جوان آنلاین: سفر سه روزه پاپ لئو چهاردهم رئیس کلیسای واتیکان و رهبر معنوی مسیحیان کاتولیک به ترکیه از صبح فردا آغاز می‌شود. او سه روز مهمان ترکیه خواهد بود و سپس این کشور را به مقصد بیروت پایتخت لبنان ترک خواهد کرد. دولت ترکیه به دنبال آن است که سفر پاپ را به عنوان سند تبدیل شدن این کشور به مرکز گفتگوی بین ادیانی ارائه دهد.
به گزارش تسنیم، مقامات واتیکان اعلام کرده‌اند که پاپ لئو چهاردهم ترکیه را به عنوان نخستین مقصد خارجی خود از زمان عهده‌دار شدن ریاست کلیسای کاتولیک انتخاب کرده است. البته پاپ فرانسیس نیز قبلاً قصد داشت به ترکیه سفر کند، اما او در گذشت و حالا انجام این سفر در کارنامه پاپ لئو ثبت می‌شود.
برای واتیکان، تعامل با یک کشور بزرگ با اکثریت مسلمان و دارای گذشته مسیحی تاریخی قابل توجه، بخشی از تلاش بلندمدت برای ترویج همزیستی بین ادیان است. آن هم در شرایطی که تغییر کاربری ایاصوفیا به عنوان یک اقدام سیاسی مهم اردوغان، بسیاری از مسیحیان تندرو را خشمگین کرده بود.
به باور محققین مسیحی، از نظر تاریخی، ترکیه (آناتولی) جایگاه منحصر به فردی در میراث مسیحی دارد. ترکیه هنوز هم مقر اسقف‌نشین قسطنطنیه به عنوان نقطه کانونی مسیحیت ارتدکس شرقی است.
در نتیجه بازدید پاپ و بزرگداشت‌های مشترک در اطراف نیقیه به عنوان یک حرکت ملموس برای بهبود شکاف چند صد ساله بین کلیسا‌های کاتولیک و ارتدکس تلقی می‌شود. البته برخی از تحلیلگران غربی در حُسن نیت اردوغان تردید دارند و هشدار می‌دهند که سفر پاپ، ممکن است تا حدی برای یک نمایش سیاسی در کشوری که باشد اقلیت‌های مسیحی و سایر مذاهب در آنجا، با چالش‌های جدی رو‌به‌رو هستند.
در همین حال، گروه دیگری از مفسران، سفر پاپ به ترکیه را از نظر ژئوپلیتیکی مهم می‌دانند. به ویژه با توجه به نقش ترکیه در بحران‌های منطقه‌ای در خاورمیانه، سوریه و مسائل مربوط به آوارگان و مهاجران و موقعیت استراتژیک آن بین اروپا و جهان اسلام. چنین سفری می‌تواند هویت ترکیه را به جای خط گسل، به عنوان پل معرفی کند.
پایگاه تحلیلی اینترنتی یتکین ریپورت ترکیه در گزارشی اعلام کرده که حضور پاپ لئو در ترکیه و در محل برگزاری اولین شورای ۳۲۵ نفری نیقیه، حرکت نمادین مهمی است و مهمترین بخش از بزرگداشت هزار و هفتصدمین سالگرد اولین گردهمایی وحدت مسیحیان است.
عشای ربانی ۲۸ نوامبر، اولین بخش از برنامه‌های پاپ در ترکیه است. سپس در در ۲۹ نوامبر، در مراسم عشای ربانی به رهبری بارتولومیو در کلیسای جامع قسطنطنیه حضور پیدا می‌کند.
این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که پاپ با شعار وحدت مسیحیان، پس از قرن‌ها، یک بار دیگر پاتریارک ارتدکس یونانی قسطنطنیه، رهبر معنوی «جهانی» کلیسای ارتدکس را به رسمیت خواهد شناخت و به این ترتیب، استانبول در گفتمان وحدت مسیحی، جایگاه ویژه‌ای خواهد داشت.
انتظارات ترکیه
دولت اردوغان، در جریان سفر پاپ لئو چهاردهم به ترکیه، از او انتظار دارد که آشکارا با سیاست رژیم صهیونیستی در نابودی بیش از ۶۰ هزار فلسطینی در غزه مخالفت کند.
احتمالاً پاپ در دیدار خود با رئیس جمهور رجب طیب اردوغان و در بیانیه مشترکی با بارتولومئو، تمایل خود را برای بازگشایی حوزه علمیه هالکی ابراز خواهد کرد. این موضوع در ۲۵ سپتامبر در جریان دیدار اردوغان و ترامپ در کاخ سفید نیز مطرح شده بود. اردوغان همان جا وعده داده بود که پس از بازگشت، به این موضوع رسیدگی خواهد کرد.
او در همان روز، دیدار با نمایندگان جامعه مدنی و نمایندگان دیپلماتیک را نیز انجام خواهد داد و سپس به سوی استانبول حرکت خواهد کرد. در روز ۲۸ نوامبر بازدید از کلیسای جامع روح القدس (سنت اسپریت) در حربیه، بازدید از خانه سالمندان فرانسوی در فریکوی در برنامه است و سپس به ایزنیک خواهد رفت تا در مراسم هزار و هفتصدمین سالگرد اولین شورای نیقیه، حضور پیدا کند.
در روز آخر نیز، بازدید از مسجد جامع سلطان احمد، بازدید از کلیسای ارتدکس سریانی مور افرم و مراسم مشترک با پاتریارک بارتولومیو و امضای اعلامیه وحدت کلیسایی، انجام خواهد شد و پس از عشای ربانی، به سوی بیروت حرکت خواهد کرد.
از نظر رسانه‌های ترکیه، سفر برنامه‌ریزی‌شده پاپ به این کشور، یک رویداد مهم دیپلماتیک و بین ادیانی تلقی می‌شود. اگر چه وحدت جهان مسیحی کاتولیک و ارتدوکس، مهمترین محور سفر پاپ است، اما در عین حال، واتیکان این سفر را فرصتی برای ایجاد پل‌هایی با جوامع مسلمان می‌داند.
همچنین میدل ایست مانیتور این سفر را به عنوان یکی از مهمترین رویداد‌های دیپلماتیک سال ۲۰۲۵ میلادی دانسته و الشرق الاوسط این دیدار را «نقطه عطفی در روابط مسیحیان و مسلمانان» می‌نامد و به ترکیه فرصت می‌دهد تا در بحبوحه تنش‌های داخلی و منطقه‌ای، مدارا و کثرت‌گرایی را به نمایش بگذارد.
شمار مسیحیان در ترکیه نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر است. دولت ترکیه با فعالیت تبشیر و تبلیغ مسیحیت مخالف است و در سال ۲۰۱۴ میلادی، دادگاه قانون اساسی به عنوان دیوان عالی ترکیه، حکم به اخراج ۹ تبعه خارجی مسیحی داد که در ازمیر، آنکارا، استانبول و بورسا، دست به تبشیر زده بودند.
اگر چه انجمن‌ها و بنیاد‌های مسیحی به این اقدامات اعتراض کرده‌اند، اما دولت ترکیه رسماً اعلام کرده که مخالفت با تبشیر، ربطی به آزادی دینی و مذهبی ندارد. یکی دیگر از اعتراضات مسیحیان در ترکیه، مربوط به خرید اراضی برای احداث کلیسا‌های جدید است که آخرین مورد آن در شهر دیاربکر ثبت شد و عده‌ای از مسیحیان پروتستان در سال ۲۰۲۴ میلادی با حکم دادگاه محلی، از خرید زمین برای احداث کلیسا منع شدند.
