سرویس اقتصادی جوان آنلاین: روز گذشته قیمت یورو در بازار آزاد به ۱۶ هزار تومان نیز رسید تا رکورد جهش ۳ هزار تومانی، تنها کمتر از دو هفته را به نام خود ثبت کند. این در حالی بود که صرافی‌های بانک‌ها ارز مسافرتی را با اختلاف ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ تومانی به متقاضیان عرضه می‌کردند و همین موضوع باعث شکل گرفتن صف‌های طویل در مقابل صرافی‌های بانک‌ها برای خرید ارز مسافرتی شد؛ چراکه افراد می‌توانستند در صورت خرید دلار از صرافی‌های منتخب، مبلغی بین ۷۰۰ تا هزار تومان آن را بالاتر در بازار آزاد به فروش برسانند و تنها در کمتر از چند ساعت معادل حقوق ماهانه یک کارگر سود ببرند.
این در شرایطی است که روز شنبه نیز چنین اتفاقی در بازار شکل گرفت و گفته می‌َشد که پس از ساعت ۴ بعدازظهر و همزمان با تعطیلی بانک‌ها و صرافی‌های مجاز، قیمت‌ها در بازار، سطوح بالاتری را نیز تجربه کردند.
گزارش‌های میدانی نیز نشان می‌دهد بازار‌های مختلف نیز تحت‌تأثیر نوسان قیمت ارز قرار گرفته و مردمی که برای خرید‌های پایان سال به مغازه‌های مختلف مراجعه می‌کنند با قیمت‌های متفاوتی مواجه می‌شوند. قیمت‌هایی که فروشنده دلیل آن را نوسان مجدد قیمت ارز عنوان می‌کند.
چرا ارز گران شد؟
در این میان نکته اصلی دلایل گرانی ارز است. در همین خصوص پیشتر «جوان» گزارشی در خصوص سررسید سپرده‌های ۲۰ درصدی نوشته بود و بخشی از نوسان بازار ارز را مرتبط با عدم تعیین تکلیف این سپرده‌ها عنوان کرد. در همین حال باید گفت: به جز این موضوع افزایش مجدد انتظارات تورمی نیز در گرانی ارز مؤثر بوده است. بر همین اساس بسیاری از افراد بر این باور هستند که قیمت ارز در سال آینده بازهم افزایش خواهد یافت و همین موضوع باعث هجوم آنان به این بازار شده و متعاقب این رفتار بازار نیز دچار نوسان شده است.
همچنین موضوع تقاضا‌های پایان سال نیز در این خصوص بی‌تأثیر نبوده و برخی از مردم برای نیاز مسافرت‌های خارجی اقدام به خرید ارز می‌کنند.
دولت و بانک مرکزی اختلاف دارند
در همین حال موضوع دیگری که این روز‌ها میان کارشناسان اقتصادی در حال زمزمه شدن است، موضوع اختلاف دولت و بانک مرکزی در حوزه مدیریت این بازار و تخصیص ارز به گروه‌های هدف است. حتی در این میان شایعه شد که دولت همزمان با حضور همتی در چین اقدام به ابلاغ چند بخشنامه ارزی کرده که همین بخشنامه‌ها بر بازار ارز تأثیر گذاشته و باعث ایجاد نوسان در این بازار شده است. در همین ارتباط محمد حسینی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس به خبرگزاری خانه ملت می‌گوید: انتظار می‌رود که دولت دقت لازم را در صدور بخشنامه‌ها و همراهی با سیاست‌های کلان بانک مرکزی داشته باشد تا بازار از ثباتی نسبی در حوزه ارز پیروی کند و شاهد افزایش قیمت ارز‌ها در عرض دقیقه و ثانیه نباشیم.
حسینی سپس در پاسخ به این سؤال که آیا درست است در طول سفر رئیس بانک مرکزی به چین دولت بخشنامه‌ای خلاف سیاست‌های بانک مرکزی صادر کند؟ گفت: چنین ناهماهنگی وجود دارد، البته فشاری از سوی مرز‌نشین‌ها برای ورود آزاد دلار بود، اما در نهایت مصوبه اخیر دولت باعث ایجاد اغتشاش در بازار ارز شد.
نماینده مردم تفرش، آشتیان و فراهان در مجلس دهم شورای اسلامی بیان داشت: عامل افزایش نرخ دلار در واقع به دلیل صدور بخشنامه‌های دولتی است. امریکا با دلار ما کاری ندارد، عدم ثبات سیاست‌های ما تأثیر مستقیم بر نوسانات دارد.
گفته‌های این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به مصوبه اخیر دولت در خصوص آزادی ورود ده‌ها قلم کالا از طریق مرزنشینان است. البته این موضوع با اعتراض رئیس کل بانک مرکزی نیز مواجه شد و وی پس از بازگشت از چین در یادداشتی گلایه‌آمیز که در اینستاگرام خود منتشر کرد به این مصوبه دولت واکنش نشان داد و گفت: «در‌حالی‌که از اوایل هفته با مجوز صادره به آن بخش از صادرکنندگانی که درخصوص نحوه بازگرداندن ارز خود به چرخه اقتصاد عملکرد خوبی داشته‌اند، قائدتاً باید شاهد عرضه بیشتر ارز و کاهش نرخ آن می‌بودیم. چرا اینگونه شد؟ یک دلیل برمی‌گردد به مصوبه آزادی ورود ده‌ها قلم کالا از طریق مرزنشینان و ملوانان. در شرایط تحریم و محدودیت‌های ارزی، این دسته از تصمیمات، واردات اجناس غیر‌ضرور در موقعیت زمانی تحریم را افزایش داده و قطعاً موجب افزایش تقاضای ارز در سلیمانیه، دوبی، هرات و... و متعاقباً در بازار ایران شده است.»
بنابراین باید به دلایل افزایش نرخ ارز، موضوع اختلاف دولت و بانک مرکزی را نیز اضافه کرد.
در روز‌های آینده بازار ارز متعادل‌تر می‌شود
یک اقتصاددان با بیان اینکه عواملی مثل سفر‌های خارجی در آستانه نوروز، اجلاس اخیر FATF و برخی تصمیمات دولت روی قیمت ارز مؤثر بوده است، گفت: به‌نظر می‌رسد با کاهش تقاضا در روز‌های آتی قیمت ارز تا حدودی متعادل‌تر شود.
حمید دیهیم در گفتوگو با تسنیم با اشاره به افزایش قیمت ارز در روز‌های اخیر و اثر تورمی آن روی قیمت سایر کالا‌ها گفت: در روز‌های منتهی به اسفند ماه همیشه به‌دلیل افزایش تقاضای ارز برای مسافرت‌های خارجی شاهد بالا رفتن قیمت ارز بوده‌ایم. اسفند‌ماه امسال نیز از این قاعده مستثنی نبوده است، اما نکته حائز اهمیت این است که در سال‌جاری عوامل دیگری نیز روی این افزایش قیمت مؤثر بوده‌است.
وی افزود: به‌نظر بنده شوک ناشی از اجلاس اخیر FAFT نیز روی افزایش قیمت ارز مؤثر بوده است. فرصتی که در نشست اخیر کارگروه اقدام مالی در نظر گرفته شده زمانی را برای تنفس مجدد در اختیار بازار ارز قرار داده و به‌نظر می‌رسد رفته رفته قیمت‌ها متعادل شود.
این صاحب‌نظر حوزه اقتصاد گفت: بین عرضه و تقاضاکنندگان در بازار ارز هنوز تعادل ایجاد نشده است، اما با کاهش تقاضا به‌نظر می‌رسد در روز‌های آتی می‌توان شاهد آرامش بیشتری این بازار بود.
دیهیم گفت: برخی کشور‌ها به‌دنبال آسیب زدن به ساختار ارزی کشور هستند و یکی از راهبرد‌های آن‌ها تحت‌تأثیر قراردادن کشور‌های شریک اقتصادی ماست. خبر‌های مربوط به سرمایه‌گذاری‌های اخیر آن‌ها بر انتظارات تورمی و افزایش قیمت ارز تأثیرگذار است.
این اقتصاددان با اشاره به اظهارات اخیر رئیس کل بانک مرکزی در خصوص دلایل افزایش قیمت ارز گفت: هر سیاستی توسط دولت اتخاذ می‌شود، روی قیمت ارز تأثیر می‌گذارد، این موارد انتظارات افراد را تغییر می‌دهد، از همین جهت سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی باید به‌نحوی باشد که در شرایط تلاطم ارزی کمترین آسیب به ارزش پول ملی وارد شود.
متاسفم برای این دولت............... 
