سرویس ایران جوان آنلاین: شکار پرندگان مهاجری که به سواحل شمالی کشور مهاجرت میکنند موجب شده تا در سالهای اخیر مسئولان محیط زیست برای حفظ جان آنها قوانین سختگیرانهای را در نظر بگیرند تا شاید جلوی کشتار یا زندهگیری آنها گرفته شود، با این حال بیتوجهی به ادامه این ممنوعیت در سال جاری، موجب شد در برخی بازارهای عرضه پرندگان از جمله فریدونکنار مازندران، شاهد فروش دوباره این پرندگان باشیم. در حالی که مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست، ماههای گذشته در توجیه شکارفروشی خود، صدور مجوز شکار را عاملی برای مهار شکار غیرقانونی معرفی و بر لزوم ارضای غرایز شکارچیان تأکید کردهاند متخصصان، کارشناسان، محیطبانان و فرماندهان یگان حفاظت محیط زیست، بر این باورند که فروش مجوز شکار، به تخلفات دامن میزند چراکه این مهم از یک سو با از بین بردن قبح شکار و تحریک شکارچیان بومی، جسارت بیشتری برای اقدام به تخلف ایجاد میکند و از سوی دیگر زمینهای برای تخلف در پوشش شکار قانونی فراهم میآورد و ضربات جبرانناپذیری را به گونههای کمیاب وارد میسازد.
همه ساله در آستانه فصل سرد سال ۱۵۰ گونه از پرندگان مهاجر از اقصی نقاط ایران و سیبری با جمعیت حدود ۵ /۱ میلیون بال به آبگیرها و آببندانهای مازندران سفر میکنند که طبق آمار تا ۲۰ درصد این پرندگان از سوی شکارچیان دارای پروانه و غیرمجاز شکار میشوند. مهر ماه امسال بود که مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران اعلام کرد: «برای سال جاری بازار فروش پرندگان در فریدونکنار ساماندهی شده و فروش پرندگان در این بازار منوط به داشتن پروانه شکار است.» حسینعلی ابراهیمی کارنامی افزود: «پرندگانی که توسط شکارچی فاقد پروانه شکار شده باشند و در این بازار به فروش برسند، غیرقانونی است و با شکارچی و فروشنده طبق قانون برخورد خواهد شد.» به گفته وی، در شرایط فعلی تا آزاد نشدن شکار از سوی سازمان حفاظت محیط زیست فروش پرندگان وحشی در این بازار ممنوع است.
ممنوعیت شکار پرندگان در مازندران
شیوع آنفلوانزای پرندگان در کنار حفظ گونههای کمیاب از جمله مواردی بود که باعث شد شکار پرندگان مهاجر در استانهای شمالی کشور خصوصاً مازندران با ممنوعیت مواجه شود. اردیبهشت سال جاری بود که رئیس سازمان دامپزشکی کشور از سازمان حفاظت محیط زیست خواست ممنوعیت شکار و صید پرندگان مهاجر را که طی دو سال گذشته با هدف جلوگیری از شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در پاییز اعلام شده بود را امسال نیز اعلام کند چراکه این مهم موجب میشد صیادان که دیگر محلی هم برای عرضه لاشههای پرندگان مهاجر ندارند، با علم به اینکه صید و شکار پرندگان مهاجر امسال هم مثل دو سال قبل ممنوع است از زمینهسازی برای صید پرندگان و هزینه کردن برای تهیه دام و دانه خودداری کنند، اما این تمام ماجرا نبود چراکه در کمال تعجب، سازمان حفاظت محیط زیست از خردادماه، ممنوعیت شکار چارپایان را هم شکست و پای شکارچیان خارجی را به زیستگاهها باز کرد و بر خلاف نیمه دوم سالهای ۹۵ و ۹۶، از پاییز سال جاری برای صید و شکار پرندگان در اغلب استانهای کشور مجوز صادر کرد. این مهم سبب شد تا دوباره بازار عرضه و فروش پرندگان مهاجر فریدونکنار که سال گذشته در پی سفر مسئولان سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت به استان مازندران تخریب شده بود دوباره راهاندازی شود. این اقدام سازمان حفاظت محیط زیست، شکارچیان، صیادان و سودجویان فریدونکنار را بر آن داشت تا برای راهاندازی بازاری جدید برنامهریزی کنند و بدین ترتیب، بازار فروش لاشههای پرندگان مهاجر، امسال در محل بازار فریدونکنار و در موقعیتی به مراتب مناسبتر برای متخلفان برپا شود و آغاز به کار کند. در حالی که در سالهای گذشته این بازار، تنها محل عرضه پرندگان مهاجر در استان مازندران بود، اما این مهم موجب شد تا بعضاً پرندگانی که در خطر انقراض قرار دارند و سازمان حفاظت محیط زیست، صید و شکارشان را ممنوع اعلام کرده، دوباره و مانند سالهای گذشته لاشههای بیجانشان روی تختهای بازار فریدونکنار به فروش برسد. این در حالی است که حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست ماه گذشته مدعی شده بود سازمان حفاظت محیط زیست در سال جاری توانسته شکار پرندگان در فریدونکنار را مدیریت و از شکار غیرقانونی جلوگیری کند.
شکار کمیابها زیر سایه مجوز شکار
از آنجا که نیاز است تا برای حفظ گونههای کمیاب یا در حال انقراض اقدام اساسی شود که یکی از راههای آن جلوگیری از شکار آنهاست، برخی سازمانها که در این رابطه وظیفه دارند بنا به دلایلی که از نظر آنها کاملاً قانونی است راه شکار را برای فرصتطلبان باز میگذارند. طی ماههای گذشته مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست، در توجیه شکارفروشی خود، صدور مجوز شکار را عاملی برای مهار شکار غیرقانونی معرفی و بر لزوم ارضای غرایز شکارچیان تأکید کردهاند. این در حالی است که متخصصان، کارشناسان، محیطبانان و فرماندهان یگان حفاظت محیط زیست، بر این باورند که فروش مجوز شکار، به تخلفات دامن میزند چراکه صدور مجوز شکار از یک سو با از بین بردن قبح شکار و تحریک شکارچیان بومی، جسارت بیشتری برای اقدام به تخلف ایجاد میکند و از سوی دیگر زمینهای برای تخلف در پوشش شکار قانونی فراهم میآورد. با توجه به انبوه مجوزی که طی ماههای گذشته برای شکار پرنده در سراسر کشور صادر شده و با در نظر گرفتن این نکته که شکارچیان بدون همراهی و نظارت محیطبانان به زیستگاهها وارد میشوند، نه در رابطه با تعداد و گونههای شکارشده حساب و کتابی وجود دارد و نه در رابطه با شکارچیانی که ممکن است حتی بدون مجوز وارد زیستگاهها شوند.
به گفته برخی کارشناسان، بیتوجهی به دادن مجوزها بدون نظارت بر شکار برخی انواع پرندگان و سایر جانداران باعث شده در برخی موارد گونههای نادر نیز توسط افراد سودجو شکار شده و در بازار به فروش برسند که به عنوان نمونه میتوان به سمنان اشاره کرد که با مجوز شکار پرنده، «کَل» شکار کردند.