در شهر تهران، مدارس سمپاد ديگر دانش‌آموز استعداد درخشان نمي‌پذيرند. آزموني براي ورود به دبيرستان‌هاي استعدادهاي درخشان براي دانش‌آموزاني كه سال‌ها منتظر بودند تا بتوانند با عبور از آزمون در زمره استعدادهاي درخشان قرار گيرند، برگزار نخواهد شد. در مقابل مدارس غیردولتی با حمایت‌های آموزش و پرورش گسترش و بر‌اساس سلیقه مشتری تنوع می‌یابند. با وجود انکار آموزش و پرورش، افکار عمومی و صاحب‌نظران پاسخ این معادله را تضعیف مدارس دولتی به نفع غیردولتی‌ها برداشت می‌کنند.
به طور كلي فرآيند آموزش دانش‌آموزان با استعدادهاي ويژه و اساساً تشخيص استعداد دانش‌آموزان، ويژه بودن استعدادها و هدايت آنها يكي از چالش‌هاي نظام آموزشي ما است و اتفاقاً يكي از جاهايي است كه‌برنامه‌ريزي‌هاي جزيره‌اي تعليم و تربيت ما در آن بيش از ساير نقاط به چشم مي‌آيد. به بيان ديگر آموزش و پرورش در طول عمر فعاليت خود هرگز نتوانسته به صورت سيستماتيك وظايف خود را در قبال تربيت نيروي انساني متخصص و شناسايي و كادرسازي براي نهادهاي مختلف مدني و زمينه‌هاي گوناگون علمي و اجتماعي انجام دهد؛ مگر در موارد و مدارس خاص.
اما دست كم در دو سال اخير اين تنها گستردگي آموزش و پرورش و نياز آن به مديريت شبكه‌اي نبوده كه مانع ايفاي وظيفه ذاتي اين نهاد در قبال طيف گوناگون استعداد در ميان دانش‌آموزان شده است، بلكه جهت‌گيري مديريتي هدفمندي در تلاش است خلاف جهت تحقق ايده‌آل‌ها در اين‌باره برنامه‌ريزي كند. اثبات اين ادعا ميان تفاوت‌هاي قول و عمل مديران ارشد آموزش و پرورش به خوبي نمايان است.
تضعيف دولتي‌ها!اين روزها و به ويژه در آستانه برگزاري آزمون ورودي مدارس سمپاد در حالي كه خانواده‌ها با اين عبارت از سوي آموزش و پرورش مناطق مواجه هستند كه: «مدارس استعدادهاي درخشان منحل مي‌شوند، آزمون ورودي مدارس سمپاد براي دانش‌آموزان تهراني برگزار نخواهد شد»، علي‌اصغر فاني، وزير آموزش و پرورش اعلام مي‌كند: به هيچ عنوان در استان‌هاي كشور مدارس سمپاد را تعطيل نكرده‌ايم بلكه در گذر متوسطه اول و متوسطه دوم طوري عمل كرديم كه دانش‌آموزاني كه وارد مدارس سمپاد شده‌اند، بمانند ولي پذيرش دانش‌آموز در اين مدارس را به شاخص جهاني برسانيم.
نكته جالب در عملكرد آموزش و پرورش و بيان وزير اين است كه رساندن حد نصاب دانش‌آموزان استعدادهاي درخشان به استانداردهاي جهاني در مدارس سمپاد و دولتي دنبال مي‌شود و در برابر خانواده‌هايي كه فرزندانشان با درهاي بسته مدارس سمپاد برخورد كرده‌اند، راه مدارس غيردولتي گشوده شده است، يعني دانش‌آموزان با معدل بالاي 16 كه از راه يافتن به سمپادها باز‌مانده‌اند، به اميد كيفيت آموزشي بالاتر و پرورش استعدادهايي كه نظام تعليم و تربيت قدرشان را ندانسته راهي مدارس غيردولتي مي‌شوند، يعني مدارس دولتي دانش‌آموزان با معدل بالا را از دست مي‌دهند و ضعيف مي‌شوند.
بر همين اساس است كه اظهارات هفته گذشته ابراهيم‌سحرخيز، مشاور كميسيون آموزش مجلس مبني بر اينكه «خبرهايي كه اين روزها در مورد مدارس سمپاد دنبال مي‌كنيم، حكايت از يك برنامه از پيش تعيين شده براي هدايت دانش‌آموزان اين قبيل مدارس يا ديگر دانش‌آموزان متقاضي و داوطلب ورود به مدارس استعدادهاي درخشان به مدارس غيردولتي دارد؛ در حقيقت تصور مي‌كنيم همه اين صحبت‌ها زمينه‌‌ساز و بسترساز اين تفكر است كه بازار مدارس غيردولتي را گرم كنند و روز به روز بر تضعيف مدارس دولتي اضافه شود»، در ميان افكار عمومي باورپذيرتر مي‌شود.
استانداردهاي جهانی سر دوراهي دولتي و غيردولتي!به استناد بند 3 مصوبه جلسه ۶۳۵ مورخ 78/2/30 شوراي عالي آموزش و پرورش در خصوص «ضوابط اختصاصي ورود به مدارس استعدادهاي درخشان و نحوه انتقال دانش‌آموزان» و همچنين بند ۵ مصوبه چهاردهمين جلسه هيئت امناي سازمان ملي پرورش استعدادهاي درخشان مورخ 1368/12/20 و طبق بخشنامه مركز ملي پرورش استعدادهاي درخشان و دانش‌پژوهان جوان، تمامي دانش‌آموزان پايه نهم مدارس استعدادهاي درخشان در سال تحصيلي ۹۵- ۹۴ كه معدل كل ساليانه پايه هفتم و هشتم آنها در خرداد ۱۷ و بالاتر از آن باشد، مي‌توانند بدون شركت در آزمون ورودي در پايه دهم دبيرستان‌هاي دوره دوم استعدادهاي درخشان ادامه تحصيل دهند. همچنين دانش‌آموزان پايه نهم مدارس استعدادهاي درخشان سال تحصيلي ۹۵- ۹۴ كه معدل كل سالانه آنان در خرداد در يكي از پايه‌هاي هفتم يا هشتم ۱۷ و بالاتر و در پايه ديگر (هفتم يا هشتم) بين ۱۶ تا 16/99 باشد نيز در صورت تأييد شوراي معلمان مدرسه و تصويب نهايي در شوراي مدرسه محل تحصيل فعلي خود پس از صدور مجوز اداره استعدادهاي درخشان استان بدون شركت در آزمون ورودي مجاز به ثبت‌نام و ادامه تحصيل در دبيرستان‌هاي دوره دوم استعدادهاي درخشان هستند. در عين حال از آن دسته از دانش‌آموزان پايه نهم مدارس استعدادهاي درخشان سال تحصيلي ۹۵- ۹۴ كه معدل كل سالانه آنان در پايه هفتم و هشتم كمتر از ۱۷ باشد، لازم است جهت ورود به پايه دهم مدارس دوره دوم متوسطه استعدادهاي درخشان در آزمون تكميل ظرفيت مدارس استعدادهاي درخشان شركت كنند.
با اين وجود فاني با ناديده گرفتن مصوبه يادشده تأكيد دارد: شاخص جهاني براي انتخاب دانش‌آموز در سمپاد 2/28 درصد است يعني از هر 100 دانش‌آموز حداكثر 2/28 نفر مي‌توانند وارد مدرسه سمپاد شوند كه متأسفانه اين نسبت در خيلي از مدارس طي سال‌هاي گذشته رعايت نشده است اما تلاش مي‌كنيم به سمت شاخص جهاني حركت كنيم. از ديگر سو سحرخيز، معاون آموزش و پرورش دولت دهم كه متهم است با گسترش بي‌رويه تنوع مدارس و به ويژه مدارس سمپاد به نظام تعليم و تربيت ضربه زده در واكنش به گفته‌هاي فاني مي‌گويد: وزير آموزش و پرورش اعلام كرده است شاخص تعيين دانش‌آموز تيزهوش نسبت به ساير دانش‌آموزان 2/28 درصد است كه البته برخي شاخص‌ها به عدد ديگر هم اشاره مي‌كند و اين ميزان تا عدد 4 درصد هم هست يعني در اين خصوص اتفاق نظري وجود ندارد. سحرخيز اضافه كرد: حالا اگر همين ميزان 2/28 درصد را به عنوان شاخصي براي تعيين دانش‌آموزان تيزهوش در ورود به مدارس خاصي مثل استعدادهاي درخشان در نظر بگيريم، باز هم عدد حضور دانش‌آموزان در مدارس سمپاد در بسياري از استان‌ها به اين ميزان نمي‌رسد، پس چرا يكباره اعلام مي‌شود كه مدارس سمپاد تعطيل مي‌شود يا اجازه ورود دانش‌آموزان جديد در دوره دوم متوسطه در اين مدارس در بعضي از استان‌ها داده نمي‌شود؟
بگو كدام مدرسه مي‌روي تا بگويم كيستي!با اين حساب دانش‌آموزاني مي‌توانند عنوان استعداد درخشان را با خود همراه داشته باشند كه توان پرداخت پول تحصيل در مدارس غيردولتي را داشته باشند و مدارس دولتي براي اقشار ضعيف هم از نظر مالي و هم از نظر تحصيلي باقي مي‌ماند و آموزش و پرورش با اين كار در عمل طبقه‌هاي اجتماعي را ايجاد مي‌كند و عدالت اجتماعي را از بين مي‌برد، هرچند اين اقدامات را با نام‌هاي زيبا انجام دهد يا رفع محروميت تحصيلي دانش‌آموزان مناطق كمتر توسعه يافته را بهانه كند.
بنا بر اعلام رئيس سازمان مدارس غيردولتي، توسعه مشاركت‌هاي مردمي و خانواده از حدود 107 هزار مدرسه در كشور 13 هزار مدرسه غيردولتي هستند. چنانچه مدارس سمپاد تعطيل يا ادغام شوند و يا طبق سياست‌هاي آموزش و پرورش و از بعد از اتمام برنامه پنجم توسعه، به مؤسسان مدارس غيردولتي واگذار شوند، آمار مدارس غيردولتي افزايش مي‌يابد. با اين وجود آموزش و پرورش همچنان اصرار دارد كه اقداماتش به معناي خصوصي‌سازي نيست.
در نهايت نيز مسعود ثقفي، سخنگوي آموزش و پرورش شهر تهران بعد از گذشت بيش از شش ماه از آغاز تدارك و آمادگي دانش‌آموزان براي شركت در آزمون مدارس سمپاد اعلام كرده است: با توجه به اينكه آزموني براي دبيرستان‌هاي سمپاد در تهران برگزار نخواهد شد لذا والدين با ثبت‌نام دانش‌آموزان براي آماده كردن آنها در آزمون استعدادهاي درخشان و برگزاري كلاس‌هاي مختلف براي قبولي‌شان در اين آزمون، بهداشت رواني دانش‌آموزان را به خطر نيندازند!
