جوان آنلاین: امریکا و روسیه دور دوم مذاکرات عادی‌سازی مناسبات را در ترکیه برگزار کردند؛ مذاکراتی که در آن اولین گام‌ها برای ایجاد ثبات در کار سفارتخانه‌ها برداشته شد. اروپا و اوکراین با نگرانی این مذاکرات را دنبال می‌کنند تا جایی که نخست‌وزیر فرانسه خواستار ایجاد یک اتحاد دفاعی مستقل اروپایی مشابه ناتو، بدون مشارکت امریکا شده است. فردریش مرتس، رهبر آینده آلمان نیز خواستار «استقلال دفاعی اروپا» و احتمال «به‌اشتراک‌گذاری هسته‌ای» شده است.
مذاکرات نمایندگان روسیه و امریکا در استانبول پس از شش ساعت و نیم گفت‌وگوی طرفین درباره عادی‌سازی روند فعالیت سفارتخانه‌های دو کشور روز پنج‌شنبه به پایان رسید. طرف امریکایی در این مذاکرات «نگرانی» خود را در مورد دسترسی به خدمات بانکی و قراردادی و همچنین «نیاز به اطمینان از حضور باثبات و پایدار کارمندان در سفارت امریکا در مسکو» در جریان گفت‌و‌گو‌ها مطرح کرد و آن‌گونه که وزارت خارجه امریکا گفته، دو طرف از طریق گفت‌و‌گو‌های سازنده، گام‌های اولیه مشخص برای تثبیت فعالیت سفارتخانه‌های خود را شناسایی کردند. در حالی که به تعبیر مقام‌های روس، تا پیش از این، روابط بین مسکو و واشینگتن تقریباً صفر بود، دو طرف ابراز امیدواری کرده‌اند که مذاکرات استانبول که دور اول آن نیز دو هفته قبل در ریاض شروع شده بود، آغازی بر سلسله نشست‌های مشورتی میان دو کشور باشد. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفته که مسکو امیدوار است که مذاکره با امریکا در استانبول، دو کشور را به غلبه بر اختلافات و تقویت اعتماد میان دو کشور نزدیک‌تر کند و نخستین گام جدی در این عرصه باشد، هر چند زاخارووا این را هم روشن کرد که «هیچ‌کس انتظار ندارد که راه‌حل‌ها آسان و سریع باشد» چرا که به گفته او «مدتی است موضوعات مورد بحث مورد غفلت قرار گرفته و دارای پیچیدگی‌های زیادی است.» اولین پیچیدگی موضوع، با فاصله کمتر از یک روز بعد از مذاکرات نمایان شد، زمانی که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا، به رغم شروع مذاکرات، با امضای فرمان اجرایی شماره ۱۳۶۶۰ که نخستین بار ۶ مارس ۲۰۱۴ شده بود، تحریم‌ها علیه روسیه را به مدت یک سال دیگر تمدید کرد.
بریتانیا هم نگران است
به‌رغم همه پیچیدگی‌ها، اروپاییان و اوکراین نگاه چندان خوشبینانه‌ای به مذاکرات امریکا و روسیه ندارند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا روز پنج‌شنبه در کاخ سفید میزبان «کی یر استارمر» نخست وزیر انگلیس بود، جایی که او در نشست خبری ابراز امیدواری کرد که آتش‌بس در اوکراین اتفاق بیفتد و خطاب به استارمر گفت که آتش‌بس در اوکراین یا به زودی حاصل خواهد شد یا هیچ‌وقت اتفاق نخواهد افتاد. ترامپ هرچند گفت که واشینگتن اجازه نخواهد داد جنگ اوکراین به خاک کشور‌های اروپایی سرایت کند، ولی نشانه‌های جدی از نگرانی از روند جاری، حتی در انگلیس که نزدیک‌ترین متحد اروپایی امریکا است نیز دیده می‌شود. استارمر با یادآوری رابطه طولانی مدت و پیوند‌های دیرین دو کشور ابراز امیدواری کرد با همکاری این اتحاد هرچه بیشتر تقویت شود. نخست‌وزیر انگلیس با اشاره به مذاکرات امریکا و روسیه درباره اوکراین، در موضعی که بازتاب نگرانی او بود، گفت: اگر توافقی حاصل شود، باید دائمی باشد و نقض نشود. ما آماده‌ایم که نقش خود را در این باره ایفا کنیم تا این توافق حفظ شود. در همین‌جا بود که ترامپ با قطع حرف او گفت: «مهم‌ترین بخش، دستیابی به توافق است. اجرای آن آسان‌تر خواهد بود.» استارمر همچنین با اشاره مجدد به مذاکرات صلحی که امریکا برای اوکراین به دنبال آن است، گفت: «این نمی‌تواند صلحی باشد که به متجاوز پاداش دهد یا به حکومت‌هایی مانند ایران دلگرمی ببخشد. ما توافق داریم که تاریخ باید در کنار صلح‌آفرین باشد، نه مهاجم. بنابراین، اهمیت این مسئله نمی‌تواند بیشتر از این باشد.» او در مقاطع مختلف کنفرانس مطبوعاتی با ترامپ، به شکلی محتاطانه، دیدگاه‌هایی ارائه کرد که با دیدگاه ترامپ در تضاد بود، از جمله مواضع مکرر ترامپ که گفت روابط تجاری امریکا و انگلیس ناعادلانه است، که مورد سرزنش ملایم استارمر قرار گرفت. ترامپ در پاسخ به این سؤال که آیا استارمر توانسته او را متقاعد کند که تعرفه‌های تجاری بر بریتانیا وضع نشود، گفت: «او تلاش کرد». رئیس‌جمهور ۷۸ ساله امریکا در بخشی از کنفرانس مطبوعاتی در حالی که از «ارتش باورنکردنی» بریتانیا که «نیاز به کمک زیادی ندارند» تمجید می‌کرد، به شوخی از استارمر پرسید: «آیا می‌توانید خودتان روسیه را درگیر کنید؟» در بخشی دیگر از این کنفرانس مطبوعاتی رئیس‌جمهور امریکا در پاسخ به این سؤال بی‌بی‌سی که آیا به خاطر «دیکتاتور» خواندن ولودیمیر زلنسکی از او عذرخواهی خواهد کرد، گفت که باورش نمی‌شود از چنین عبارتی استفاده کرده، و رهبر اوکراین را به عنوان یک فرد «خیلی شجاع» ستود. او پیش‌بینی کرد که روز جمعه «دیدار خیلی خوبی» با زلنسکی داشته باشد، و گفت که تلاش‌ها برای رسیدن به صلح «به سرعت جلو می‌رود.»
پاریس... و حتی برلین
مناسبات رو به اختلاف با لندن به یک طرف، دولت‌های اروپایی بیشتری در فضای مذاکرات مسکو- واشینگتن درحال تقویت این دیدگاه در خود هستند که اروپا دیگر نمی‌تواند مانند دهه‌های گذشته برای امنیت خود روی امریکا حساب باز کند. امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه روز جمعه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با لوئیس مونته‌نگرو، نخست‌وزیر پرتغال در حالی از کسری تجاری بزرگ با اروپا انتقاد کرد و آن را اغراق‌آمیز خواند و اختلافات تعرفه‌ای امریکا و اروپا را به نگرانی‌های ژئوپلیتیکی گسترده‌تر مرتبط دانست که بحث‌ها درباره استقلال استراتژیک اروپا از امریکا در میان اروپاییان تشدید شده است. ماکرون در این کنفرانس مطبوعاتی گفت که «هفت سال است از حاکمیت و خودمختاری استراتژیک اروپا دفاع می‌کنم» و تأکید کرد: «اروپا اکنون باید برای کاهش وابستگی‌های خود و تقویت توان دفاعی، فناوری و اقتصادی خود اقدام قاطعی انجام دهد.» «فرانسوا بایرو» نخست وزیر فرانسه نیز تقریباً همزمان و هم‌زبان با ماکرون با تأکید بر اینکه اتحادیه دفاعی اروپا تنها راه‌حل ممکن خواهد بود، گفت وضعیت کنونی مستلزم ارزیابی مجدد از سوی کسانی است که بر این باورند امنیت اروپا می‌تواند توسط ایالات متحده تضمین شود. وی افزود: «فرانسه از زمان ژنرال شارل دوگل بر این باور است که استقلال تنها ضامن امنیت از جمله امنیت اروپاست.» این بحث حتی در میان آلمان‌ها هم که به‌طور سنتی، کمتر از همتایان فرانسوی‌شان از استقلال استراتژیک اروپا دفاع می‌کنند، در حال تقویت شدن است. فردریش مرتس که به زودی به جای اولاف شولتز در جایگاه صدراعظمی آلمان قرار خواهد گرفت، چند روز قبل خواستار «استقلال دفاعی اروپا» شد و درخواست احتمال «به اشتراک‌گذاری هسته‌ای» در چارچوب اروپا را مطرح کرد. او گفته که در مقام صدراعظمی «اولویت مطلق من تقویت هر چه سریع‌تر اروپا خواهد بود تا گام به گام بتوانیم واقعاً از امریکا به استقلال برسیم.» مرتس که به طور سنتی به عنوان یکی از سیاستمداران امریکاگرای آلمان شناخته می‌شود، گفته است: «هرگز باور نمی‌کردم که چنین چیزی را در تلویزیون بگویم. اما حداقل، پس از اظهارات هفته گذشته دونالد ترامپ، واضح است که امریکایی‌ها - حداقل این بخشی از امریکایی‌ها در این دولت - تا حد زیادی نسبت به سرنوشت اروپا بی‌تفاوت هستند.»
