جوان آنلاین: به اعتقاد عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، کودکان اولین گروهی هستند که در بعد گردشگری باید تحت آموزش قرار بگیرند و از آموزش‌وپرورش گرفته تا خانواده باید آغازکننده شیوه تربیتی گردشگری باشند. ناصر رضایی، هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در گفتگو با «جوان» درباره فرهنگ سفر رفتن و آموخته‌های مردم در این زمینه اظهار داشت: در مورد آداب سفر پیشینه‌ای وجود دارد که شیوه‌های رفتاری را بیان کرده، به خصوص در دین ما نیز نکاتی در این باره بیان شده است.
به اعتقاد وی چه به صورت عام و چه سنتی ما باید بپذیریم که ایرانی‌ها در هر کجای این کشور این آداب را دارند.
رضایی تجربه آداب سفر را برای ایرانی‌ها مثل دید و بازدید و مهمانی رفتن دانست و توضیح داد: مثل دید و بازدید که سنت و آداب و فرهنگ خود را دارد، گردشگری و سفر نیز دارای آدابی است.
به اعتقاد وی، هر چند سفر به شیوه سنتی آن در کشور ما خوب جا افتاده است، اما با شیوه مدرن تعریف نشده و کسی اطلاعی از آن ندارد. بعد آموزشی یکی از موضوعات مورد اشاره از سوی این فعال فرهنگی در حوزه گردشگری است که وی درباره آن گفت: در فرهنگ ما آموزشی در این زمینه داده نشده است. چه رسمی و چه غیررسمی گردشگری در برنامه‌های آموزشی نبوده و به صورت عام چارچوب خاصی نداشته است که تمام جنبه‌های آن بیان شود. گردشگری و سفر به عنوان یک پدیده مهم در لایه‌های مختلف اجتماعی جا نیفتاده و کسی اطلاعاتی از جوانب آن ندارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در مورد راه‌حل پیشنهادی برای این مهم گفت: افراد یا آموزش‌پذیر هستند یا تربیت‌پذیر و ما ایرانی‌ها ادعای تربیت‌پذیری داریم که اتفاقاً در بعد سفر و گردشگری شیوه تربیتی از آموزش بهتر است، اما از آن غافلیم و حتی همان آموزش را باید در برنامه‌ها به صورت کلی داشته باشیم که متولی آن وزارت آموزش‌وپرورش و وزارت علوم است که باید در شاخه‌های مختلف و با سرفصل‌های مختلف ارائه کنند.
وی ضمن ارائه پیشنهاد برگزاری دوره‌های مختلف کوتاه‌مدت یا بلندمدت گفت: نیاز به دسته‌بندی افراد داریم و باید آموزش را آغاز کنیم. کودکان اولین گروهی هستند که در بعد گردشگری باید تحت آموزش قرار بگیرند. از آموزش‌وپرورش گرفته تا خانواده باید آغازکننده شیوه تربیتی گردشگری باشند.
این استاد دانشگاه در حوزه گردشگری ادامه داد: ما آموزش غیررسمی نیز داریم که عمده‌ترین آن از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداوسیماست که می‌توانند نقش مؤثری در ترویج فرهنگ سفر و گردشگری داشته باشند. فضای مجازی نیز به عنوان یکی از شاخه‌های مهم می‌تواند نقش مهم و مؤثری داشته باشد، حتی بازی‌ها هم می‌تواند ترویج‌کننده فرهنگ سفر و گردشگری باشند، اما جای همین ساده‌ترین‌ها هم خالی است.
رضایی با ورود به رابطه گردشگری و محیط زیست بیان کرد: بخش عمده‌ای از سفر مربوط به طبیعت است و در واقع همان جاذبه سفر بعد طبیعت‌گردی دارد. بسیاری از افرادی که طبیعت‌گرد هستند، سعی دارند طبیعت‌گردی را از گردشگری جدا کنند. زندگی ما تکرار‌ناپذیر است و باید قدر و ارزش داشته‌های خود را بدانیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: بزرگ‌ترین تمدن‌های بشری با بزرگ‌ترین چالش‌های طبیعی سازش پیدا کرده‌اند و تنها موردی که باعث فروپاشی تمدن‌ها می‌شود، تغییرات آب و هوایی است. در تاریخ تغییر همه تمدن‌ها صرفاً به دلیل جنگ نبوده و تغییرات آب و هوایی اثرگذار بوده است. ما باید یاد بگیریم طبیعت را به نحو احسن حفظ کنیم.
رضایی افزود: ایران جزو معدود کشور‌هایی است که با دریا و رودخانه ارتباط زیادی داریم و باید برای حفظ آن تلاش کرد و به همه در این زمینه آموزش داد.
یکی دیگر از موضوعات مورد اشاره از سوی وی برای حفظ محیط زیست در حوزه گردشگری قوانین بازدارنده است که وی درباره آن گفت: قوانین باید بازدارنده باشد، چرا در هر حوزه‌ای جریمه داریم و اعمال می‌شود، اما برخی قوانین در نوشتار باقی می‌ماند. قوانین محیط زیستی باید مثل جرایم رانندگی بازدارنده باشد.
وی درباره فرایند میزبانی در بحث سفر و گردشگری نیز گفت: میزبان به عنوان جامعه محلی، محور توسعه است که اگر میزبان نباشد، مهمان معنایی ندارد. ما باید احترام میزبان را داشته باشیم. کسی که پذیرای مهمان است، حقی بر گردن مهمان دارد از جمله اینکه مهمان با فرهنگ میزبان آشنا شود، آداب و رسوم را بداند و با غذا‌های محلی آن‌ها شود.
به اعتقاد رضایی، احترام به فرهنگ و سبک زندگی جامعه میزبان وظیفه مهمان است و همچنین مسئله جامعه محلی به عنوان محور اصلی توسعه پایدار از جایگاه خاص و ویژه‌ای برخوردار است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در پایان ابراز امیدواری کرد روزی برسد که به جایگاه شایسته سبک جهانی در گردشگری برسیم و مردم ما از فرصتی که طبیعت در اختیار آن‌ها گذاشته است به خوبی استفاده کنند.
