جوان آنلاین: تازهترین اثر انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای (مدظلهالعالی) با عنوان «روایت آقا»؛ خاطرات رهبر معظم انقلاب از زندگی پدر منتشر شد. این اثر به روایت زندگی، شخصیت و سلوک علمی و معنوی آیتالله سید جواد خامنهای، پدر و استاد رهبر معظم انقلاب، از زبان معظمله میپردازد.
کتاب «روایت آقا» روایت دقیقی است از انسانی که تأثیر تربیتی و معرفتی او در شکلگیری شخصیت رهبر انقلاب نقش بنیادینی داشته و هیچ تحلیلی از منش و سلوک ایشان، بدون شناخت آن پدر، کامل نخواهد بود. این کتاب تصویری روشن و صادق از پدر و استاد محبوب رهبر انقلاب اسلامی را ارائه میدهد.
انس و رفاقت پدر و پسر
«آیتالله سیدجواد حسینی خامنهای» (۱۳۶۵- ۱۲۷۴ش)، پدر بزرگوار مقام معظم رهبری آیتالله سید علی خامنهای، عالم زاهد و فقیه مجتهد شیعه معاصر و از شاگردان میرزای نائینی بود. ایشان ضمن تدریس فقه و اصول، امامت جماعت مسجد صدیقیهای بازار مشهد و همچنین مسجد گوهرشاد را برعهده داشت.
سید جواد خامنهای در سنین نوجوانی که مقارن با آغاز نهضت مشروطیت بود، به فراگیری مقدمات حوزوی پرداخت و شاهد بسیاری از رویدادهای مهم آن زمان، از قبیل مصلوب کردن بزرگان تبریز در روز عاشورا به وسیله روسها بود.
ایشان در سال ۱۳۳۶ قمری برای ادامه تحصیلات به مشهد مقدس مهاجرت کرد و در آنجا به مدت ۹ سال از محضر برجستگانی، چون آیات عظام میرزا محمد آقازاده خراسانی، حاجآقا حسین قمی، حاج فاضل خراسانی، حاج میرزا مهدی اصفهانی استفاده کرد. فلسفه را هم پیش آقابزرگ حکیم شهیدی و شیخ اسدالله یزدی خواند.
آیتالله سید جواد خامنهای در سال ۱۳۴۵ قمری برای تکمیل تحصیلات رهسپار نجف اشرف شد و به مدت شش سال از حوزه علم و معرفت آیات عظام میرزای نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی و سید ابوالحسن اصفهانی کسب فیض کرد و از سه عالم یاد شده و همچنین شیخ محمدحسین غروی اصفهانی به کسب اجازه اجتهاد مفتخر شد. او در ایام تحصیل در نجف، با آیتالله میلانی و علامه طباطبایی دوست و معاشر بودند.
آیتالله سید جواد خامنه ای ضمن تدریس، امامت جماعت مسجد صدیقیهای بازار مشهد (مسجد آذربایجانیها) و همچنین مسجد گوهرشاد را عهدهدار بودند. حاج سید جواد خامنهای علاقه زیادی به مطالعه داشت و بسیار مطالعه میکرد و حتی در دوران نابیناییاش، این برنامه توسط فرزندانش ادامه یافت، بهطوریکه رهبر معظم انقلاب در بسیاری از شبها برای پدرش کتاب «جواهرالکلام» میخواند.
در بخشی از کتاب درباره رابطه صمیمانه رهبر انقلاب با پدرشان چنین میخوانیم: «انس و رفاقت و گفتوگو و رازگویی و خلوت آقا با من بیشتر بود. یعنی فرق من و برادرهای دیگر این بود که من انس بیشتری با آقا داشتم... انس رفاقتی و طلبگی بود؛ میرفتم کنارشان مینشستم و گعده میکردیم و آقا برای من از جوانیها و قضایای گوناگون خیلی خاطره نقل میکرد، من هم با آقا بحث میکردم و داستان و تاریخ میگفتم. گاهی اوقات هم حرفهای روشنفکرانه با هم میزدیم.»
بازشناسی مقام علمی و اخلاقی یک عالم
آیتالله سید جواد خامنهای همواره با رژیمهای سلطه ستمشاهی مخالف بود و هرگز حاضر نشد تا قدمی در موافقت و تأیید آنها بردارد. مقام معظم رهبری در توصیف این ویژگی پدر خود میفرماید: «اینکه درآینده زندگى خودم، بنا بود چه شغلى را انتخاب کنم، از اول براى خود من و براى خانوادهام معلوم بود. همه مىدانستند که من بناست طلبه و روحانى شوم. این چیزى بود که پدرم مىخواست و مادرم به شدت دوست مىداشت. خود من هم علاقهمند بودم؛ یعنى هیچ بىعلاقه به این مسئله نبودم.
اما اینکه لباس ما را از اول، این لباس قرار دادند، به این نیت نبود؛ به خاطر این بود که پدرم با هر کارى که رضاخان پهلوى کردهبود، مخالف بود - از جمله، اتحاد شکل از لحاظ لباس - و دوست نمىداشت همان لباسى را که رضاخان به زور مىگوید، بپوشیم. مىدانید که رضاخان، لباس فعلى مردم را که آن زمان لباس فرنگى بود و از اروپا آمدهبود، به زور بر مردم تحمیل کرد. ایرانیها لباس خاصى داشتند و همان لباس را مىپوشیدند. او اجبار کرد که باید اینطور لباس بپوشید؛ این کلاه را سرتان بگذارید!
پدرم این را دوست نمىداشت، از این جهت بود که لباس ما را همان لباس معمولى خودش که لباس طلبگى بود، قرار دادهبود، اما نیت طلبهشدن و روحانى شدن من در ذهنشان بود. هم پدرم مىخواست، هم مادرم مىخواست، خود من هم مىخواستم. من دوست مىداشتم و از کلاس پنجم دبستان، عملاً درس طلبگى را در داخل مدرسه شروع کردم.»
ایشان فردی پرهیزکار و بیتوجه به امور دنیوی بود و زندگی زاهدانهای داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با آنکه فرزندانش به مقامات عالی سیاسی و اجرایی رسیدند، همچنان به زندگی زاهدانه خود ادامه داد و به دلیل بهرهمندی از کمالات انسانی همواره مورد وثوق مردم بود. سید جواد خامنهای در ۱۴تیر سال ۱۳۶۵ش برابر با (۲۷ شوال ۱۴۰۶ق) درگذشت. آیتالله ابوالحسن شیرازی (۱۲۹۳- ۱۳۷۹ش) امام جمعه مشهد، بر او نماز گزارد و در رواق پشت ضریح امام رضا (ع) جنب دارالفیض به خاک سپرده شد. امام خمینی در پیام تسلیتی به آیتالله خامنهای به مناسبت درگذشت پدرش، آیت الله سید جواد خامنهای را عالمی باتقوا و متعهد برشمرد.
کتاب «روایت آقا» با یک مقدمه، یک دیباچه، در شش فصل و سه پیوست از گاهشمار زندگی، تصاویر و اسناد دست اول از مراودات با علما، نامهها و اجازات اجتهاد آیتالله سیدجواد خامنهای به زیور طبع آراسته شدهاست. کتاب «روایت آقا» در ۳۱۲ صفحه با زبانی صمیمی و روایتی مستقیم از زبان رهبر معظم انقلاب تلاشی است برای بازشناسی مقام علمی، اخلاقی و معنوی این عالم گمنام و اثرگذار که بخش مهمی از میراث معنوی انقلاب اسلامی را در دامان خود پرورش دادهاست.