جوان آنلاین: وزارت دفاع انگلیس امروز (چهارشنبه) اعلام کرد یک عضو نیروهای مسلح این کشور روز گذشته (۱۸ آذر) در اوکراین بر اثر آنچه حادثهای فاجعهبار توصیف شد جان خود را از دست داده است. در بیانیه رسمی این وزارتخانه که در رسانههای انگلیسی بازتاب یافت، تأکید شده است این نظامی «در جریان مشاهده آزمایش یک قابلیت دفاعی جدید توسط نیروهای اوکراینی و در مکانی دور از خطوط مقدم» دچار سانحه شده و «هیچ نشانهای از دخالت آتش دشمن یا درگیری مستقیم» در این حادثه وجود ندارد.
به گزارش ایرنا، رسانههای انگلیسی این حادثه را اولین مورد مرگ یک نظامی ارتش انگلیس در اوکراین از زمان آغاز جنگ اوکراین توصیف کردهاند. روزنامه فایننشالتایمز نوشت این نظامی هنگام نظارت بر آزمایش یک سامانه دفاعی جدید اوکراینی کشته شده و این واقعه ممکن است سطح حضور نظامی انگلیس در اوکراین را بار دیگر زیر ذرهبین افکار عمومی قرار دهد. کییر استارمر نخستوزیر انگلیس در مجلس عوام، نام او را «لنسکُرپورال جورج هولی» ۲۸ ساله از هنگ چتربازان اعلام کرد و وزارت دفاع نیز در بیانیهای جداگانه همین هویت را تأیید کرده است.
در سالهای گذشته، مقامات انگلیس و ناتو بارها تأکید کردهاند که نیروهای غربی در جنگ اوکراین حضور ندارند و نقش این کشورها به ارسال تسلیحات، آموزش نیروهای اوکراینی و کمکهای اطلاعاتی محدود است. مسوولان لندن بهطور مشخص اعلام کرده بودند حضور نظامی انگلیس در خاک اوکراین تنها به تعداد محدودی نیرو برای حفاظت از سفارت و برخی مأموریتهای پشتیبانی محدود میشود و مربیان و نیروهای آموزشی به طور کلی در خاک کشورهای عضو ناتو مستقر هستند.
از این منظر، مرگ یک عضو ارتش انگلیس در جریان آزمایش تسلیحاتی در خاک اوکراین، برای بسیاری از ناظران فراتر از یک حادثه فردی، بلکه بهعنوان نشانهای از حضور عملیاتیتر ناتو در میدان جنگ قابل تفسیر است؛ حتی اگر لندن همچنان اصرار داشته باشد که این نیرو درگیر نبرد خط مقدم نبوده و مأموریت او ماهیتی آموزشی یا مشورتی داشته است. کارشناسان میگویند مرز میان حمایت تسلیحاتی و آموزش و «حضور مستقیم در جنگ» زمانی که یک نظامی شاغل در خاک اوکراین و در چارچوب پروژههای دفاعی کشته میشود، به طور عملی بسیار باریک و مبهم میشود.
واکنشها در لندن و پایتختهای اروپایی نیز بازتاب همین ابهام است. نخستوزیر انگلیس در واکنشی کوتاه، ضمن ابراز همدردی با خانواده این نظامی، از «فداکاری» او در حمایت از اوکراین تمجید کرده و گفته است یاد وی فراموش نخواهد شد. وزیر دفاع نیز در پیامی جداگانه از خدمات حرفهای و نقش او در تقویت توان دفاعی اوکراین سخن گفته است، بدون آنکه توضیح دهد این نظامیان بر اساس چه چارچوب حقوقی و در چه سطحی در خاک اوکراین مستقر شدهاند.
برخی رسانههای انگلیسی در گزارشهای تحلیلی خود تأکید کردهاند که این حادثه لحظهای حساس در بحث عمومی پیرامون سطح مداخله نظامی غرب در جنگ اوکراین است. شبکه اسکاینیوز ضمن یادآوری اینکه دولتهای غربی تا امروز از اعزام نیروهای رزمی به اوکراین خودداری کردهاند، نوشته است مرگ این نظامی شاغل میتواند به روسیه و منتقدان داخلی لندن این فرصت را بدهد که روایت رسمی درباره عدم حضور نیروهای ناتو در میدان را زیر سوال ببرند. روزنامههای دیگر نیز این حادثه را نشانهای از آن دانستهاند که حضور نظامی غرب در اوکراین تنها به انبارهای مهمات و پایگاههای آموزشی در خاک کشورهای عضو ناتو محدود نیست و دستکم در سطح مشاوران، ناظران و تیمهای پشتیبانی، نیروهای شاغل غربی در اوکراین فعالیت دارند.
موضوع زمانی حساستر میشود که با سابقه مرگ شهروندان داوطلب انگلیسی در اوکراین مقایسه شود. در سه سال گذشته، دهها شهروند انگلیسی، از جمله نظامیان سابق، یگان داوطلبان خارجی اوکراین و امدادگران، در میدان نبرد یا در عملیاتهای کمکرسانی جان خود را از دست دادهاند، اما دولت انگلیس همواره بر این نکته تأکید کرده که این افراد بهعنوان شهروندان داوطلب و خارج از چارچوب نیروهای مسلح رسمی این کشور در اوکراین حضور داشتهاند. برخی برآوردها شمار کشتهشدگان انگلیسی در این قالب را دستکم ۴۰ نفر ذکر میکنند. اما مرگ تازه مربوط به یک عنصر نظامی است که در زمان حادثه، به طور رسمی عضو شاغل نیروهای مسلح انگلیس بوده و همین تفاوت، سطح پرسشها و حساسیتها را تغییر میدهد.
مسکو در طول جنگ بارها مدعی شده است که ناتو بهطور مستقیم وارد جنگ شده و خاک اوکراین فقط صحنه رویارویی غیررسمی میان روسیه و غرب است. هرچند هنوز واکنش رسمی روسیه به این حادثه بهطور کامل منتشر نشده، اما ناظران انتظار دارند رسانههای نزدیک به کرملین مرگ این نظامی را بهعنوان مدرکی تازه برای اثبات ادعای خود درخصوص دخالت مستقیم ناتو در جنگ برجسته کنند. در مقابل، مقامات ناتو و پایتختهای اروپایی به احتمال فراوان همچنان بر روایت اعزام نشدن نیروهای رزمی تأکید کرده و این حادثه را در چارچوب مأموریتهای حمایتی توصیف خواهند کرد.
با این حال، آنچه از منظر افکار عمومی اهمیت دارد، این واقعیت است که یک نظامی شاغل از ارتش یکی از اعضای اصلی ناتو در خاک اوکراین و در جریان آزمایش یک سامانه نظامی کشته شده است. تحلیلگران هشدار میدهند در شرایطی که خطوط جبهه در شرق اوکراین تثبیت نشده و تنشهای لفظی میان مسکو و غرب ادامه دارد، هرگونه گسترش تدریجی حضور نظامی مشاوران، مربیان و ناظران غربی در خاک اوکراین میتواند خطر لغزش ناخواسته به سمت رویارویی مستقیمتر را افزایش دهد؛ تحولی که هم روسیه و هم ناتو در اظهارات رسمی خود ادعا میکنند بهدنبال آن نیستند.
