جوان آنلاین: ایران با داشتن حدود ۳۰۰روز آفتابی در سال و مناطق بادی مناسب، ظرفیت بالایی برای توسعه انرژی خورشیدی و بادی دارد. این شرایط اقلیمی می‌تواند ایران را به یکی از پیشران‌های منطقه در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل کند. توسعه تجدیدپذیر‌ها که از پاییز سال گذشته در کشور آغاز شده، این روز‌ها با پیشرفت‌های خوبی روبه‌رو شده است، به طوری که به زودی ظرفیت موجود نیروگاه‌های تجدیدپذیر به حداقل ۷ هزار مگاوات می‌رسد. وزیر نیرو در مراسم بهره‌برداری از فاز نخست نیروگاه خورشیدی خراسان‌جنوبی وعده داد که از این پس پروژه‌های صنعت آب و برق به صورت هفتگی افتتاح می‌شود. هم اکنون امکان فروش انرژی خورشیدی در بورس فراهم شده است، ضمن اینکه مردم نیز می‌توانند انرژی صرفه‌جویی شده را در بورس به صورت اوراق صرفه‌جویی مبادله کنند.
خاموشی‌های زودهنگام در سال جاری که از اردیبهشت ماه آغاز شد، نشانه افزایش ناترازی برق در سال جاری بود. براساس آمار وزارت نیرو حدود ۲۰ تا ۲۵هزار مگاوات ناترازی برق در سال جاری اتفاق افتاده که جبران آن تنها با بهره‌گیری از نیروگاه‌های حرارتی امکانپذیر نیست. واقعیت آن است که وزارت نیرو طی سال‌های اخیر به هشدار کارشناسان درباره ضرورت نوسازی نیروگاه‌ها، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و اصلاح الگوی مصرف بی‌توجه بوده است. طرح‌های کلان تولید برق با انرژی خورشیدی و بادی یا به بایگانی سپرده شده‌اند یا در حد شعار‌های زیبای تبلیغاتی باقی مانده‌اند. از سوی دیگر، شبکه توزیع برق کشور همچنان فرسوده است. راندمان پایین نیروگاه‌های حرارتی- که گاه تا ۳۰درصد کمتر از استاندارد عمل می‌کنند- فشار مضاعفی بر شبکه وارد کرده است. پروژه‌های حیاتی در توسعه نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، به دلیل نبود سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی کافی یا متوقف شده‌اند یا به کندی پیش می‌روند. در کنار این ضعف‌های زیرساختی، نبود مدیریت مصرف در بخش‌های حساس صنعتی و دولتی، اوضاع را بحرانی‌تر ساخته است. صنایع بزرگی که بدون رعایت سهمیه‌بندی برق فعالیت می‌کنند و اداراتی که همچنان در مصرف بی‌رویه برق پیشگامند، همه دست به دست هم داده‌اند تا امروز، نتیجه این غفلت‌های زنجیره‌ای، در تاریکی خانه‌ها و صنایع دیده شود، از این رو از پاییز سال گذشته دولت توسعه نیروگاه‌های بادی و خورشیدی را در دستور کارخود قرار داد تا بخشی از ناترازی‌ها در سال جاری جبران شود.
سهم تجدیدپذیر‌ها در سبد انرژی کشور کم است
از سال۱۳۹۲ به تدریج فاصله میان تقاضای برق در زمان اوج و توان تأمین‌شده در زمان اوج بیشتر شد. این فاصله به مرور افزایش یافت تا جایی که در سال ۱۴۰۲ به ۱۲هزار مگاوات و سال گذشته به بیش از ۱۶هزار مگاوات ناترازی برق رسیدیم. این میزان ناترازی معادل تولید برق به اندازه ۱۶ نیروگاه اتمی بوشهر است. امسال نیز میزان ناترازی به ۲۰ تا ۲۵هزار مگاوات رسیده است. نکته قابل تأمل، وابستگی شدید صنعت برق به گاز است که موجب شده است همزمان با مشکل ناترازی گاز، ناترازی برق هم رقم بخورد و موضوع را پیچیده‌تر کند، یعنی اگر بر فرض هم نیروگاه جدید ساخته شود، وقتی خوراک این نیروگاه تأمین نشود (کمبود گاز) در نتیجه امکان افزایش تولید فراهم نیست.
حدود ۸۵درصد تولید برق ما از طریق سوخت‌های فسیلی است، ولی تنها حدود یک‌درصد تأمین برق کشور از طریق منابع تجدیدپذیر تأمین می‌شود که در مقایسه با کشور‌هایی نظیر ترکیه (بالای ۶۰درصد از تولید برق ترکیه از انرژی تجدیدپذیر است) و پاکستان از رقم بسیار کمی برخوردار است، این در حالی است که در تعدادی از کشور‌های توسعه‌یافته اقتصادی با وجود ذخایر نفتی و گازی قابل توجه، سهم تولید برق آنها از سوخت‌های فسیلی، کمتر از ایران است. اکنون تقاضا برای انرژی خورشیدی حتی سریع‌تر از سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی سبز، در حال رشد است.
هزینه‌های بهره‌برداری از انرژی خورشیدی طی دو دهه اخیر به طور چشمگیری کاهش یافته و تحقیقات در مورد کارایی صفحات خورشیدی گسترش یافته است، بنابراین تصور اینکه انرژی خورشیدی، منبع اول تأمین انرژی در ۱۰۰ سال آینده خواهد بود، امری محال نیست. سادگی، طول عمر، هزینه کم و کارایی انرژی خورشیدی در حال حاضر آن را به یک انتخاب آسان تبدیل کرده است. اکثر صفحات خورشیدی مدرن دارای ۲۵سال ضمانت هستند، در حالی که نفت و گاز فروخته شده در یک سال، طی یک یا دو ماه استفاده شده و سپس برای همیشه از بین می‌رود. از طرف دیگر در کشور‌هایی مانند ایران که در طول تابستان با تقاضای بالای برق و به دنبال آن ناترازی و قطعی برق روبه‌رو هستند، استفاده از صفحات خورشیدی می‌تواند اتکا بر انرژی برق را کاهش دهد، این در حالی است که بیشتر مناطق در ایران آفتابی و مستعد بهره‌برداری از انرژی خورشیدی هستند. تعداد روز‌های آفتابی ایران ۳۰۰روز یعنی بیش از دو‌سوم سال گزارش شده است. براین اساس، میزان متوسط تابش خورشید ۵/ ۴ تا ۵/ ۵ کیلووات‌ساعت بر مترمربع در روز است که این مسئله نشان می‌دهد ایران یکی از کشور‌های با ظرفیت بالا در زمینه انرژی خورشیدی است.
براساس مطالعات انجام شده ایران می‌تواند در مساحتی بیش از ۲ هزار کیلومتر مربع، امکان نصب نیروگاه حرارتی خورشیدی به اندازه بیش از ۶۰هزار مگاوات را داشته باشد.
وزیر نیرو: ۷هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی وارد مدار می‌شود
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، وزیر نیرو در آیین آغاز عملیات اجرایی و افتتاح حدود ۱۰۰مگاوات نیروگاه خورشیدی در خراسان‌جنوبی که به صورت ویدئو کنفرانسی برگزار شد، گفت: وضعیت منابع آبی و تولید برق کشور به دلیل توالی پنج سال خشکسالی مناسب نیست. به دلیل کاهش بارندگی‌ها و تداوم خشکسالی که با کمبود ذخایر آبی سد‌های کشور همراه شده، از ظرفیت نیروگاه‌های برقابی کمتر استفاده می‌شود، ضمن اینکه بخش سرمایشی نیروگاه‌های حرارتی نیز نیازمند استفاده از آب است که کمبود منابع آبی در این حوزه نیز مشکلاتی را ایجاد کرده است.
عباس علی‌آبادی با تأکید بر تداوم همکاری مردم در مدیریت مصرف آب وبرق، به آغاز افتتاح طرح‌های بزرگ نیروگاه‌های خورشیدی اشاره کرد و افزود: در دو هفته گذشته دو پروژه بزرگ حرارتی شامل نیروگاه نکا و نیروگاه رودشور افتتاح شد و در هفته‌های پیش رو پروژه‌های بزرگی در بخش حرارتی، خورشیدی و صنعت آب افتتاح خواهد شد. علی‌آبادی آماده‌سازی زیرساخت‌ها را اقدام مهم وزارت نیرو برشمرد و اظهار کرد: نقص زیرساخت‌ها موجب توقف پیشرفت‌ها می‌شود. بر این اساس باید محیط کسب و کار در صنعت آب و برق جذاب و موانع موجود در مسیر سرمایه‌گذاری در این حوزه از میان برداشته شود که البته این اقدامات به صورت ویژه در دستورکار وزارت نیرو بوده و انجام شده است.
وزیر نیرو در این زمینه ادامه داد: هم اکنون امکان فروش انرژی خورشیدی در بورس فراهم شده است، ضمن اینکه مردم نیز می‌توانند انرژی صرفه‌جویی شده را در بورس به صورت اوراق صرفه‌جویی مبادله کنند. علی‌آبادی همچنین به توسعه نیروگاه‌های تولید پراکنده اشاره کرد و گفت: این مهم به صورت ویژه در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته و مزیت آن استفاده از انرژی تولید‌شده در محل است، ضمن اینکه این اقدام کمترین آسیب را به شبکه وارد می‌کند.
وزیر نیرو با اشاره به اینکه هر هفته افتتاح پروژه‌های آب و برق را خواهیم داشت، گفت: در این زمینه برنامه‌های جامعی پیش‌بینی شده و حدود ۷ هزارمگاوات نیروگاه خورشیدی به مدار خواهد آمد، البته در کنار این مهم باید مصرف بهینه را در دستور کار داشته باشیم. وزیر نیرو با اشاره به برنامه‌های گسترده و جامع وزارت نیرو در بخش افزایش تولید و مدیریت مصرف اظهار کرد: بخش بخار نیروگاه رودشور نیز سنکرون شد، این آرزو پس از گذشت سال‌ها با وجود ترک سوپروایزر‌های خارجی، با دانش و توان ایرانی محقق شد.
علی‌آبادی از افزایش ظرفیت دو پروژه دیگر در حوزه نیروگاه حرارتی به ظرفیت ۳۶۰مگاوات طی روز‌های آینده خبر داد و گفت: امروز هزار پروژه صنعت آب و برق در سراسر کشور در حال اجراست که بسیاری از این پروژه‌ها در ماه جاری به بهره‌برداری خواهد رسید.
