حسن نوروزنیا، هنرمند پیشکسوت و توانای نقاشیخط است که مدت ۴۱سال است فعالیت رسمی و حرفهای دارد و کارآموزان زیادی سعی میکنند از تجربه و مهارت این استاد بهره ببرند. فرصتی دست داد با ایشان گفتوگوی کوتاهی داشته باشیم.
چرا کاتبان قرآنی همیشه خوشنویسان قهار و توانایی هستند؟
چون مفاهیم بلند وحیانی ارزشمند بوده، همواره سعی شده است تا آنجا که امکان دارد به غیر از بعد معنایی و مفهومی، در بعد زیباییشناسی بصری هم کمال را در نظر بگیرند تا بر دل و جان بیننده هم بنشیند.
این رویه در همه حوزههای هنری جلوهگر است؟
بله دقیقاً، به غیر از خوشنویسی شما در حوزه معماری هم شاهد چنین مسئلهای هستید یا حوزه ادبیات و شعر که هنرمند اصیل و آگاه به کار، تلاش میکند توسط هنرش با مخاطبان مرتبط و همراه شود؛ و گویا خوشنویسی ایران به نسبت دنیا پیشتازتر است!
بله خوشنویسی از هنرهای غنی و عمیق ایرانی محسوب میشود که امروز بیشترین مخاطب را در دنیا دارد و توانسته است حتی برای کسانی که چیزی از زبان فارسی متوجه نمیشوند هم جذاب باشد و ارتباط بصری در جهان ایجاد کند.
استقبال کشورهای دیگر به ورکشاپهای ما چگونه است؟
الان ورکشاپهای ما در کشورهای دیگر خیلی خوب نتیجه میدهد و این یک فرصت مطلوبی است که باید از آن استفاده کرد، به خصوص کشورهای غربی، چون ریتم خط فارسی حتی در قالب مفاهیم قرآنی برایشان به لحاظ بصری زیبا و جذاب است و حتی اگر آنها مفاهیم را ندانند و زبان فارسی را بلد نباشند، تابلوها را دوست دارند و ارتباط میگیرند.
آیا در دنیای امروز که فضای مجازی و سرعت تایپ کلمات به هر شکل غالب است، خوشنویسی که هنر توأم با صبر و آرامش و لطافت در نوشتار است میتواند پیشتازی کند؟
بله، همان طور که خط در گذشته خودش را مدام بهروز کرده و به تحولات خوبی دست پیدا کرده است، امروز هم هنرمندان خوشنویس تلاش میکنند با خط و خوشنویسی، زیبایی زبان فارسی را به تصویر بکشند تا به خصوص نسل کنونی را که فرزند رسانههای نوین مجازی است، جذب کنند.
موفق هم بودهاند؟
کاری که از دل برآید لاجرم بر دل نشیند. خوشبختانه جوانان حتی نوجوانان از هنر خط و نقاشیخط استقبال خوبی میکنند و میخواهند آموزش ببینند یا کارها را میخرند، به نظرم این ظرفیت وجود دارد و باید برای حفظ و تداوم این هنر از آن استفاده برد.
نقاشیخط هم سابقه خوشنویسی را دارد؟
من تصورم این است که هنر نقاشیخط چیزی جدا از خوشنویسی نیست و هر دو هنر دوش به دوش هم جلو آمدهاند و رشد کردهاند، چون ابتدا اگر الفبایی نبود، تصویری هم نبود. اغلب آیات قرآن روی ظروف برای تبرک و استفادههای معنوی مربوط به دوران ایلخانی و سلجوقی بیانگر همین هنر نقاشیخط هستند، لذا به صراحت میتوان گفت نقاشیخط قدمتی دیرین دارد.
آیا ایرانیان مبدع نقاشیخط بودند؟
فارغ از نگاه متعصبانه، باید گفت در کل جهان، ایران مبدع خوشنویسی و نقاشیخط است. شما اگر به تاریخ دوران نوسنگی و تپه سیکل نگاهی بیندازید، نقاشیخط میبینید. متوجه خواهید شد که بیاقرار شروعکننده فرهنگ نوشتن و تصویر ایران بوده است. همه تاریخنویسان هنر، به این مسئله معترف هستند. درست است نقاشیخطهای قدیمی در فرانسه هم وجود دارد یا روی غارهای لاسکو و آلترامیو ثبت شده است، ولی آنها مفهومی نیستند که ادامهدار باشند، لذا وقتی میگوییم هنر و تمدن ایرانی چندین هزار سال قدمت دارد، به گزاف یا تعصب نمیگوییم، این یک حقیقت تاریخی و هویتی برای ماست که نباید نسبت به آن بیتوجه باشیم.
آیا میتوان از هنر برای صدور انقلاب و اسلام بهره برد؟
اصلاً به غیر از هنر راه دیگری نداریم، چون هنر زبان جهانی است که با زیبایی بصری و مفهومی ارتباط برقرار میکند. خوشبختانه در زمینه خوشنویسی و نقاشیخط کارهای خوبی شده که در داخل و خارج از کشور با اقبال خوبی مواجه بوده است.