جوان آنلاین: سریال معاویه که با هزینه ۱۰۰ میلیون دلاری سعودی‌ها ساخته شده، یکی از پرخرج‌ترین سریال‌ها، نه‌تنها در خاورمیانه، بلکه در سراسر جهان است که می‌خواهد با شعبده‌بازی هالیوودی بخشی از تاریخ اسلام را وارونه کند. به تصویر کشیدن چهره امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) و امام حسن مجتبی (ع) در این سریال، روایت مجعول وقایع تاریخی دوران خلافت این امامان معصوم و همچنین احتمال ایجاد فتنه بین شیعه و سنی که منتفعی به جز رژیم صهیونیستی و امریکا ندارد، باعث شده پخش و انتشار آن در کشور‌های اسلامی ممنوع شود. معاونت پایش و نظارت سازمان ساترا نیز با انتشار اطلاعیه‌ای دوبله و هر نوع انتشار سریال «معاویه» در سکو‌های صوت و تصویر فراگیر اعم از رسانه‌های ناشرمحور و کاربرمحور کشورمان را ممنوع اعلام کرده است. پیش از صدور این اطلاعیه، برخی از سکو‌های داخلی قسمت‌های اول و دوم این سریال را روی خروجی خودشان قرار داده بودند!
طی چند روزی که از ابتدای ماه مبارک رمضان گذشته، پخش سریال تاریخی «معاویه» بعد از دو سال تعویق و به تأخیر افتادن نمایش آن، از شبکه MBC عربستان سعودی شروع شده است. این سریال که طبق گزارش‌ها با بودجه‌ای هنگفت و نزدیک به ۱۰۰ میلیون دلار ساخته شده، یک مجموعه ۳۰ قسمتی ویژه ماه رمضان درباره بخشی از زندگی معاویه به عنوان مؤسس سلسله اموی است که با ایام خلافت امیرالمؤمنین امام علی و امام حسن مجتبی علیهم‌السلام همزمانی دارد.
چه چیزی در منطقه تغییر کرده است؟!
برخی معتقدند که پس از سقوط سوریه و ظهور تکفیری‌های قدیم در قالبی جدید عربستان قصد دارد با استفاده از عناصری مانند رسانه و سرگرمی به اختلافات قومی دامن بزند تا از یک طرف مواضع شیعیان خاورمیانه را تضعیف کنند و از طرف دیگر بتوانند در خاورمیانه جدیدی که غرب مدعی آن است در رقابت با ترکیه و اسرائیل دست بالاتر را داشته باشند.
حال باید دید آیا کشور‌های مسلمان منطقه برای این اقدام عربستان طرح و برنامه‌ای دارند یا قرار است روایت قالب در دو حوزه بسیار مهم رسانه و سرگرمی منطقه در دست سلفی‌های تندرو باشد. البته به غیر از مسئله وحدت مذاهب اسلامی نکته مهم دیگر درباره سریال معاویه این است که تصویر صحابه پیغمبر از جمله حضرت علی (ع) در آن به نمایش در می‌آید. نقش معاویه ابن ابی‌سفیان را لجین اسماعیل سوری بازی می‌کند که پیش از این در سریال ایرانی حبیب با محتوایی درباره مدافعان حرم نیز حضور داشته است. همچنین نقش حضرت علی (ع) در این سریال را ایاد انصار ایفا کرده است.
برخی از ناظران معتقدند، محتوای این مجموعه، ضدایرانی- شیعی است و تمرکز آن بر این نکته است که فارس‌ها علت اصلی نبرد صفین هستند و جعل تاریخی ایرانی بودن صحنه گردان جنگ صفین، مهم‌ترین پیام انحرافی آن است. مجموعه تلویزیونی «معاویه» با پخش قطعاتی از قتل عثمان (۱۸ ذی‌الحجه ۳۵قمری) آغاز و جنگ جمل، نبرد صفین، شهادت حضرت علی (ع)، صلح و شهادت امام حسن (ع) و شهادت امام حسین (ع) را به تصویر کشیده است.
واکنش کشور‌های مسلمان
انتشار و پخش این سریال تلویزیونی که گران‌ترین و پرخرج‌ترین سریال نه‌تنها در خاورمیانه، بلکه در سراسر جهان است، در برخی کشور‌های مسلمان منطقه مانند عراق، مصر و فراتر از آن جنجال زیادی به پا کرده است، تا جایی که به دلیل احتمال بروز فتنه و تعمیق شکاف‌های ضدوحدت بین شیعیان و اهل تسنن دستور ممنوعیت پخش آن در این کشور‌ها صادر شده است.
کمیسیون رسانه و ارتباطات عراق اعلام کرده است: «پخش محتوای تاریخی بحث‌برانگیز ممکن است منجر به ایجاد تنش‌های مذهبی شود که می‌تواند وحدت اجتماعی را تهدید کند و ساختار جامعه را به‌ویژه در ماه رمضان برهم بزند.» این در حالی است که رضا عبدالواجد، رئیس دانشکده رسانه در دانشگاه الازهر مصر و سخنگوی مؤسسه دارالافتای این کشور اعلام کرده که الازهر به عنوان یک نهاد نظارتی عمل نمی‌کند، اما با به تصور کشیدن یاران پیامبر (ص) مخالف است. در سال ۲۰۱۲ نیز سریالی درباره زندگی عمر‌بن‌خطاب از همین شبکه سعودی پخش شد که با اعتراض شخصیت‌های مذهبی مواجه شد.
در ایران نیز با توجه به مکاتبه‌ای که از سوی سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی با سکو‌های دارای مجوز از این سازمان در تاریخ ۱۳ اسفندماه (دوشنبه) سال جاری شده است، دوبله و هر نوع انتشار این محتوا ممنوع اعلام شده است. همچنین برخی رسانه‌های کاربرمحور که از چند روز قبل نسبت به انتشار نسخه زبان اصلی قسمت‌های اول و دوم آن اقدام کرده بودند با همکاری دادستانی کل کشور نسبت به حذف دو قسمت یاد شده از تمام رسانه‌های کاربرمحور اقدام کردند.
عوامل سریال معاویه چه کسانی هستند؟
این سریال که در شبکه MBC متعلق به عربستان سعودی تولید شده، طبق گزارش‌ها حدود ۱۰۰ میلیون دلار هزینه داشته و در کشور تونس فیلمبرداری شده است. نویسندگی آن برعهده خالد صلاح، روزنامه‌نگار مصری و کارگردانی آن نیز برعهده طارق العریان، فیلمساز فلسطینی ـ امریکایی بوده است. این اقدامات نشان می‌دهد کشور‌های عربی تصمیم گرفته‌اند برای عقب نماندن از قافله تبلیغات رسانه‌ای دست به تولید و ساخت سریال بزنند.
دو سال پیش به دلیل هراس از واکنش برخی کشور‌های مسلمان منطقه از پخش این سریال جلوگیری شده بود. حتی شایعاتی در فضای مجازی پخش شد که مقتدی صدر از رهبران سیاسی شیعه عراق از مقامات عربستان خواسته بود برای جلوگیری از تفرقه میان امت اسلامی از پخش این سریال خودداری کنند. سؤال این است که امروز در منطقه و به‌خصوص کشور‌های جهان اسلام چه اتفاقی افتاده که سعودی‌ها بعد از دو سال به این نتیجه رسیده‌اند که این سریال را پخش کنند؟!
خالد صلاح، نویسنده این سریال در واکنش به انتقاد‌های مطرح شده، گفته است: «ما تاریخ را سیاه و سفید ننوشته‌ایم. معاویه فقط یک فرمانروا نبود، بلکه انسانی بود که زندگی کرد، رنج کشید، پیروز شد، اشتباه کرد و سرانجام مانند همه انسان‌ها به سرنوشت خود رسید.»
