سرویس جامعه جوان آنلاین: محققان یک شرکت دانش‌بنیان موفق به ساخت دستگاهی برای جمع‌آوری آب‌های سطحی شدند. با این دستاورد بیش از نیمی از پروژه‌هایی که از دو سال قبل در جنوب غرب کشور و به خصوص کلانشهر اهواز برای جمع‌آوری و دفع آب‌های سطحی شروع شده‌اند، اکنون با موفقیت در حال اتمام هستند.
در حال حاضر ۱۴۲ پروژه طرح جمع‌آوری و دفع آب‌های سطحی از سوی مدیران شهری جنوب غرب کشور در همکاری با محققان داخلی با موفقیت در حال اتمام است. اخیراً هم در شهر‌های مشهد و تبریز، مدیران شهری در همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان در حال رفع مشکلات آب‌های سطحی هستند.
حذف بوروکراسی و تکیه به دانشمندان
پس از بارندگی‌های شدید آذرماه سال ۹۸ که منجر به آبگرفتگی گسترده در جنوب و جنوب غرب کشور شد، موضوع جمع‌آوری و دفع آب‌های سطحی مورد توجه جدی قرار گرفت. به همین دلیل اجرای طرح ضربتی اصلاح شبکه‌های آب و فاضلاب و تقویت ایستگاه‌های پمپاژ آب شهری برای ۵۶ نقطه بحرانی جنوب غرب ایران در قالب ۱۴۲ پروژه در دستور کار قرار گرفت.
شهرداری اهواز در ماه‌های اخیر و پیشرو‌تر از دیگر کلانشهرها، از یک طرف با حذف بسیاری از بوروکراسی‌های اداری و از طرف دیگر با به کار‌گیری یک اختراع ایرانی که محصوص تلاش محققان کشور است، بر مشکلات آب‌های سطحی غلبه کرد.
از مجموع ۱۰۵ پروژه طرح جمع‌آوری آب‌های سطحی خوزستان ۹۶ پروژه فقط مخصوص کلانشهر اهواز است که ۷۴ پروژه از این تعداد سهم شهرداری، ۵۳ پروژه هم مربوط به آبفا و ۱۵ پروژه نیز مشترک است.
دستگاه بومی در پروژه ملی
یکی از دلایل سرعت گرفتن دفع آب‌های سطحی از شهر‌های جنوب غرب استفاده از یک اختراع ایرانی بود. در واقع محققان یک شرکت دانش‌بنیان موفق به ساخت دستگاهی برای جمع‌آوری آب‌های سطحی در خوزستان شدند.
آن‌طور که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خبر داده، دستگاه «میکرو تی بی‌ام» با قطر حفاری ۱۲۰۰ میلی‌متر برای اولین بار در کشور توسط متخصصان داخلی، طراحی و ساخته شد و از این دستگاه بومی، در پروژه ملی جمع‌آوری آب‌های سطحی و فاضلاب شهری استان خوزستان استفاده شده و قرار است در دیگر کلانشهرها هم استفاده شود.
همچنین با حمایت کارگروه تخصصی آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری، از دستگاه حفاری مکانیزه میکروتونلینگ ایران ساخت هم رونمایی شده‌است.
این دستگاه قادر به کارگذاری لوله‌های با قطر ۱۱۰۰ میلی‌متر است. لوله‌هایی با این قطر در شهر‌های بزرگ و با جمعیت بالای ۵۰ هزارنفر برای انتقال آب به کار می‌روند. این دستگاه برای اجرای خطوط انتقال فاضلاب در شهر اهواز طراحی شده‌است و استفاده از آن بسیاری از مشکلات سیستم فاضلاب شهری این شهر را رفع خواهد کرد. با این اقدام ۶۰ درصد صرفه‌جویی ارزی نسبت به نمونه‌های مشابه خارجی صورت گرفت.
طرح ضربتی جمع‌آوری آب‌های سطحی
سرپرست شهرداری اهواز هم اخیراً با توجه به انجام دیگر پروژه‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان به ایسنا گفت: اگر طرح جامع ساماندهی آب‌های سطحی به صورت صحیح اجرا شود، در زمان بارندگی‌های با دوره بازگشت پنج ساله که در هر نیم ساعت ۲۵ میلی‌متر بارندگی رخ می‌دهد، هیچ لکه آبگرفتگی در شهر وجود نخواهد داشت.
علیرضا عالیپور افزود: هر چند بر اساس طرح ضربتی جمع‌آوری آب‌های سطحی و علاج‌بخشی، حداکثر مدت زمان آبگرفتگی باید شش تا هشت ساعت باشد و آب وارد منازل نشود، در حال حاضر در فصل تابستان در یک هزار نقطه در شهر اهواز فوران فاضلاب داریم که لایروبی نشدن و ریزش خطوط، علل اصلی این وضعیت هستند. اگر آبفا شبکه فاضلاب بی‌نقصی داشت، این همه بحران در اهواز نداشتیم.
وجود رسوبات در سیستم فاضلاب بسیاری از شهر‌ها موجب می‌شود موقع بارندگی‌های شدید، سیستم فاضلاب هم کار نکند. اگر مدیریت شهری در کلانشهرها از پتانسیل شرکت‌های دانش بنیان استفاده کند و شبکه فاضلاب با تمام راندمان مورد استفاده قرار گیرد، در صورت بارندگی‌های شبانه‌روزی هم، هیچ مشکلی در کلانشهرها رخ نمی‌دهد.
ربات هوشمند در مشهد و تبریز
سال گذشته شهرداری تبریز هم با کمک یک شرکت دانش‌بنیان و به‌کارگیری یک ربات هوشمند به بررسی کامل خصوصیات کانال‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی اقدام کرد.
در حال حاضر بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار متر کانال جمع‌آوری آب‌های سطحی در شهر تبریز وجود دارد که از این مقدار، بالغ بر یک سوم کانال جمع‌آوری آب‌های سطحی به صورت سرپوشیده هستند که نگهداری و لایروبی آن‌ها یکی از مهم‌ترین اولویت‌های مدیریت شهری است. کنترل و لایروبی مداوم این مسیر‌ها می‌تواند علاوه بر جلوگیری از آبگرفتگی معابر در هنگام بارش برف و باران، به حل مشکل آب‌های سطحی در کانال‌ها هم کمک می‌کند.
در همین راستا در تبریز با همکاری یک شرکت دانش‌بنیان از دانشگاه فردوسی، ربات هوشمند بررسی وضعیت کانال‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی طراحی و در یک سال اخیر در چند پروژه بزرگ استفاده شده است. با استفاده از این ربات هوشمند می‌توان به آسانی وضعیت کانال‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی در همه نقاط شهر را که به علت محدود بودن فضا، امکان بازدید مداوم را ندارند، بررسی کرد. قرار است امسال مدیریت شهری مشهد هم در پروژه‌هایی که امکان استفاده از نیروی انسانی نیست، از این ربات استفاده کند.
در شهر‌های بزرگ برای بررسی کانال‌های آب‌های سطحی و فاضلاب در گذشته از نیروی انسانی استفاده می‌شد، اتفاقی که گاهی موجب فوت کارگران و جنجال‌های زیادی در این خصوص می‌شد. حال آنکه استفاده از فناوری دانش‌بنیان‌ها می‌تواند باعث افزایش ایمنی کارگران خدمات شهری و سرعت گرفتن پروژه‌های شهری شود.
