سرویس بین الملل جوان آنلاین: تحولات رخ داده در دسامبر ۲۰۱۸ در فرانسه توسط اعتراضات گسترده جلیقه زردها، مشکلات پیش روی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، موج نارضایتی‌ها در آلمان و دیگر پایتخت‌های اروپایی از جمله عوامل فراهم آوردن شکنندگی اتحادیه اروپا در برابر سیاست‌های آسیب رسان خواهند بود.
جو بایدن، معاون باراک اوباما در اکتبر ۲۰۱۸ در سفر به لندن در یک گفتوگو با عنوان "چشم انداز آینده روابط فرااتلانتیک" گفته بود که ولادیمیر پوتین می‌خواهد نظم نوین جهانی را نابود کند. او هشدار داده بود که رئیس جمهوری روسیه به دنبال انحلال ناتو و اتحادیه اروپا از طریق ناپایداری و تضعیف یکپارچگی غرب دمکراتیک بوده و از ابزار ایجاد اختلاف نظر و بی ثباتی استفاده می‌کند.
چندین کشور اروپایی مسکو را به دخالت در امور داخلی کشورشان متهم کرده‌اند. آن‌ها رد پایی از روسیه را در برگزیت و جنبش جدایی طلبانه کاتالونیای اسپانیا را مد نظر قرار داده و ترور سرگئی اسکریپال، مامور سابق سازمان اطلاعات روسیه در انگلستان را دال بر این ادعا دانسته‌اند.
اگر روسیه بتواند با ایجاد گسل‌هایی میان ملت‌های اروپایی از اهمیت یکپارچگی اتحادیه اروپا بکاهد، قادر خواهد بود که سیاست‌هایی را مبتنی بر حوزه نفوذ روسیه از طریق روابط دوجانبه با تک تک کشور‌های اروپایی طراحی کند. به نظر می‌رسد بنیاد‌های دمکراسی اروپا نقطه حساس و قابل نفوذ این سیاست خواهد بود که با تهدید اتحاد کشور‌های اروپایی می‌تواند منجر به فروپاشی نظم بین المللی شود.
امواج جدید مهاجرت به اروپا، حملات تروریستی و شیوع نارضایتی‌ها از شرایط بد اقتصادی، اجتماعی و امنیتی از جمله بی نظمی‌هایی هستند که می‌توانند موجبات تغییر سیاسی اروپا را در سال‌های آینده فراهم کنند. چنانچه سیاست‌های مهاجرت و پناهندگی خصوصا از سال ۲۰۱۵ با عدم تطابق فرهنگی میان مهمانانی با نگرانی‌های فرهنگی و امنیتی در سرزمین مقصد و مردم میزبان با ظهور احساسات ضد مهاجرتی توانسته توازن سیاسی را در کشور‌های اروپایی بر هم زده و پیامد‌های جدی برای لیبرال دمکراسی داشته باشد. از سوی دیگر ظهور پوپولیسم در فرانسه که از تنگنا‌های اقتصادی بروز کرده و شرایط را برای تضعیف احزاب سیاسی فراهم می‌کند، دمکراسی را به عنوان بنیان اساسی اروپا نشانه رفته و پتانسیل ایجاد زمینه‌های تغییرات سیاسی در اروپا را دارا خواهد بود.
آندره کورتونف “Andrey Kortonov”، دبیر کل شورای امور بین الملل روسیه گفته است که مسکو از مخالفان غیر سیستمی اروپایی، پوپولیست‌های مختلف و ملی گرایان حمایت می‌کند، زیرا برخلاف نهاد‌های اروپایی آن‌ها بدون هیچ گونه پیش شرط و الزامات اولیه آماده مذاکره با مسکو هستند.
نظمی جدید از بی نظمی‌های موجود زاده خواهد شد. همانگونه که در تئوری آشوب هیلز “ Hayles” آمده بی نظمی و آشوب نوعی بی نظمی منظم یا نظم در بی نظمی است و در آن به رویکرد‌های شهودی و ابتکاری نسبت به تصمیم گیری عقلایی اهمیت بیشتری داده می‌شود. عدم پایداری نظم بین المللی سیاستمداران ماهر را قادر خواهد ساخت تا به وسیله اقدامات موثر و دیپلماسی خلاق با تغییر در نظام موجود و ایجاد شرایطی جدید نظم نوینی را بسازند.
گرایش‌های ملی گرایانه پوتین نه فقط برای موفقیت در درون مرز‌های سرزمینی روسیه بلکه در محیط پیرامونی مانند اوکراین و در قلمرو خاورمیانه‌ای مانند سوریه کاربرد داشته و همچنین درصدد است تا در سراسر اروپا نفوذ کند. وسوسه دائمی پوتین برای تضعیف انسجام جغرافیایی و سیاسی اروپا او را تشویق به پایش شکنندگی منافع اتحادیه اروپا می‌کند.
- تظاهرات گروه‌های موسوم به جلیقه زردها در فرانسه مانع اصلی برای اصلاحات رئیس جمهوری امانوئل مکرون تنها یک سال پس از ورود به کاخ ورسای و عقب نشینی از مواضع بلندپروازانه‌ای است که برای استقلال اتحادیه اروپا بدون حضور ایالات متحده داشته است.
- تلاش‌های ترزا می، نخست وزیر انگلیس برای جستجوی راهکار‌هایی مناسب برای هر چه بهتر جدا شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا از سوی حزب محافظه کار مورد تردید قرار می‌گیرد و پذیرفته شدن دوباره وی به عنوان ریاست حزبش با دوران نخست وزیری مارگارت تاچر مقایسه می‌شود که چند روز پس از گرفتن رای اعتماد استعفا داده بود.
- کناره گیری آنگلا مرکل از صحنه سیاسی آلمان که دارای پتانسیل بروز بی ثباتی در بازار اقتصادی اروپا بوده و همچنین دوران بحرانی انتخاب جانشین برای مقام صدراعظمی به هراس از دست رفتن شکوفایی اقتصادی سیزده سال اخیر و از هنگام به قدرت رسیدن وی در سال ۲۰۰۵ گره خواهد خورد. نکته آن که رشد اقتصادی آلمان از دوره دوم صدارت خانم مرکل از متوسط رشد کشور‌های اتحادیه اروپا و منطقه یورو بالاتر بوده است.
- تعطیلی موقت مقر اصلی کمیسیون اروپا، مورد هدف قرار گرفتن اماکن سیاسی در بروکسل توسط معترضان به بهانه افزایش بهای سوخت و هزینه‌های زندگی و درخواست استعفای شارل میشل، نخست وزیر بلژیک مستقیما اتحاد کشور‌های اروپایی را هدف قرار می‌دهد.
- بحران مالی و کسری بودجه در ایتالیا با احتمال شیوع آن در کوتاه مدت به کل اروپا خصوصا پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا همراه است. نگرانی‌های فعالان اقتصادی در اتحادیه اروپا به دلیل عدم آمادگی برای رویداد‌های اقتصادی مانند افزایش نرخ تورم در حوزه پولی یورو می‌توانند موجبات شکنندگی اقتصاد کشور‌های کوچکتر و یا اقتصاد‌های ضعیفتر مانند یونان را فراهم آورده و نگرانی‌ها از رکود اقتصادی در اروپا را دامن بزنند. انیستیتوی اقتصادی مونیخ آلمان اعلام کرده است که ورشکستگی دولت ایتالیا و خروج احتمالی رم از منطقه یورو اثرات فاجعه بارتری از برگزیت خواهد داشت.
- وابستگی صد در صدی گاز مصرفی فنلاند، لتونی، لیتوانی و استونی به بازار‌های روسیه به مثابه تهدید امنیتی برای این کشور‌ها در قلمرو نزدیک روسیه محسوب می‌شود.
علاوه بر موارد بالا تلاش‌های روسیه برای حفظ بالکان غربی در جبهه خلاف موافقت اتحادیه اروپا مبنی بر عضویت کشور‌های آلبانی، بوسنی و هرزگوین، کوزوو، مقدونیه، مونته نگرو و صربستان قرار دارد و بی دلیل نخواهد بود اگر کرملین جنبش ملی فرانسه را هدف قرار دهد و یا در تلاش برای دستکاری در رسانه‌های اجتماعی در دوران مبارزات برگزیت باشد. ارزش معاملات انرژی روسیه با کشور‌های اروپایی و بالکان غربی از یک سو و هرج و مرج سیاسی نابود کننده دمکراسی دو کفه یک ترازو هستند که سنگین بودن هر یک از آن‌ها می‌تواند نظم نوین جهانی را متاثر سازد.
برنامه جامع پوتین برای تقسیم ناتو می‌تواند نفوذ روسیه را در جهان به همراه به حاشیه راندن ایالات متحده آمریکا در غیاب یک بلوک قدرمند سیاسی، نظامی و تجاری اروپایی گسترش دهد.
کنسرت قدرتی که پس از تشکیل اتحادیه اروپا بر پایه قدرت‌های اصلی اروپایی مانند آلمان، انگلیس و فرانسه شکل گرفته بود گمانی از متلاشی شدن برده و کشور‌های کوچک و ضعیفتر اروپایی در هراس از آن خواهند بود از مزایای اتحاد با قدرتمندان اروپا باز بمانند.
در نهایت آن که اگر اجرای تئوری آشوب پوتین موفقیت آمیز باشد، کاهش یکپارچگی اتحادیه اروپا خواهد توانست یک یادآوری تاریخی از بلوک شرق در دوران جنگ سرد را برای کرملین بازسازی کند.
