وین آماده است به زودی مصالحه جمعی بر سر یک توافق فروپاشیده را نهایی کند. این را حداقل دو عضو مذاکرهکننده گروه ۱+۴ یعنی روسیه و چین گفتهاند و تهران هم چنین چشماندازی را قبول دارد. البته ایران گفته که چنین توافقی منوط به حسننیت طرفهای غربی است. پکن گفته که امکان توافق در مذاکرات وین تا قبل از ماه فوریه (یک ماه دیگر) امکانپذیر است و روسها هم این اتفاق را نامحتمل نمیدانند. با وجود این چشمانداز مثبت تهران، پکن و مسکو، طرفهای غربی همچنان از ابراز خوشبینی به مذاکرات خودداری میکنند. رابرت مالی، نماینده امریکا در مذاکرات گفته است که تا توافق راه درازی در پیش است.
به گزارش «جوان»، نگاه رسانهها این روزها به درهای ورودی و خروجی هتل کوبورگ وین است و گویی قرار است خبری مهم از هتل تاریخی وین به جهان مخابره شود. هیئت دیپلماتیک ایران نیز از اوایل همین هفته در وین مستقر شده تا مذاکراتی را که از یک ماه پیش به این سو در چند نوبت برگزار شده، دنبال کند. «علی باقری»، مذاکرهکننده ارشد ایران شب سه شنبه بعد از نشست کمیسیون مشترک برجام در جمعبندی مباحث مورد گفتگو اعلام کرد: «نشست کمیسیون مشترک برجام در آغاز دور هشتم گفتگوهای وین برگزار شد. در این نشست طرفهای مختلف از جمله هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام بر موفقیت آمیز بودن دور قبلی گفتگوها تأکید و اذعان داشتند که پیشرفتهای خوبی در دور قبلی گفتگوها حاصل شده و چارچوب مناسبی برای پیشبرد گفتگوها فراهم شده است.»
علی باقری پس از آخرین دور از گفتگوهای خود با دیگر طرفهای مذاکره در وین گفت: «نکته مهم این بود که نمایندگان کشورهای مختلف بر اهمیت اولویت داشتن رسیدگی به موضوع رفع تحریمها و راستیآزمایی و تضمین در دور هشتم گفتگوهای وین تأکید داشتند و بر همین اساس قرار شد از صبح سه شنبه گفتگوها با موضوع رفع تحریمها و نیز تأکید بر بررسی پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران در زمینه دو موضوع مهم راستیآزمایی و تضمینها آغاز شود و در ادامه نیز مسائل و موضوعات مرتبط با تحریمهای مالی و بانکی مورد بررسی در نشست کارگروههای مشترک بین نمایندگان ایران و ۱+۴ قرار بگیرد.»
توافق در آینده نزدیک ممکن است
همزمان با وین، در تهران نیز مقامات ارشد ایرانی نگاه مثبتی به احتمال دستیابی به یک توافق دارند و وزیر خارجه حتی رسیدن به توافق خوب در کوتاهمدت را ممکن و محتمل ارزیابی کرده است. «امیرعبداللهیان»، روز سه شنبه در مراسم یادبود سفیر فقید ایران در یمن با اشاره به مذاکرات وین گفت: «مذاکرات ما در مسیر خوبی قرار دارد. مهم این است که ما یک متن مشترک و واحدی را در اختیار داریم که تیم مذاکرهکننده ما روی آن متن تمرکز کرده و طرفهای مقابل هم نسبت به موضوعاتی که ما درون پرانتز قرار دادیم، یعنی موضوعات اختلافی، تمرکز دارند.» وزیر خارجه افزود: «ما فکر میکنیم اگر طرفهای مقابل با حسننیت این مذاکراتی را که در این مرحله شروع شده، ادامه دهند، دست یافتن به یک توافق خوب برای همه طرفها شدنی است و میتوانیم این هدف را محقق کنیم.» رئیس دستگاه دیپلماسی ایران درباره احتمال توافق در مذاکرات وین ادامه داد: «حتی اگر جدیت در کنار حسن نیت در طرفهای مقابل در مراحل آینده مذاکرات دیده شود، رسیدن به یک توافق زود و در آینده نزدیک هم متصور است.»
نه فقط دیپلماتهای ایرانی در وین، بلکه نمایندگان چین و روسیه نیز دستیابی به توافق را محتمل ارزیابی کردهاند. «وانگ گون»، نماینده چین در مذاکرات رفع تحریمها دو شنبه شب به وقت تهران آغاز دور هشتم این مذاکرات همزمان با کریسمس و تعطیلات سال جدید میلادی را نشانه احساس فوریت در میان طرفهای شرکتکننده در این گفتگوها دانست و گفت: «اختلافات بین طرف ایرانی و سه کشور اروپایی در حال کاهش است و میتوان در فوریه ۲۰۲۲ (مصادف با ۱۲ بهمنماه ۱۴۰۰ هجری شمسی) به توافق رسید.»
«میخاییل اولیانوف»، نماینده روسیه در مذاکرات وین نیز روز دو شنبه با «انریکه مورا» نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات رفع تحریمهای ایران در وین دیدار کرد و در حساب کاربری خود در توئیتر با اشاره به دیدارش با مقام اروپایی گفت که دو طرف «راههای پیش رو» را در «احتمالاً دور آخر مذاکرات احیای برجام» به بحث گذاشتند.
خودداری امریکاییها از اظهارنظر مثبت
بهرغم ابراز امیدواری که دیپلماتهای چینی و روسی به دستیابی به توافق در وین دارند، نماینده ویژه امریکا بر کوس ناامیدی میکوبد. «رابرت مالی»، نماینده امریکا در امور ایران مدعی شده کشورش با آنچه به گفته او «توافق بدتر» نسبت به برجام است، موافقت نخواهد کرد. رابرت مالی در گفتگو با پایگاه «نیویورکر» گفت: «پیشرفتهای هستهای ایران در مدت پنج ماهه وقفه در مذاکرات وین باعث شده برجام به سمت تهی شدن از منافع منع اشاعهای حرکت کند.»
علاوه بر مالی، «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز از اظهارنظر مثبت درباره مذاکرات وین خودداری کرده و خبرنگار سیانان از قول پرایس گفت: اظهارنظر درباره دور هشتم مذاکرات وین «خیلی زود» است و هنوز زود است که بگوییم ایران با رویکرد سازندهتری بازگشته یا خیر.
دیپلماتهای اروپایی هم بسیار دست به عصا و با محافظهکاری زیادی درباره نتایج مذاکرات وین موضعگیری کردهاند. «انریکه مورا»، نماینده اتحادیه اروپا در پایان نشست روز دو شنبه کمیسیون مشترک برجام تصریح کرد که مذاکرات وین در مسیر درستی برای رسیدن به توافق نهایی قرار دارد، اما او در این زمینه تاریخی را تعیین نمیکند، هرچند معتقد است که مذاکرات جاری برای دستیابی به توافق نهایی بر سر چند هفته است و نه چند ماه. وی افزود: «اگر در روزها و هفتههای آینده سخت کار کنیم میتوانیم به نتیجه مثبت برسیم.»نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین همچنین گفت هدف مذاکرات کنونی در وین، رفع تحریمها و پایبندی هستهای ایران است. مورا این را نیز گفت که: «تصمیم برای از سرگیری گفتگوها بین کریسمس و سال جدید به دلیل فوریت است و از دست دادن وقت مثلاً برای ۱۰ روز قابل قبول نیست.»
اختلاف در تلآویو بر سر ایران
همزمان با مذاکرات در وین، اختلافهای داخلی در اسرائیل بر سر ایران ابعاد تازهای به خود گرفته است. «یائیر لاپید»، وزیر امور خارجه اسرائیل روز دو شنبه از سیاستهای «بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر سابق این رژیم در قبال ایران انتقاد کرد و نتانیاهو را عامل تضعیف تلاشها در مقابل ایران دانست.
وزیر خارجه رژیم صهیونیستی روز سه شنبه نیز با ادعای اینکه ایران نه فقط مشکل این رژیم بلکه تمام جهان است، بار دیگر خواستار توقف کل ساختار برنامه هستهای ایران شد. لاپید پیش از این نیز مدعی شده بود: «ما با توافقی که باعث نظارت واقعی روی برنامه هستهای ایران نشود و همچنین باعث نظارت روی پول ایران و شبکه تروریستی ایران نشود، مخالف هستیم.»