سوخت به ریال، بلیت به دلار!

افزایش قیمت بلیت هواپیما با آن‌که سوخت یارانه‌ای دریافت می‌کنند در حالی است که صدای نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی را نیز درآورده است ولی نکته ماجرا آنجاست که معمولاً افزایش قیمت بلیت هواپیما بدون توجه به انتقاد‌ها مسیر همیشگی خود را طی می‌کند و کنشگران نیز پس از مدتی افزایش پی‌درپی قیمت بلیت هواپیما را فراموش می‌کنند. متولیان در حالی به بهانه افزایش هزینه‌ها از جمله قیمت ارز اقدام به گران کردن بلیت هواپیما می‌کنند که بابت پرواز نکردن قیمت بلیت هواپیما، یارانه هنگفت سوخت دریافت می‌کنند.

بخش کوچکی از هزینه‌های ایرلاین‌ها مرتبط با ارز است
رحمت‌الله نوروزی عضو مجمع نمایندگان استان گلستان آبان ۱۳۹۹ گفته بود: «ایرلاین‌ها علت اصلی افزایش قیمت بلیت را ارزبری بالای صنعت هوانوردی و افزایش نرخ ارز اعلام می‌کنند، اما با بررسی می‌توان دریافت که بخش کوچکی از هزینه‌های ایرلاین‌ها مرتبط با ارز است.»
دریافت هزینه سوخت هواپیما به صورت یارانه‌ای
این نماینده مجلس تأکید کرده بود: «در شرایط کنونی شرکت‌های هواپیمایی، هزینه سوخت هواپیما را به صورت یارانه‌ای دریافت می‌کنند، از طرفی هزینه دستمزد خلبان و پرسنل هواپیما نیز به صورت ریالی پرداخت می‌شود؛ حال این سؤال پیش می‌آید که یک ایرلاین سالانه چه میزان تجهیزات خریده و چه مقدار ارزبری دارد که قیمت‌ها را به این میزان بالا می‌برند.»
لزوم ورود نهاد‌های نظارتی
نوروزی بر لزوم ورود سازمان تعزیرات، دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور به عملکرد مالی ایرلاین‌ها تأکید کرده و گفته بود: «قطعاً عملکرد مالی شرکت‌های هواپیمایی باید مشخص شود، باید شفاف شود که آیا میزان ارزبری ایرلاین‌ها مبتنی بر واقعیت است یا خیر. به طور حتم دستگاه‌های نظارتی باید از افزایش بی‌رویه قیمت بلیط هواپیما جلوگیری کنند. در مجلس نیز کمیسیون عمران مجلس و فراکسیون اقتصاد سفر به پرونده افزایش قیمت بلیط هواپیما ورود کرده‌اند، به نظر من کمیسیون اصل ۹۰ مجلس نیز باید این مسئله بسیار مهم را مورد بررسی قرار دهد.»
مجتبی یوسفی عضو کمیسیون عمران مجلس نیز همان ایام با انتقاد از افزایش قیمت بلیط هواپیما، گفته بود: «در زمان مدیریت وزیر سابق راه و شهرسازی، طرح آزادسازی و شناورسازی بلیت هواپیما کلید خورد، در دیدگاه اولیه این طرح خوب بود تا قیمت‌ها براساس عرضه و تقاضا تعیین شده و یک رقابت میان ایرلاین‌ها برای ارائه نرخ‌های مناسب‌تر و خدمات بهتر ایجاد شود. متأسفانه طرح شناورسازی بلیت هواپیما به درستی اجرایی نشد و عملاً ایرلاین‌ها از این مسئله سوء‌استفاده کردند.»
بدهی ایرلاین‌ها به شرکت‌های پخش سوخت هواپیما بسیار بالا است
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی تأکید کرده بود: «الان بدهی ایرلاین‌ها به شرکت‌های پخش سوخت هواپیما بسیار بالا است، این یعنی هزینه‌ها از مردم به صورت نقد گرفته شده و در خدمات دهی و پرداخت بدهی‌ها کوتاهی می‌شود.»
وی با اشاره به ورود کمیسیون عمران مجلس به پرونده افزایش قیمت بلیت هواپیما، گفته بود: «قطعاً میزان ارز دریافتی و میزان هزینه کرد این اعتبارات توسط ایرلاین‌ها باید شفاف شود، در این میان اگر سوء مدیریتی در این بخش وجود دارد، باید مشخص شود.»
یوسفی با اعلام اینکه مجلس به هیچ وجه اجازه افزایش غیرمنطقی قیمت بلیت هواپیما را نخواهد داد، افزوده بود: «مجلس در این رابطه کوتاه نخواهد آمد، قطعاً اگر لازم باشد نمایندگان برای پیگیری مسئله، از ظرفیت کمیسیون اصل نودم قانون اساسی مجلس استفاده می‌کنند.»
عضو کمیسیون عمران مجلس، با بیان اینکه قطعاً اجازه تداوم قیمت‌گذاری بلیط هواپیما به صورت شناور را نخواهیم داد، خاطرنشان کرده بود: «به چه دلیلی ایرلاین‌ها و سازمان هواپیمایی برای نرخ بلیط هواپیما، قیمت کف و سقف تعیین کرده‌اند، مگر فضای اقتصادی کشور، تجارت آزاد است که ایرلاین‌ها قیمت‌ها را آزاد کرده‌اند.»
افزایش قیمت بلیط هواپیما تحت تأثیر بازی دلالان و واسطه‌گران
آرا شاوردیان عضو هیئت رئیسه کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز پنجم اردیبهشت در رابطه با وضعیت صنعت حمل ونقل هوایی کشور به خانه ملت گفت: نشستی با متولیان حوزه صنعت حمل ونقل هوایی از جمله رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و تعدادی از مدیران عامل شرکت‌های هواپیمایی در کمیسیون عمران مجلس برگزار و در خصوص چالش‌های این صنعت بحث و بررسی صورت گرفت.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: یکی از موضوعاتی که تمامی مسئولان حوزه حمل ونقل هوایی به آن تأکید داشتند، ضرورت افزایش نرخ بلیت هواپیما و عدم تناسب درآمد‌های شرکت‌های هواپیمایی با هزینه‌های آن‌ها است لذا با توجه به چالش‌های مطرح شده از جمله تأمین قطعات با دلار و ضرورت حفظ ایمنی پرواز‌ها و در کنار آن‌ها توسعه ناوگان هوایی و نوسازی هواپیما‌های فرسوده و عدم تغییر نرخ بلیت‌ها متناسب با افزایش کرایه سایر وسایل حمل و نقلی این خواسته چندان غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد.
وی ادامه داد: در قانون برنامه ششم توسعه نیز به شناور بودن نرخ بلیت هواپیما‌ها اشاره شده، اما به دلیل هزینه‌های بالایی که در سال‌های اخیر به مردم تحمیل شده بود، شرکت‌های هواپیمایی به ناچار با نرخ گذاری‌های دستوری کار خود را ادامه دادند، بنابر این در کنار توجه به افزایش درآمد‌های شرکت‌های هواپیمایی باید تمامی ابعاد موضوع مورد بررسی قرار گرفته تا این امر موجب افزایش کیفیت و رقابت میان شرکت‌ها شده و هزینه سنگین و نامعقولی به مردم تحمیل نشود.
وی عنوان کرد: یکی دیگر از موضوعاتی که حتماً باید مورد توجه قرار بگیرد ورود واسطه‌ها و شرکت‌های فروش بلیت هواپیماست که با شیوه‌های مختلف زمینه افزایش قیمت‌ها را فراهم کرده و در پیک‌های سفر مانند ایام نوروز مردم را مجبور به خرید بسته‌های پروازی می‌کنند. بی‌تردید یکی از عواملی که موجب گسترش نفوذ شرکت‌های فروش بلیط شده عدم نرخ‌گذاری دقیق و فروش بلیت‌ها توسط خود شرکت‌های هواپیمایی است. مسئولان صنعت حمل ونقل هوایی معتقدند در صورت نرخ‌گذاری منطقی و شناور شدن قیمت‌ها متناسب با قانون، دست دلالان و واسطه گران نیز کوتاه می‌شود.
شاوردیان ادامه داد: همچنین موضوع دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که به دلیل عدم تناسب درآمد شرکت‌های هواپیمایی با هزینه‌هایشان و عدم پرداخت دستمزد مناسب به خلبانان و نخبه‌های این صنعت به مرور شاهد مهاجرت این افراد به کشور‌های همسایه و کاهش نیرو‌های کارآمد در این صنعت شده‌ایم. این موضوع گلایه مشترک بسیاری از مدیران عامل شرکت‌های هواپیمایی است.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون عمران مجلس ادامه داد: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته مقرر شده تا در جلسه‌ای مشترک با مسئولان سازمان هواپیمایی، نماینده مدیران عامل شرکت‌های هواپیمایی و نمایندگان مجلس تمامی ابعاد موضوع مورد بررسی قرار گرفته و در کنار اصلاح قیمت‌ها از مسیر‌های قانونی؛ زمینه افزایش کمک‌های دولتی به شرکت‌ها برای توسعه و نوسازی ناوگان هوایی فراهم شده و هزینه کمتری به مردم از جهت افزایش نرخ بلیت‌ها تحمیل شود.
گردن‌کلفتی برخی ایرلاین‌ها
محسن دهنوی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز اخیراً در یک پیام توئیتی نوشت «این ایام سایت‌های فروش بلیت هواپیما عملاً از کار افتاده و فقط اعصاب مردم را به هم ریخته است. برخی ایرلاین‌های گردن‌کلفت، بلیت‌های فروخته شده را کنسل (لغو) و آن‌ها را پای پرواز به چند برابر قیمت می‌فروشند. آقای بذرپاش وزیر راه و شهرسازی در اسرع وقت گزارش برخورد با مقصران را به مردم و مجلس بدهید.»