امروزه فضای مجازی به یکی از مهمترین بسترهای تبادل اطلاعات و خدمات تبدیل شده، اما در کنار فرصتهای بیشمار آن، تهدیدات و دامهای گوناگونی برای کاربران ایجاد شده است. یکی از بزرگترین مشکلاتی که هر روز خبرهای زیادی درباره آن منتشر میشود، فریب خوردن افراد در دام تبلیغات دروغین و وعدههای غیرواقعی است که به قیمت از دست رفتن پول، آبرو و حتی سلامت جسمیشان تمام میشود. پلیس و نهادهای مرتبط سالهاست با صدای رسا به مردم هشدار میدهند وعدههایی نظیر برنده شدن در قرعهکشی، فروش سؤالات کنکور یا داروهای معجزهآسا در فضای مجازی و موارد بسیاری از این دست، جز حقهای برای کلاهبرداری است، اما متأسفانه هنوز شاهد هستیم برخی شهروندان با اعتماد به این تبلیغات فریبکارانه، سرمایههای مالی و معنوی خود را از دست میدهند و سپس به دنبال احقاق حقوقشان راهی مراجع انتظامی و قضایی میشوند. اینجاست که باید تأکید کرد این نوع از زیانها، با چشم باز و ناآگاهی فرد از خطرات و پیامدهای آن رخ میدهد و نمیتوان انتظار داشت پلیس یا هیچ نهادی به تنهایی بتواند خسارتهای وارده را جبران کند. مشکل وقتی جدیتر میشود که دامنه این فریبکاریها به حوزه سلامت نیز کشیده میشود. افرادی که با تبلیغات اغواکننده و گاه غیرقانونی خود را پزشک یا متخصص معرفی میکنند و افرادی بیخبر از اینکه سلامت جسم خود را به خطر میاندازند به آنها اعتماد میکنند. نتیجه این اعتماد نابجا ممکن است آسیبهای جبرانناپذیر و حتی تهدیدکننده برای فرد به دنبال داشته باشد.
باید واقعبین باشیم؛ هر چیزی که خارج از چارچوب و ساختار قانونی کشور ارائه شود، بیشک خطرات و ریسکهای بالایی به همراه دارد. درست است که در نظام قانونی نیز امکان خطا و اشتباه وجود دارد، اما حداقل پیگیری و برخورد با خاطیان در این نظام ممکن و مقدور است. در مقابل در فضای مجازی، بهخصوص هنگامی که فرد متقلب در خارج از مرزهای جغرافیایی فعالیت میکند، روند پیگیری و مجازات بسیار دشوارتر و پیچیدهتر یا غیر ممکن میشود، بههمین دلیل لازم است شهروندان هوشیار باشند و قبل از اعتماد به هر تبلیغ یا پیشنهادی، صحت و قانونی بودن آن را به دقت بررسی کنند. اطلاعرسانی و آگاهیبخشی نسبت به این خطرات باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود تا کمتر شاهد فریب خوردن افراد و آسیبهای ناشی از آن باشیم. در نهایت باید بپذیریم که «پنیر مفت فقط در تله موش پیدا میشود»؛ وعدههای آسان و بدون زحمت اغلب با خطرات و زیانهای پنهان همراه هستند. پس بهتر است با هوشمندی و آگاهی در مقابل دامهای فضای مجازی مقاومت و سلامت مالی، معنوی و جسمانی خود را حفظ کنیم.