جوان آنلاین: رئیس‌جمهور در دیداری سرزده با کارکنان و مدیران وزارت امور خارجه، ضمن قدردانی از تلاش‌های فعالان عرصه دیپلماسی، بر تحول در روابط خارجی، تقویت صمیمیت با مردم، تمرکززدایی در تصمیم‌سازی، و بهره‌گیری از ظرفیت‌های ملی و فراملی تأکید کرد. سخنان او در این نشست، نگاهی فراگیر به سیاست داخلی و خارجی بود که با رویکردی عملگرایانه و انسانی طرح شد.
دکتر مسعود پزشکیان روز گذشته در نخستین محور سخنان خود، به مسئله صمیمیت با مردم اشاره کرد. به گفته او، اداره درست کشور بدون جلب اعتماد عمومی و شنیدن صدای مردم ممکن نیست. وی گفت: «باید به خودمان برگردیم. با کمک مردم و مدیران، نگاه‌مان را تغییر دهیم. مردم نباید فقط شنونده باشند، بلکه باید حس کنند در تصمیم‌سازی‌ها شریک‌اند.» او همچنین تأکید کرد که مسئولان باید بیش از پیش در دسترس باشند و شنیدن گلایه‌ها را وظیفه خود بدانند. پزشکیان رفتار مردمی را نه یک شعار، بلکه ضرورتی برای حکمرانی مؤثر دانست.
اختیارات به استانداران، تمرکززدایی در حکمرانی
رئیس‌جمهور، بخش قابل توجهی از سخنانش را به موضوع تمرکززدایی و واگذاری اختیارات به سطوح پایین‌تر حکمرانی اختصاص داد. وی صراحتاً از اینکه برخی مدیران تنها مسئولیت می‌خواهند بدون اینکه اختیار بدهند، انتقاد کرد: «چه کسی گفته استانداران نمی‌توانند کار‌هایی که ما انجام می‌دهیم، انجام دهند؟ آنها در میدان هستند و واقعیت‌ها را لمس می‌کنند. باید به آنها اختیار بدهیم، وگرنه پاسخگویی معنا ندارد.» پزشکیان از وزارت امور خارجه نیز خواست در زمینه دیپلماسی منطقه‌ای، زمینه‌ساز فعال‌تر شدن استان‌ها و ظرفیت‌های محلی شود.
همسایگان، ستون اصلی سیاست خارجی ایران
پزشکیان به روشنی اعلام کرد که اولویت اول سیاست خارجی دولتش، تقویت روابط با همسایگان است. او با نام بردن از کشور‌های همسایه از جمله ترکیه، ترکمنستان، آذربایجان، افغانستان، پاکستان، عراق و حوزه خلیج فارس، اظهار داشت: «در صورت اصلاح روابط با همسایگان، کار‌های بزرگی می‌توان انجام داد. باید کمی فعال‌تر شویم، از تجار تا دانشگاهیان، از فرهنگیان تا فعالان گردشگری.»
رئیس‌جمهور خواهان پویایی بیشتر در ارتباط با همسایگان شد و تأکید کرد که ایران باید پیوند‌های عمیق و مؤثری در اطراف خود ایجاد کند تا دیپلماسی منطقه‌ای به ثمر بنشیند. پزشکیان در ادامه، به ضرورت تعامل مؤثر با قدرت‌های نوظهور جهانی نیز پرداخت. او از روسیه، چین، کشور‌های عضو بریکس، سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به عنوان شرکای راهبردی ایران نام برد و گفت: «ما باید ارتباطات خود را با این کشور‌ها توسعه دهیم. نگاه‌مان به جهان نباید محدود باشد. این ساختار‌های چندجانبه به ما امکان می‌دهند که در مقابل نظام‌های یک‌جانبه، بازیگری مستقلی داشته باشیم.» او همچنین تأکید کرد که تعامل با اروپا و سایر کشور‌ها نیز همچنان در چارچوب حکمت، عزت و مصلحت دنبال خواهد شد.
رئیس‌جمهور نگاه متفاوتی به ایرانیان مقیم خارج از کشور ارائه کرد. او از فضای بی‌اعتمادی ایجاد شده برای بازگشت این هم‌وطنان انتقاد کرد و گفت: «متأسفانه چارچوب‌هایی ایجاد کرده‌ایم که برخی می‌ترسند به کشور بازگردند. باید این ترس را از بین ببریم و بستر را برای بازگشت فراهم کنیم. ایرانیان خارج از کشور سرمایه‌های این آب و خاک هستند.» او خواهان گفت‌وگوی نهاد‌های امنیتی، قضایی و اجرایی برای تسهیل ارتباط و بازگشت ایرانیان مقیم خارج شد و وزارت خارجه را مأمور پیگیری این موضوع اعلام کرد.
دیپلماسی در زمان جنگ، ایستادگی زیر فشار جهانی
در بخشی از سخنان خود، رئیس‌جمهور با اشاره به روز‌های اخیر و تلاش شبانه‌روزی دستگاه دیپلماسی کشور در مواجهه با تهدیدات و فشارها، گفت: «در ۱۲ روز دفاع سخت، دشمن همه توان خود را برای به زانو درآوردن کشور به کار گرفت. اما ملت ما ایستادگی کرد و وزارت امور خارجه نیز به‌صورت ۲۴ ساعته فعال بود و دستاورد‌های مهمی به‌دست آورد.» او تأکید کرد که بسیاری از نهاد‌های بین‌المللی، به جز برخی استثنائات نظیر شورای امنیت، اقدامات اسرائیل را محکوم کردند. این نتیجه عملکرد پیگیرانه دیپلمات‌ها و هماهنگی بین بخشی بود.
نقض حقوق بشر در غزه، سکوتی شرم‌آور از مدعیان انسانیت
پزشکیان در سخنان خود، انتقاد تندی به استاندارد‌های دوگانه کشور‌های غربی در قبال بحران غزه وارد کرد و گفت: «برخی مدعی حقوق بشر هستند، اما تصاویر دلخراش غزه را می‌بینند و سکوت می‌کنند. حمله به زندان اوین توسط رژیم صهیونیستی نمونه دیگری از این تناقض است.» او همچنین از عملکرد برخی رسانه‌های فارسی‌زبان خارج‌نشین نیز انتقاد کرد و تحلیل‌های آنها را شرم‌آور خواند.
پزشکیان بار دیگر به توصیه‌های رهبر انقلاب اشاره کرد و گفت: «سوی دیگر ماجرا دیپلماسی است، که باید فعال و باانگیزه باشد. ما خدا را داریم، اگر خدمتگزار مردم باشیم و به او توکل کنیم، هیچ قدرتی نمی‌تواند ملت ما را زمین‌گیر کند.» او خطاب به مدیران وزارت خارجه گفت: «شما باید آتش تهیه را بیشتر کنید، ارتباطات خود را تقویت و بستر رفت و آمد‌ها را فراهم کنید تا بتوانیم صدای ملت ایران را به جهانیان برسانیم.»
عراقچی: دیپلماسی در طول جنگ در کنار میدان
وزیر امور خارجه نیز طی سخنانی در این دیدار به تشریح اقدامات دستگاه دیپلماسی در طی جنگ ۱۲ روزه و همچنین پس از آن و همراهی دیپلماسی و میدان در این حوزه پرداخت.
سیدعباس عراقچی گفت: در دوران سخت ولی غرور آفرین جنگ دوازده روز، مدیران همگی در دفاتر خود در وزارت خارجه حاضر بودند و همانطور که حضرت آقا هم فرمودند میدان دیپلماسی در کنار میدان نظامی به اتفاق جلو رفتند. این جنگ دوازده روزه نمونه بارز از هماهنگی میدان و دیپلماسی است؛ و دوشادوش نیرو‌های مسلح که واقعا قهرمانانه در مقابل دو ارتش مسلح با آخرین تسلیحات از کشور دفاع کردند، در کنار اینها، دیپلمات‌های ما هم شبانه روز در صحنه بودند. همانطور که نیرو‌های مسلح از کشور دفاع کردند دیپلمات‌های ما نیز از حقانیت مردم ایران و از مشروعیت دفاع از خود در برابر یک تهاجم آشکار دفاع کردند. وی ادامه داد: آنچه دشمن را به عقب نشینی و درخواست بدون پیش شرط آتش بس وادار کرد هم مقاومت نیرو‌های مسلح و هم مدیریت فوق العاده دولت در اداره و تمشیت امور کشور بود که هیچ خلل ضعف و کوتاهی پیش نیاید. در ۱۲ روز مجموعه وزارتخارجه، اقدامات دیپلماتیک قابل توجهی انجام داد.
وزیر امور خارجه گفت: جمهوری اسلامی ایران در زمانی مورد حمله قرار گرفت که در حال، به‌اصطلاح، اجرای دیپلماسی بود، درگیر مذاکرات دیپلماتیک بود. این مسئله نشان داد که چه کسی اهل گفتوگو است، چه کسی اهل دیپلماسی است و استفاده از راه‌های دیپلماتیک برای حل مسائل بین‌المللی را دنبال می‌کند، و در مقابل، چه کسی به دنبال زور، قلدری و سلطه‌طلبی است. وی افزود: از این جهت عرض می‌کنم که حقانیت مردم ایران در این مسیر، به‌ویژه در این ۱۲ روز، اثبات شد. البته کار ما تمام نشده است. این حقانیت اثبات شده، اما فعالیت ما همچنان ادامه دارد، تلاش‌ها در عرصه‌های بین‌المللی همچنان در جریان است. ما در حال حاضر، به‌همراه معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری، مشغول مستندسازی جنایاتی هستیم که علیه مردم ایران صورت گرفته است، مشغول پیگیری‌های حقوقی در سازمان ملل و سایر نهاد‌ها هستیم، و ان‌شاءالله با قوت آن را ادامه خواهیم داد.
