در سال‌های اخیر عطاری‌ها به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره مردم تبدیل شده‌اند و بسیاری برای دسترسی به گیاهان دارویی، مکمل‌های طبیعی و محصولات سلامت‌محور، مسیر خود را به سمت این مراکز هموار کرده‌اند، اما تجربه‌های اخیر نشان می‌دهد این مراکز گاهی به بستری برای فعالیت‌های مجرمانه تبدل شده‌اند.
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، فقدان نظارت دقیق و موثر بر عملکرد عطاری‌هاست. بررسی‌ها و گزارش‌ها نشان می‌دهد برخی عطاری‌ها بدون مجوز قانونی و علمی وارد عرصه درمان شده‌اند و اقدام به عرضه دارو‌های گیاهی پرخطر، موادمخدر و حتی دارو‌های سقط جنین می‌کنند. این اقدام نه‌تنها سلامت عمومی را تهدید می‌کند، بلکه عطاری‌ها را به نقطه‌ای در زنجیره قاچاق موادمخدر تبدیل می‌کند. مشکل دیگری که در این حوزه به چشم می‌خورد، عدم بازدارندگی مجازات‌هاست. فرایند‌های بازرسی و ارجاع تخلفات به تعزیرات حکومتی معمولاً به جریمه نقدی محدود می‌شوند و قادر نیستند عطاری‌ها را از مسیر غیرقانونی بازدارند. در نتیجه عطاری‌ها، به‌ویژه در برخی استان‌ها و شهرستان‌ها به کانونی برای عرضه غیرقانونی موادمخدر و دارو‌های غیرمجاز بدل شده‌اند.
راهکار‌های پیشنهادی کارشناسان نشان می‌دهد تقویت نظارت‌های قانونی و تخصصی ضرورت دارد. وزارت بهداشت باید در اعطای مجوز و پایش عملکرد عطاری‌ها نقش کلیدی داشته باشد و کارگروه‌های نظارتی در سطح استان‌ها و شهرستان‌ها تقویت شوند. علاوه بر آن، رسیدگی قضایی به تخلفات جدی باید سریع، بازدارنده و خارج از فرایند‌های طولانی بروکراتیک باشد تا عطاری‌ها نتوانند از خلأ‌های قانونی سوءاستفاده کنند. از سوی دیگر، ظرفیت علمی و فرهنگی عطاری‌ها نیز نباید نادیده گرفته شود. ساماندهی اصولی عطاری‌ها می‌تواند امکان بهره‌گیری از دارو‌های گیاهی و سنتی را در چارچوبی ایمن و علمی فراهم کند تا اعتماد مردم به این مراکز حفظ شود. در عین حال، برخورد با تخلفات و جلوگیری از ورود عطاری‌ها به عرصه غیرقانونی درمان و عرضه موادمخدر، هم سلامت عمومی را تأمین خواهد کرد و هم از آسیب به خانواده‌ها و جامعه جلوگیری می‌کند.
به نظر می‌رسد حل این مشکل نیازمند یک رویکرد چندجانبه است؛ تلفیق نظارت دقیق، برخورد قانونی و آموزش عمومی برای مردم و فعالان عطاری‌ها می‌تواند عطاری‌ها را از تهدید بالقوه به ظرفیت واقعی در عرصه سلامت عمومی تبدیل کند. در غیر این صورت، عطاری‌ها نه‌تنها تهدیدی برای سلامت و امنیت جامعه خواهند بود، بلکه حلقه‌ای در شبکه قاچاق موادمخدر و دارو‌های غیرمجاز باقی خواهند ماند.
