جوان آنلاین: اثری که هم اینک در معرفی آن سخن میرود، زندگینامهای به سیاق دانشنامهها برای شهید آیتالله شیخ فضلالله نوری است که از سوی استاد فقید علی ابوالحسنی (منذر) به نگارش درآمده است. این مجموعه به کوشش حجتالاسلام محمدصادق ابوالحسنی آماده انتشار شده و پژوهشکده تاریخ معاصر ایران، آن را روانه بازار کتاب کرده است. تارنمای ناشر در توضیح سیاق و ابعاد این اثر، اشاره به نکات پی آمده را ضرور دانسته است:
کتاب شیخ شهید، فقیه تهران، دیدهبان ایران، اثر تاریخنگار فقید استاد علی ابوالحسنی (منذر) همانگونه که از عنوانش پیداست، درباره شهید آیتالله شیخ فضلالله نوری است، اما ویژگیهایی دارد که آن را از ۱۱ اثر دیگر استاد ابوالحسنی درباره شیخ شهید، متمایز میسازد. این کتاب که به کوشش حجتالاسلام محمدصادق ابوالحسنی (فرزند استاد فقید) گردآوری شده است، جانمایه مدخل منتشرنشده شیخ شهید به قلم آن فقید سعید است که آن را در دهه ۱۳۸۰ و برای دانشنامه علمای عصر مشروطه آماده کردند که این دانشنامه مهم، متأسفانه پس از گذشت سالها هنوز منتشر نشده است. بنابراین محتوای اصلی کتاب، کاملاً حالت دانشنامهای دارد، به صورتی که جامعیت اختصار و تناسب با ادبیات دانشنامهای را در خود جمع کرده است. همین ویژگی میتواند اثر حاضر را از ۱۱ اثر دیگر یادشده آن مورخ فرزانه ممتاز گرداند. با این همه برای جامعیت بیشتر کتاب، به مدخل یادشده بسنده نشده و مطالب آن با استفاده از سایر آثار استاد ابوالحسنی درباره شیخ شهید تکمیل شده است. افزون بر این، سیر تاریخی وقایع مشروطه در خلال زندگی شیخ فضلالله برجسته شده تا درهمتنیدگی زندگانی شیخ با تحولات عصر نهضت تنباکو و مشروطه بیشتر ملموس شود. این ویژگیها کتابِ شیخ شهید، فقیه تهران، دیدهبان ایران را پاسخگوی نیاز آن دسته از علاقهمندان به تاریخ مشروطه و شیخ فضلالله نوری ساخته است که مایلند در آغاز با ساختار و کلیات مباحث مربوط به شیخ شهید آشنا شوند و بدین وسیله بنیه پژوهشی خود را برای مباحث تخصصی و تفصیلی بالا برند. انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر، کتاب شیخ شهید، فقیه تهران، دیدهبان ایران را در قطع رقعی، در ۵۰۰ نسخه و ۲۴۷ صفحه در دسترس مخاطبان و پژوهشگران قرار داده است. بخشی از مطالب مورد بررسی در این اثر، به قرار پی آمده است: بیانات مرجع عالیقدر آیتاللهالعظمی سبحانی (درباره شیخ شهید و استاد ابوالحسنی منذر) / سیری در زمانه و کارنامه شیخ فضلالله نوری که عبارت است از: ولادت و خاندان/ سفر به تهران/ هجرت به عتبات/ بازگشت به تهران/ ابعاد فعالیتهای شیخ در پایتخت. زیستنامه علمی که عبارت است از: جایگاه بلند علمی/ تعریف و توثیق شیخ از زبان محقق رشتی (ره) / آثار شیخ فضلالله نوری/ شاگردان پرشمار شیخ. زیستنامه زمانشناختی که عبارت است از: غربشناسی/ ایرانشناسی/ زیستنامه اخلاقی/ زیستنامه اجتماعی. زیستنامه سیاسی که عبارت است از: اصول اندیشه سیاسی/ عدالت و حکومت قانون/ عدالت، آرمان شیخ/ قانونمداری و تقابل با استبداد/ حاکمیت اسلام. نقشآفرینی در تحولات سیاسی که عبارت است از: نقش شیخ در نهضت تحریم تنباکو/ عزل امینالسلطان. مواضع و اقدامات در نهضت مشروطیت که عبارت است از: مقدمات نهضت و عدالتخواهی/ تحصن معترضانه علما در مسجد جامع/ هجرت کبرای علما به قم (۲۳ جمادیالاولی) / مشروطه اول همراهی اولیه تا طرح شعار مشروطه مشروطه/ واقعه توپخانه/ تعطیلی مجلس و تحریم مشروطه/ چالش با استراتژی روس و انگلیس در دوران موسوم به استبداد صغیر/ طرح ترور شیخ فضلاللّه نوری/ ابعاد ستیز شیخ با سفرای روس و انگلیس و....»