سرویس جامعه جوان آنلاین: از سه سال قبل تاکنون ساخت و ساز در حریم پایتخت ممنوع شدهاست، اما این ساخت و سازها همچنان ادامه دارد. مناطق با ارزشی همچون لواسان، کن و فرحزاد از مهمترین بخشهای حریم پایتخت است که هنوز مورد تاخت و تاز سودجویان قرار میگیرد. از آنجایی که متولی اصلی حفظ اراضی و باغات در حریم شهرها، جهاد کشاورزی است، به همین منظور بین جهاد کشاورزی و شهرداری تهران تفاهمنامه حفظ حریم تهران تهیه و نهایی شد.
یکی از مهمترین وظایف دولت و شهرداریها حفظ حریم شهری و جلوگیری از گسترش شهر است. این قضیه در خصوص پایتخت با حساسیتهای بسیار بالایی دنبال میشود. گسترش حریم شهرها مشکلات زیادی را که مهمترین آنها افزایش حاشیهنشینی است، به دنبال دارد.
جنگلها و فضای سبز، بزرگترین قربانی
شهرداری به تنهایی از پس حفاظت از حریم پایتخت برنمیآید. انبوه ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم تهران، گواه همین مدعاست. شهرداری تهران از دل طرح جامع شهری که در سال ۸۶ به تصویب رسید، دو طرح که یکی طرح تفصیلی شهر تهران بود و دیگری طرح راهبردی حریم شهر تهران استخراج کرد، اما نتوانست بر ساخت و سازهای اطراف شهر غلبه کند.
حریم شهر تهران حدود هزارو ۲۰۰ کیلومتر است که ۱۱ منطقه از پایتخت را هم دربر میگیرد. حدود ۸۱ درصد حریم شهر تهران شامل پهنه حفاظت و مراقبت یعنی مراتع، جنگلها، فضای سبز و درختکاری است. همچنین ۱۹ درصد باقیمانده از این حریم هم شامل محدودههای صنعتی و پهنه شهری است.
تجربه خوبی در حریم نداشتیم
شورای شهر پنجم در خصوص حفظ حریم پایتخت به قدری ضعیف بود که عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران در این خصوص اعتراف کرد «تجربه خوبی در حریم نداشتیم و نهتنها ساخت و ساز در بخشهایی همچون کن، فرحزاد و حتی لواسانات که جزو حریم ما بوده متوقف نشده که به راحتی در حال انجام است.»
زهرا نژادبهرام در نشست تخصصی «حریم باغ، الگوی حفاظت فعال در حریم شهر تهران» در خصوص میزان حفظ حریم تهران مدعی شد «با توجه به اینکه دست ما در حریم باز نیست و با مجموعه تقسیمات سیاسی متفاوتی روبهرو هستیم، چطور میتوانیم ساز و کار اداری را تعیین کرده که طراحی، مدیریت، ساخت و سرمایهگذاری مشخص داشته باشیم؟»
دست همکاری با جهاد کشاورزی
طبق قانون متولی اصلی حفظ اراضی و باغات در حریم شهرها، جهاد کشاورزی است، به همین دلیل شهرداری تنها با همکاری با این دستگاه میتواند از هر گونه ساخت و ساز غیر مجاز در زمینهای کشاورزی جلوگیری کند.
در همین راستا سرانجام روز گذشته مدیرکل حریم شهرداری تهران از تهیه تفاهمنامهای بین سازمان جهاد کشاورزی استان تهران و اداره کل حریم شهرداری تهران برای مقابله با ساخت و سازهای غیر مجاز در محدوده حریم شهر تهران خبر داد.
مدیر کل حریم شهرداری تهران در این جلسه با بیان اینکه شهر تهران دارای هزارو۳۲۰ کیلومتر مربع حریم است، گفت: حریم شهر تهران به عنوان ریههای تنفسی پایتخت از اهمیت زیادی برخوردار است و همواره حفظ و صیانت از آن در برابر ساخت و سازهای غیرمجاز مورد توجه شهرداری تهران در این دوره مدیریت شهری بودهاست.
علیرضا صادقی افزود: از آنجایی که حریم تهران در ۱۱ منطقه شهرداری تهران قرار دارد، ما به عنوان یکی از نهادهای متولی درصدد هستیم تا از طریق نگهداشت و حفظ حریم به بهبود کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست کمک کرده و با ایجاد ظرفیتهای گردشگری شامل تفرجگاههای طبیعی و تاریخی از توسعه افسارگسیخته شهر تهران جلوگیری کنیم.
طرحی که از روی کاغذ فراتر نرفت
چشمانداز طرح راهبردی حریم شهر تهران این بود که حریم پایتخت برای رفاه جمعیت ساکن در داخل شهر تهران ساماندهی شود؛ یعنی تهران باید از یک کلانشهر بزرگ و نابسامان به یکی از شهرهای مطرح غرب آسیا تبدیل میشد. ارتقای سطح وحدت و یکپارچگی این کلانشهر در کنار استقرار جمعیت، فعالیت و همچنین ارتقای سطح ایمنی و امنیت اجتماعی در گسترده حریم پایتخت، ارتقای شأن شهر تهران به عنوان پایتخت ایران و یک شهر اداری و مهم جهان، ارتقای کیفیت فضای طبیعی شهر تهران، ارتقای کیفیت فضای زندگی شهری و روستایی در حریم تهران از اهداف حفظ حریم پایتخت بود.
تاکنون این چشمانداز، اما از روی کاغذ فراتر نرفتهاست؛ چراکه شورای شهر ارادهای برای حفظ حریم تهران و مقابله با ساخت و سازهای مناطق اطراف تهران نداشته و تمرکز خود را بیشتر روی نامگذاری خیابانها هدر دادهاست.
ماده ۸ قانون منع فروش و ارائه خدمات به ساختمانها و ساخت وساز غیر مجاز هم تصریح کرده که تمامی دستگاههای اجرایی نباید به ساختمانهایی که بدون مجوز و به صورت غیرمجاز ساخته میشوند، خدمات ارائه کنند.
در واقع عرضه خدمات در حوزههای آب، برق، گاز و مخابرات مشروط به استعلام از شهرداریهاست و بدون استعلام، هیچ دستگاهی حق ندارد به ساخت و ساز غیرمجاز خدماترسانی کند. طبق قانون جهاد کشاورزی باید با همکاری دیگر دستگاهها از هر گونه ساخت و ساز غیرمجاز در زمینهای کشاورزی و باغی جلوگیری کند.
از آنجایی هم که کنترل وضعیت ساخت و سازهای دارای پروانه ساخت بر عهده شهرداریها است به همین علت هیچ گونه کوتاهی از سوی شهرداریها پذیرفتنی نیست.