سرویس اقتصادی جوان آنلاین: بعد از انتشار خبری مبنی بر اخذ مالیات از سپردهها (که همواره ۸۰ درصد حجم نقدینگی کل را در بر میگیرد) به استناد طرح پیشنویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی همه مسئولان دولتی تلاش کردند تا این پیشنهاد را از اساس تکذیب و مانع از ایجاد نگرانی برای سپردهگذاران شوند.
اگرچه موضوع اخذ مالیات از سود سپردههای بانکی بحثی قدیمی است که هر از چندگاه نیز خبرساز میشود. با اینحال به نظر نمیآید تا زمان حل مشکلات ساختاری نظام بانکی، بتوان برای آن راهی یافت.
در این باره همتی، رئیس کل بانک مرکزی گفت: «اخذ مالیات از سپردهها به هیچوجه صحت ندارد.»
وی در ادامه نوشت: «این موضوع را من هم در برخی سایتها دیدم و هیچگونه بحثی در دولت و سایر مراجع مهم تصمیمگیری اقتصادی مطرح نشده است و برنامهای برای اخذ مالیات از سود سپردهها نداریم.»
تکذیب وزیر اقتصاد
وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در دستور کار بودن هر طرحی برای اخذ مالیات از سپردههای بانکی و سود سپردهها را تکذیب کرد.
فرهاد دژپسند عصر چهارشنبه و ساعاتی بعد از خبر احتمال اخذ مالیات از سپردهها افزود: «در طرح قانون مالیاتهای مستقیم نیز تاکنون چنین موضوعی مطرح و بررسی نشده است.».
اما آنچه باعث انتشار خبری با عنوان «اخذ مالیات از سود سپرده بانکی در وزارت اقتصاد کلید خورد» بود، طرح پیشنویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی است که هماکنون نیز در فضای مجازی قابلرؤیت است و در آن به صراحت ذکر شده که مجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی در راستای توسعه پایههای مالیاتی به دنبال اخذ مالیات از سود سپرده بانکی است.»
البته در متن پیشنویس مذکور پیشبینی شده که بتوان ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان مالیات اخذ کرد و یکی از راهها، اخذ مالیات از سپردهها است؛ با این حال متن تهیه شده در حال بررسی در وزارت امور اقتصادی و دارایی است و مشخص نیست در فرایند قانونگذاری چه تغییراتی بکند. با این حال وزیر اقتصاد ترجیح داد از اساس بند ۵۴ این پیشنویس را تکذیب کند.
اخذ مالیات از سود سپرده «نادرست» است
به همین تناسب دفتر سخنگوی دولت نیز با واکنشی سریع این موضوع را تکذیب و تأکید کرد: «هیچ تصمیمی در دولت و در وزارت اقتصاد در این خصوص اتخاذ نشده است و حتی طرحی که در مجلس برای اختصاص یک درصد از درآمد شرکتهای دولتی و بانکها برای آموزش تصویب شده، مطرح و قرار شد مراتب مخالفت دولت با این طرح به شورای محترم نگهبان منعکس شود.»
دفتر سخنگوی دولت اعلام کرد: «باز هم خبری نادرست درخصوص گرفتن مالیات از سود سپردهگذاران در برخی سایتها و خبرگزاریها منتشر شد و موجبات برخی نگرانیها را فراهم کرد.»
البته چند روز پیش معاون وزیر اقتصاد با بیان اینکه پیشنویس مالیات بر مجموع درآمد تا پایان پاییز به دولت ارائه میشود، گفته بود: «با توجه به نظر سیاستگذار اقتصادی احتمال دارد مالیات با نرخ صفر برای سود سپرده بانکی لحاظ شود.»
پیشنویس بود و غیرقابل استناد
محمدعلی دهقان دهنوی با بیان اینکه در حال حاضر پیشنویس اولیه اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم به معاونت اقتصادی وزارت اقتصاد ارجاع شده است، گفت: «تاکنون بخشهای ابتدایی پیشنویس ارائه شده از سوی سازمان مالیاتی در معاونت اقتصادی بررسی شده، اما تا امروز هیچ بحثی در خصوص موضوع ضرایب جدید مالیات بر مجموع درآمد قطعی نشده است.»
وی گفت: «آنچه در برخی سایتها منتشر شده یک پیشنویس اولیه و غیرقابل استناد است که قطعاً در مراحل بعدی تغییرات زیادی خواهد داشت.»
وی تأکید کرد: «این سیاستگذار اقتصادی و در نهایت مجلس شورای اسلامی است که تعیین میکند کدام درآمدها از مالیات معاف شده و برای کدام درآمدها نرخهای پایین یا بالاتر مالیاتی لحاظ شود.»
دهقان دهنوی گفت: «بنابراین مباحث مطرح شده در خصوص دریافت مالیات از سود سپردههای بانکی صحت ندارد و هنوز هیچ چیز در این خصوص قطعی نیست.»
پیشنویس ایراد جدی داشت
یک کارشناس اقتصادی دراینباره به «جوان» گفت: «ورود به موقع مسئولان دولتی در تکذیب طرح پیشنهادی به جا و مناسب بود، زیرا این پیشنویس نه فقط به لحاظ زمان اجرایی، بلکه به لحاظ ایرادات قانونی هم دچار ایرادات جدی بود و حتماً در روند قانونگذاری رد میشد.»
وی افزود: «اول اینکه پسانداز افراد که در بانک نگهداری میشود، یعنی مالیات در رفته یا به عبارت دیگر مالیات آن پرداخت شده است و منطقی نیست از آن دوباره مالیات گرفته شود و اگر بنا به اخذ مالیات برثروت باشد باید تمامی داراییهای افراد لحاظ شود.»
دوم، از آنجایی که حجم نقدینگی زیادی در بانکها پارک شده و سرمایه ترسو است این اقدام باعث بر هم خوردن فضای آرام این روزها خواهد شد و سرمایهها را به بازارهای موازی هدایت خواهد کرد.»
وی افزود: «حتی ممکن است حجم بزرگی از این مالیات به بانکها اهرم شود و بانکها مجبور شوند این مالیات را با بالابردن سود سپرده پرداخت کنند که این موضوع نیز برای بانکها با وضعیت فعلی بسیار خطرناک است.»
این کارشناس همچنین مدعی شد که «اصل سپردهگذاری با تورم بالای نرخ سود بانکی هماکنون خود نوعی مالیات به شمار میرود. به این معنی که سپردهگذاران هماکنون نیز هر سال ارزش داراییهایشان بهرغم سودهای دریافتی کمتر میشود.»
این کارشناس درپایان افزود: «البته رقم فرار مالیاتی در اقتصاد ایران بسیار زیاد است و بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم که باید فکری اساسی و اصولی دراینباره کرد و حتماً مالیات بر ثروت را براساس دادههای جامعتر و منطقیتر طراحی کرد.»