زهرا چيذري
پاي محصولات تراريخته كه به ميان مي‌آيد صفي از موافقان و مخالفان در برابر اين موضوع شكل مي‌گيرد. اين موضوعي است كه تنها به ايران اختصاص ندارد و محصولات دستكاري شده ژنتيكي در تمام محافل علمي دنيا محل مناقشه است، اما انگار اين موضوع در تمام دنيا با سياست و اقتصاد به گونه‌اي آميخته شده كه هيچگاه نظري قطعي درباره سلامت يا مضر بودنش صادر نمي‌شود. كشور ما هم از اين قضيه مستثني نيست و محصولات تراريخته در ايران هم موافقان و مخالفاني دارد.
در دولت يازدهم مهم‌ترين نكته‌اي كه درباره محصولات تراريخته و چالش علمي طرفداران و مخالفان آن وجود داشت، اين بود كه به‌رغم طرفداري وزارت جهادكشاورزي از اين محصولات و گنجاندن كشت محصولات تراريخته با تمركز بر پنبه و برنج در برنامه ششم توسعه مسئولان سازمان حفاظت محيط‌زيست از مخالفان سرسخت تراريخته‌ها بودند از شخص معصومه ابتكار، رئيس اين سازمان گرفته تا داوود حيات غيب، معاون دفتر پژوهش سازمان حفاظت محيط‌زيست كه درباره خطرات و چالش‌هاي احتمالي محصولات تراريخته بارها با رسانه‌ها مصاحبه كرده و هشدار داده بود. با تمام اينها وقتي پاي عيسي كلانتري براي رياست سازمان محيط‌زيست به ميان آمد، نگران‌هايي مطرح شد؛ نگراني‌هايي كه كم‌كم دارد خود را نشان مي‌دهد.
حمايت از محصولات تراريخته از جمله نگراني‌هاي فعالان محيط‌زيست نسبت به رياست كلانتري بر اين سازمان بود و اظهارات اخير كلانتري نشان مي‌دهد اين نگراني چقدر بجا بوده است. وي در نخستين برنامه تلويزيوني‌اش به مناسبت هفته دولت در برنامه تيتر يك حاضر شد و گفت «بخش عمده واردات روغن نباتي، ذرت و سويا محصولات تراريخته هستند، بنابراين من مخالفتي با توليدات محصولات تراريخته ندارم و معتقدم مخالفان اين محصولات دليل علمي و منطقي براي مخالفت خود ندارند و تنها شعار مي‌دهند. تاكنون هيچ استدلال منطقي از سوي مخالفان محصولات تراريخته در كشور ما مطرح نشده است. مخالفان محصولات تراريخته با اشاره به مباحث مربوط به راكفلر به ارائه دلايل سياسي اكتفا مي‌كند.»
اظهارات معاون تازه‌نفس رئيس‌جمهور و رئيس سازمان محيط‌زيست و سياسي جلوه دادن مخالفت با تراريخته و غير‌علمي خواندن استدلال مخالفان محصولات تراريخته در حالي عنوان مي‌شود كه سازمان حفاظت محيط‌زيست در دوران معصومه ابتكار مخالف جدي اين محصولات بود. خط و خطوط فكري خانم ابتكار و مواضع سياسي وي كاملاً روشن است و هم‌اكنون نيز از قطار هيئت دولت پياده نشده و تنها تغيير سمت داده است. با تمام اينها وي و ديگر مديران سازمان حفاظت محيط‌زيست در طي چهار ساله دولت يازدهم در مناظره‌اي علمي در برابر موافقان تراريخته از درون دولت و با وجود سنخيت سياسي ايستادگي كردند. براين اساس سياسي كردن ماجراي خطرات احتمالي محصولات تراريخته موضوعي است كه به نظر مي‌رسد يك استراتژي باشد؛ استراتژي‌اي كه در مرحله نخست با تغيير رئيس سازمان حفاظت از محيط‌زيست كليد خورد و حالا با فرار رو به جلوي رئيس اين سازمان درباره غير‌علمي بودن خطرات محصولات تراريخته، در تلاش است تا فضا را براي كشت محصولات تراريخته فراهم آورد؛ محصولاتي كه همچنان نتوانسته‌اند محافل علمي را در تمام دنيا درباره سلامتشان قانع كنند.
