوره اوجگیری انقلاب اسلامی در بسا صحنههای مهم از جمله: راهپیمایی ها، دیدارها، شرکت در جلسات شورای انقلاب، سفر به کردستان، سفر اعتراضی به شمال کشور، برگزاری نمازجمعه و... در کنار آیتالله سیدمحمود طالقانی حاضر بود و خاطرات وی از این وقایع و صحنهها برای علاقهمندان و به ویژه تاریخنگاران معاصر، بس روشنگر و مفید مینماید
کد خبر: ۱۲۱۳۰۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۰
محمدرضا کائینی، پژوهشگر تاریخ معاصر:
واقعه کشف حجاب که به دنبال تصویب قانونی در ۱۷دیماه ۱۳۱۴ در ایران رخ داد، یکی از اقدامات رضاشاه پهلوی بود که به موجب آن، زنان و دختران ایرانی از استفاده از چادر، روبنده و روسری منع شدند
کد خبر: ۱۲۰۸۸۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۷
کشف حجاب رضاخانی و پیامدهای آن برای جامعه ایرانی
واقعه کشف حجاب، مفاسد فراوانی به همراه داشت. مصارف کاذبی را در میان زنان به وجود آورد، بخش عمدهای از درآمد مرد یا مرد و زن خانواده به جای آنکه صرف اقتصاد خانواده شود، صرف لوازم آرایش و لباس همسر و دختران خانواده میشد. کانونهای گرم خانواده به سردی گرایید و روابط زناشویی در بسیاری از خانوادهها به هم خورد و موجب متلاشی شدن خانوادههای زیادی شد
کد خبر: ۱۲۰۷۱۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۰
گفتاوردی در بازخوانی زمانه و کارنامه پهلوی اول
رضاخان راهآهن شمال به جنوب را به دستور انگلستان احداث کرد و بعد هم با افتخار گفت: «ما راهآهنی ایجاد کردیم که از کنار هیچ کدام از شهرهای مهم ایران عبور نمیکند!». به این معنی که راهآهن احداث شده، استراتژیک است نه اقتصادی. در حالی که ایران در آن دوره، احتیاج به راهآهن اقتصادی داشت، چون وقتی کشور دچار قحطی و خشکسالی میشد، با آنکه در یک بخش آذوقه داشتیم، ولی در بخش دیگر مردم از گرسنگی میمردند!
کد خبر: ۱۲۰۶۳۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۶
کد خبر: ۱۱۸۰۶۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
حقابه ایران از رود هیرمند بیش از ۵۰ درصد بود که در طول حکومت دو شاه پهلوی کم و کمتر شد...
کد خبر: ۱۱۶۲۱۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۷
