جوان آنلاین: رسانه‌ها و به خصوص مدیوم‌های فراگیری همچون تلویزیون در سال‌های اخیر نقشی فراتر از انتقال پیام و اطلاع‌رسانی بر عهده گرفته‌است؛ نقشی فرهنگی و تمدنی که در عرصه‌هایی، چون هنر، شهرسازی و معماری نیز نمود یافته‌است. برنامه تلویزیونی زنده «مان» نمونه‌ای از تلاش‌های رسانه ملی برای پیوند دادن دانش معماری متفکر با هویت فرهنگی و ذائقه عمومی جامعه ایرانی است. در شرایط فعلی که به تعبیر مقام معظم رهبری با معماری بی‌هویت در بافت‌های جدید شهری مواجه هستیم تولید برنامه‌های تخصصی با درونمایه تقویت نگاه فرهنگی و تمدنی به عناصر اثر‌گذاری مانند معماری باید هر چه بیشتر مورد توجه برنامه‌سازان حوزه‌های تخصصی قرار بگیرد؛ اتفاقی که برای اولین‌بار در رسانه ملی از سوی مجله تخصصی «مان» در حال انجام است.
معماری، زبان فرهنگ و حافظه تاریخی ملت‌هاست و برنامه تلویزیونی «مان» برای تمرکز و توجه دادن هر چه بیشتر مخاطبان و جامعه به این عنصر مهم هویتی و تمدنی تهیه و تولید شده‌است. اولین و تنها مجله تخصصی رسانه ملی که با نگاهی نقادانه، وضعیت معماری و شهرسازی ایران معاصر را بررسی می‌کند و تلاش دارد روح اصیل معماری ایرانی را در کالبد شهر‌های امروز و اذهان مخاطبان زنده نگه دارد. برنامه «مان» با تهیه‌کنندگی ابراهیم ارجمندی و اجرای سیدرضا شهرستانی، به عنوان نخستین مجله تخصصی نقد معماری با رویکردی انتقادی و در عین حال فرهنگی که به صورت زنده روی آنتن تلویزیون می‌رود به تحلیل وضعیت معماری معاصر کشور می‌پردازد.
ارجمندی تهیه‌کننده «مان» درباره اهمیت تولید چنین برنامه‌هایی در فضای رسانه ملی به «جوان» می‌گوید: رسانه ملی می‌تواند نگاه مردم را نسبت به شهر، فضا و زیبایی تغییر دهد. معماری فقط علم طراحی نیست، بلکه زبان فرهنگ و سبک زندگی است. اگر رسانه بتواند این نگاه را در جامعه تقویت کند، به شکل‌گیری ذائقه‌ای آگاهانه و ایرانی کمک کرده است. وی می‌افزاید: در برنامه «مان»، شهر و خانه نه به عنوان سازه، بلکه به عنوان بخشی از فرهنگ زیست ایرانی دیده می‌شود. پرداختن به مفاهیمی، چون هویت محلی، میراث معماری و حفظ بافت تاریخی، از جمله رویکرد‌هایی است که باعث شده این برنامه جایگاه ویژه‌ای در میان مخاطبان و متخصصان پیدا کند.
ارجمندی ادامه می‌دهد: «مان» با بررسی شهرسازی دوران معاصر ایران، خط معماری ایرانی را دنبال می‌کند. این برنامه دنبال این است که اگر جایی انحرافی از مسیر در معماری ایرانی وجود دارد، اطلاع‌رسانی و گوشزد کند. ما در «مان» معماری معاصر ایرانی را به صورت تمدنی بررسی می‌کنیم. وقتی کلمه معاصر را به کار می‌بریم منظورمان این است ایران به عنوان کشوری پویا و زنده که برای به روز بودن با استاندارد‌های جهانی همگام است در گذشته چه معماری داشته و معماری آینده‌اش چگونه باید باشد. ما سعی داریم بر اساس این خط زمانی، معماری ایرانی را دنبال کنیم.
تهیه‌کننده تنها برنامه تخصصی هویتی فرهنگی رسانه ملی در عرصه معماری تصریح می‌کند: رسانه ملی از رهگذر چنین برنامه‌هایی، نقشی مؤثر در ذائقه‌سازی هنری و فرهنگی جامعه ایفا می‌کند، چراکه در دنیای امروز، ذائقه عمومی مردم نسبت به فضا و زیبایی، بیش از هر زمان دیگر تحت‌تأثیر تصویر و رسانه است. تلویزیون با قدرت روایت و تصویر، می‌تواند مخاطب را از مصرف‌کننده صرف به شهروندی آگاه و مطالبه‌گر در عرصه شهرسازی تبدیل کند. وی در ادامه اظهار می‌دارد: برنامه «مان» در بخش‌های میدانی خود با عنوان «ایران جان»، به استان‌های مختلف سفر کرده و با معماران و فعالان فرهنگی گفتوگو می‌کند. طرح موضوعات ملموس مانند بحران آب، تراکم شهری یا حفاظت از باغات تاریخی، این برنامه را به پلی میان مسائل اجتماعی و نگاه فرهنگی به معماری بدل کرده‌است. ما در سفر‌های «ایران جان» به مسائل موضوعی پرداختیم؛ مثلاً در سفر به استان ها، اشخاصی انتخاب کردیم که دغدغه‌هایی در خصوص شهرشان از منظر معماری و ساخت و ساز‌های بدون مجوز داشته‌اند؛ یعنی با وجود امکانی که برای زندگی در شهر‌های مختلف داشتند، اما در شهر خودشان ماندند و برای این مسائل اقدامات مثبتی انجام دادند و تأثیرگذار هم بودند.
تهیه‌کننده تنها برنامه تخصصی معماری ایرانی ادامه می‌دهد: این فرد به عنوان میهمان در برنامه حضور می‌یابد و از هویت شهرشان و اقداماتی که برای شهرش انجام داده، صحبت می‌کند. در «مان» جایگاه معماری شهر مورد نظر و گره‌های معماری آن شهر را مطرح می‌کنیم و امیدواریم در معماری همان شهر تأثیرگذار باشیم و باید بگوییم کمابیش هم در برخی زمینه‌هایی موفق بودیم و توانستیم تأثیراتی را در این خصوص بگذاریم؛ مثلاً محله‌ای در اصفهان که در عرصه تاریخی و نزدیک مسجد جامع وجود دارد که در معرض نابودی قرار گرفته‌بود، اما با اطلاع‌رسانی که در «مان» مطرح شد، سازمان میراث فرهنگی پای کار آمد و خوشبختانه این مکان ثبت شد و از این اتفاق‌های مثبت در برنامه زیاد صورت گرفته‌است.
وی خاطر نشان می‌کند: ما در چند استان شاهد تغییرات مثبتی بوده‌ایم. طرح برخی دغدغه‌ها در برنامه باعث شد طرح‌های جامع شهری تسریع شود و برخی بافت‌های تاریخی در فهرست میراث فرهنگی ثبت شوند. این نشان می‌دهد رسانه می‌تواند در عرصه معماری نیز جریان‌ساز باشد.
ارجمندی تأکید می‌کند: معماری بازتاب روح فرهنگی جامعه است. رسانه ملی اگر بتواند این آگاهی را در مردم تقویت کند، به وظیفه تمدنی خود عمل کرده‌است، چراکه آینده شهر‌های ما، از درون سلیقه و فرهنگ مردم ساخته می‌شود.
از نگاه کارشناسان، برنامه‌هایی مانند «مان» سبب می‌شوند رسانه ملی از مرز سرگرمی فراتر رود و به مدرسه‌ای عمومی برای ارتقای سلیقه و تصحیح مباحث ادراکی و شناختی مخاطبان نسبت به هویت تمدنی و شناخت ریشه‌های فرهنگی جامعه ایرانی در عرصه هنر معماری تبدیل شود. ایجاد گفتوگو میان معماران، مدیران شهری و مردم، یکی از کارکرد‌های کلیدی و مهم چنین برنامه‌هایی است که در شرایط فعلی که به تعبیر مقام معظم رهبری با معماری بی‌هویت در بافت‌های جدید شهری با آنها مواجه هستیم تولید آنها باید هر چه بیشتر مورد توجه برنامه‌سازان حوزه‌های تخصصی قرار بگیرد.
