سرویس اجتماعی جوان آنلاین: گستردگی بیسوادی میان زنان تا قبل از انقلاب چشمگیر بود، آن هم در شرایطی که درصد باسوادی مردان در آن زمان به مراتب از زنان بیشتر بود و این شکاف جنسیتی تا قبل از انقلاب همچنان باقی ماند و اصلاح نشد. این موضع باعث عقبماندگی زنان ایرانی در ابعاد مختلف شد و این عقبماندگی به نوبه خود جامعه ایرانی را عقب نگه داشت، چون هیچ کشوری بدون توجه به زنان خود و تلاش برای ارتقا دادن آنها پیشرفت نمیکند. این عقبماندگی با شروع انقلاب انگیزهای شد تا سوادآموزی بهویژه میان زنان مورد توجه قرار گیرد و سواد بهعنوان ابزاری برای ایجاد تغییر بهکار گرفته شود.
افزایش سطح سواد زنان به ۹۹ درصد
زمانی که امام خمینی فرمان تاریخی تشکیل نهضت سوادآموزی را صادر و تاکید کرد که ایران باید سراسر مدرسه شود و به این ترتیب فضا را برای گسترش سوادآموزی مهیا کرد، زنان فوج فوج شناسنامه به دست به کلاسهای سوادآموزی آمدند تا هم از رنج بیسوادی خلاص شوند و هم به کمک سواد وضعیتشان را ارتقا دهند و به موقعیتهای بهتر اجتماعی دست پیدا کنند؛ هم اکنون ۹۹ درصد زنان جوان ایرانی باسوادند.
شکلگیری فضاهای آموزشی امن
رژیم پهلوی رویهای فرهنگی را در پیش گرفته بود که بسیاری از بانوان متدین تمایلی به حضور در فضاهای آموزشی و فرهنگی نداشتند و طبعا فرصتی برای ظهور و بروز استعدادهایشان نمییافتند. این درحالی بود که فرصتهای برابر آموزشی نیز در کشور وجود نداشت و در همه نقاط ایران امکانات تحصیلی به یک اندازه در دسترس نبود. همین شد که تحصیل مخصوصا در مقاطع بالاتر از ابتدایی مختص عدهای خاص بود و بخش قابل توجهی از جمعیت از آن بهرهای نداشتند. با پیروزی انقلاب، اما ارزشهای فرهنگی متحول شد و به این ترتیب زنان نیز فرصتی برای بروز و ظهور یافتند. در شرایطی که نسبت دختران به کل دانش آموزان دوره ابتدایی ۴۰.۱۵ بوده اکنون این رقم به ۴۸.۳۱ رسیده است. همچنین نسبت دختران روستایی به کل ۳۳.۳۰ بوده که اکنون به ۴۸.۳۱ درصد رسیده است و ۱۵ درصد افزایش داشتهایم.
حضور پررنگ زنان در دانشگاهها
زنان نقش مهمی در پیشبرد برنامههای مختلف جوامع دارند. با توجه به اینکه نیمی از جمعیت هر کشوری را زنان تشکیل میدهند، میزان حضور آنها در عرصههای مختلف نقش تعیین کنندهای در توسعهیافتگی آن کشور دارد، اما آنچه قبل از ورود این قشر به انجام هر نوع فعالیتی در سطح کشوری نیاز است، تخصص آنها برای انجام وظایف محولشده خواهد بود، مسالهای که نشان دهنده اهمیت تحصیل بهویژه تحصیلات آکادمیک زنان است. بهعبارت دیگر تنها از طریق تحصیل زنان در رشتههای مختلف است که میتوان زمینه را برای حضور آنها در بخشهای مختلف مهیا کرد. در سالهای پس از انقلاب سهم قابل قبولی از صندلی مراکز آکادمیک برای حضور زنان اختصاص یافت. به عنوان مثال امسال بیش از یکمیلیون و ۴۸۹هزار نفر برای کنکور اقدام کردند که از این تعداد ۶۱ درصد زن و ٣٩ درصد مرد بودند. در سال گذشته هم تعداد زنان بیش از مردان بود. بر اساس اعلام سازمان سنجش در سال ۱۴۰۰، تعداد زنان داوطلب کنکور، ۵۹.۵۵ درصد و سهم مردان ۴۰.۴۵ درصد بود.
سهم ۳۵ درصدی زنان از هیاتعلمی مراکز آکادمیک
از رشد جمعیت دانشجویی دختران در طول دو دهه گذشته که بگذریم، باید گفت زنان توانستند در این بازه زمانی، جایگاه نسبتا خوبی را در میان اعضای هیاتعلمی دانشگاهها هم از آن خود کنند، بهطوریکه جذب اعضای هیات علمی از ۲ درصد به ۳۰ تا ۳۵ درصد رسیده که البته تسریع این روند از دهه ۸۰ آغاز شد.
همچنین در سالهای پس از انقلاب در زمینههای مختلف دیگر نیز شاهد پیشرفت زنان بودیم تا جایی که برپایه آمارهای بانک جهانی کارآفرینی زنان از ۱۲ درصد به ۲۴ درصد در سال ۹۸ رسیده است و رتبه سی ام کارآفرینی زنان را دارا هستیم.
تلاش دشمن برای نشان دادن چهره مورد دلخواه از زنان ایرانی
سارا فلاحی، عضو فراکسیون زنان مجلس با اشاره به پیشرفتهای اجتماعی زنان بعد از انقلاب به جوان آنلاین گفت: برخلاف تلاش دشمن برای نشان دادن چهره مورد دلخواه آنها از زنان در ایران، زنان ایرانی به عنوان نماد بزرگی سرزمین هستند و پیشرفتهای قابل توجهی در زمینههای مختلف داشته اند.
وی افزود: حضور خانمها در مناصب مهم با حفظ شئونات آنها یکی از ضرورتهای جامعه امروز است؛ چرا که در هر جامعهای که از ظرفیت زنان در اجتماع به درستی استفاده نشود این مساله تبدیل به تهدید خواهد شد؛ قوام خانواده با زنان است؛ زنان در اجتماع مظهر تحول هستند و استفاده از ظرفیت آنها در مناصب مدیریتی یک الزام است. امروزه مدیریت دیگر یک امر یدی نیست و فکری است و تجربه نشان داده که زنان از دقت زیادی در مدیریت برخوردارند.
دکترفریبا علاسوند، عضو ارشد پژوهشکده زنان هم در این باره گفت: جمهوری اسلامی در پیشرفت و کار برای زنان دارای رکورد است. درجه یک نیستیم، اما شتاب ما در حل مسائل خیلی زیاد بوده و مسائل را حل کردهایم مثل گسترش خانههای بهداشت، ریشهکنی بیسوادی و ... و این کارها با وجود همه مشکلات از جمله تحریم، کارهای جناحی، بودجه و ... انجام شده، اما مردم اطلاع ندارند و احساس رضایت در زنان نیست.
حضور اثربخش زنان در پیشرفتهای علمی امروز باعث رشد متوازن علمی در کشور شده است و امید میرود این روند با سرعت بیشتری تداوم یابد. همچنین افزایش سهم زنان از مناصب مدیریتی نیز یک الزام مهم برای کشور است و باید دید سیاستگذاران در این آزمون چگونه عمل میکنند.