جوان آنلاین: وزیر خارجه فرانسه اخیراً با در کنار هم گذاشتن مذاکرات هسته‌ای و برنامه موشکی ایران و نیز تهدید به استفاده از سازوکار ماشه تلاش کرد به این جمع‌بندی برسد که ایران در مجموع باید به خواست طرف‌های غربی تمکین کند. سخنگوی وزارت خارجه با تأکید بر اینکه باقی ماندن ایران در معاهده منع اشاعه (NPT)، منوط به بهره‌مندی تهران از حقوق کشور‌های عضو است، تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه درباره توانایی‌های دفاعی از جمله موشکی وارد مذاکره نخواهد شد.
پازل تلاش اروپایی‌ها برای بسط دادن دایره مذاکرات هسته‌ای به مسائل دفاعی ایران با اظهارات ژان نوئل بارو در گفتوگو با سی‌بی‌اس کامل شد. وی که پیش‌تر هم با ربط دادن دوتابعیتی‌های فرانسوی در ایران به موضوع سازوکار ماشه نشان داده بود که تمایل دارد مسائل موجود میان تهران- پاریس را به مذاکرات هسته‌ای گره بزند، یک‌شنبه شب در گفتوگو با این شبکه امریکایی گفت: «ما به صراحت بسیار اعلام کرده‌ایم که ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد و در چند ماه گذشته در هماهنگی نزدیک با مقامات امریکایی با مسئولان ایرانی در ارتباط بودیم تا اعلام کنیم که انتظارات ما چیست.» وزیر خارجه فرانسه البته این را نگفت که کشورش به همراه دیگر طرف‌های اروپایی به تعهدات برجامی خود عمل نکرده است، اما ادعا کرد: «ما ۱۰ سال پیش با ایران به یک توافق هسته‌ای دست یافتیم که امکان عقبگرد قابل‌توجهی از ظرفیت هسته‌ای ایران را فراهم می‌کرد. البته اوضاع فرق کرده است. ایران از آن زمان تاکنون تعهداتی را که در زمان امضای توافق پذیرفته بود، نقض کرده است.» بارو گفت: اکنون ما خواهان توافق جامع‌تری هستیم که ابعاد هسته‌ای فعالیت‌های ایران و بخش بالستیک و همچنین فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را در بر بگیرد. وی بر لزوم رسیدن به توافقی جدید، قوی، بادوام و قابل‌راستی‌آزمایی با ایران تأکید و به تلاش‌ها برای آنکه «ایران به مذاکرات با امریکا بازگردد» اشاره و تهدید کرد: «اگر تا پایان ماه آگوست (نهم شهریور)، توافق مستحکمی حاصل نشود، برای گزینه اسنپ‌بک آماده‌ایم.»
اروپا صلاحیت ندارد
به گزارش «جوان»، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه روز دوشنبه در نشست هفتگی با خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به پرسشی درباره این رویکرد فرانسه و روی میز گذاشتن گزینه موشکی تصریح کرد: حتماً (این گزینه را) از روی میز برخواهند داشت و گفت: «این اقدام نوعی ابزار باج‌خواهی است. هر مذاکره‌ای دو طرف دارد. موضوع مذاکرات ما با طرف اروپایی مشخص است. موضوع آن رفع تحریم‌ها و هسته‌ای است. مطرح شدن موضوعات غیرهسته‌ای نشان‌دهنده سردرگمی طرف مقابل است. از طرفی، اکنون ملت ایران و جمهوری اسلامی ایران بسیار بیشتر از قبل مصمم هستند که از همه دارایی‌های خود و توانمندی‌های دفاعی خود صیانت کنند.» سخنگوی وزارت خارجه ایران تأکید کرد: «برای همه روشن شد که توانمندی‌های دفاعی ایران تنها چیزی است که می‌تواند از ایران دفاع کند. ایران به هیچ عنوان درباره این توانمندی‌ها مذاکره نخواهد کرد.» سخنگوی وزارت خارجه درباره نشست اخیر در استانبول هم به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد و درباره خبر‌هایی مبنی بر پیشنهاد تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ از طرف اروپا و اینکه آیا تروییکا چنین پیشنهادی به ایران داده است، گفت: «مذاکرات، انجام شده و این گفت‌و‌گو‌ها متمرکز بر یک مسئله خاص بوده است. مسئله دیگری مطرح نشده است. طبیعی است که طرف‌های اروپایی روایت خودشان را از مذاکرات و مباحث مطرح‌شده ارائه دهند؛ این روایت الزاماً روایت ما نیست. باز هم تأکید می‌کنیم که طرف‌های اروپایی به دلایل مختلفی که من بار‌ها ذکر کرده‌ام، صلاحیت استفاده از سازوکار موسوم به «سازگار» را ندارند. با این موضوع مخالفیم و دیدگاه خود را هم به اطلاع اروپا رسانده‌ایم.» بقایی در نشست دیروز یادآور شد: «طرف‌های اروپایی اساساً صلاحیت استفاده از این ابزار برای بازگرداندن تحریم‌ها را ندارند. ما این موضوع را به‌صراحت، هم در مذاکرات روز جمعه و هم پیش از آن اعلام کرده‌ایم. آنها نیز به‌خوبی آگاهند که در صورت سوءاستفاده از این محمل، حتماً با واکنش مقتضی جمهوری اسلامی ایران مواجه خواهند شد. چنین اقدامی نه‌تنها موضوع را پیچیده‌تر خواهد کرد، بلکه بدون تردید، مضرات آن متوجه طرف‌های اروپایی و رژیم منع اشاعه خواهد شد.»
بزرگ‌ترین تضمین، قدرت ایران
بقایی در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به پرسشی در خصوص موضع ایران درباره تداوم یا توقف غنی‌سازی در داخل هم گفت: «موضع ما در خصوص غنی‌سازی خیلی صریح توسط وزیر محترم امور خارجه بیان شد. ما فکر می‌کنیم صورت‌مسئله بسیار ساده است: اگر قرار است جمهوری اسلامی ایران عضو معاهده عدم اشاعه باقی بماند، این ماندن باید همراه با بهره‌مندی از حقوق و مزایای مترتب بر این عضویت باشد. نمی‌توان انتظار داشت کشوری عضویت خود را در معاهده عدم اشاعه ادامه دهد، اما از حقوق تصریح‌شده در این معاهده، به‌ویژه در زمینه استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، محروم بماند. بنابراین، تکلیف ادامه برنامه هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی، کاملاً روشن است.» وی درباره اظهارات استیو ویتکاف مبنی بر اینکه مذاکرات با ایران درباره موضوع هسته‌ای به مسیر خود باز خواهد گشت و اینکه آیا قرار است مذاکراتی به زودی صورت بگیرد، اظهار داشت: «همان‌طور که قبلاً نیز گفتم در این زمینه برنامه‌ای نداریم و هر وقت منافع و مصالح ایران اقتضا کند، در این باره تصمیم می‌گیریم و اعلام می‌کنیم.» سخنگوی وزارت امور خارجه درباره شرایط ایران برای بازگشت به میز مذاکره با امریکا و دریافت تضمین‌هایی در این زمینه توضیح داد: «بزرگ‌ترین تضمین ما، قدرت ماست. اما واقعیت این است که امریکا، علاوه بر ارتکاب یک جنایت بین‌المللی و نقض فاحش منشور سازمان ملل متحد و حقوق بین‌الملل، ضربه شدیدی به اصل دیپلماسی و مذاکره وارد کرد و این را نباید دست‌کم گرفت. اینکه دو کشور در حین مذاکره، در حالی‌که برای دور بعدی مذاکره قرار گذاشته‌اند و قرار است گفتوگو داشته باشند، یکی از طرف‌ها نایب خود را تشویق به تجاوز نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیزی کرده که ۲۴ ساعته تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داشته و به‌هیچ‌عنوان امکان انحراف به سمت تسلیحات ندارد، بی‌سابقه است.» این دیپلمات ایرانی درباره چگونگی همکاری ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم گفت: «ایران کماکان طرف موافقتنامه‌های پادمان است. قرار است با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی که الزام‌آور است، شیوه‌نامه تازه‌ای را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تعریف کنیم تا ببینیم چگونه می‌توانیم همکاری‌ها را ادامه دهیم. احتمالاً ظرف دو هفته آینده یکی از مقامات آژانس از ایران دیدار خواهد کرد. در آن دیدار قرار است درباره این ابعاد فنی بحث کنیم.»
