در دو دهه اخير بازار عرفان‌هاي كاذب و فرقه‌هاي نوظهور عجيب و غريب آن‌قدر داغ شده كه گاه حتي پاي اين موضوع به رسانه ملي هم كشيده شده است. اما سؤال اينجاست كه چرا و چطور اين فرقه‌هاي انحرافي كه آمارهاي عجيبي نسبت به ظهور و بروز آنها در رسانه‌ها منتشر مي‌شود با وجود جعلي بودن، توانسته‌اند مجالي براي پيدايش در جامعه اسلامي و شيعي ما داشته باشند. همين موضوع بهانه‌اي شد تا در سفري كه به مشهد داشتيم به سراغ مسئولان سايت تخصصي فرقه نيوز برويم و با مهدي سالاري معاونت مؤسسه راهبردي حق‌پژوهي گفت‌وگويي داشته باشيم.
در ابتدا بفرماييد كار اصلي مؤسسه حق‌پژوهي چيست؟
اين مؤسسه در حوزه فرق و اديان انحرافي به صورت تخصصي فعاليت دارد و پنج جريان انحرافي يعني انجمن حجتيه، بهاييت، صوفيه، عرفان‌هاي نوظهور و مسيحيت تبشيري را در حوزه كاري خود قرار داده است كه با سه رويكرد فعاليت‌هاي خود را شروع و عرضه مي‌كند. يكي از آن بخش نشر كتاب است تا بتوانيم آثار را در قالب كتاب منتشر كنيم در همين راستا تاكنون 9 عنوان كتاب وارد بازار كرديم، دوم توليد مستند است مانند مستند «غبار» كه درباره نقد صوفيه با محوريت صوفيه گنابادي(بيدخت) توليد شده است و سوم بحث توليد نرم‌افزار درباره بهاييت و عرفان‌هاي نوظهور است. در كنار اين سه رويكرد، سايتي به نام «فرقه‌نيوز» طراحي كرديم كه تقريباً از پرمخاطب‌ترين سايت‌ها در حوزه فرق و اديان انحرافي است. ما اخباري كه از سراسر كشور حتي جهان در زمينه فرق انحرافي وجود دارد را رصد مي‌كنيم و همراه با بررسي و تحليل روي سايت مي‌گذاريم.
شما گفتيد سايتي هم راه انداخته‌ايد. فعاليت درفضاي مجازي چگونه است؟
جريانات انحرافي در فضاي مجازي فعال هستند. در اين فضا يك مركز تخصصي كه بتواند اخبار فعاليت‌هاي اين جريانات را به صورت منسجم همراه با تحليل ارائه بدهد وجود نداشت. اين خلأ باعث شد كه با تيم پژوهشي سايتي را تشكيل بدهيم و اطلاعات اين فرقه‌ها را جمع‌آوري كنيم؛ البته رويكرد پايگاه ما صرفاً خبري نيست بلكه به اموري ديگر مانند مستند، تحليل و مطالب مختلف هم مي‌پردازيم.
فرقه‌هاي انحرافي از چه شيوه‌هايي براي جذب جوانان استفاده مي‌كنند كه بايد شناسايي شود؟
فطرت انسان خداجوست و رويكرد خدايي دارد از آن جهت كه بشر امروز رشد صنعتي و مادي پيدا كرده اما از نظر معنوي دچار خلأ شده كه نمي‌تواند با ماديات و صنايع آن را پر كند همين خلأ باعث شد تا به سمت معنويت بازگردد در نتيجه جريانات انحرافي از اين فضاي خوب سوء‌استفاده كردند و چون مردم نياز به معنويت دارند آنها براي جذب عموم گفتمان معنوي را به صورت ادبيات رايج جامعه درمي‌آورند و مفاهيم را ساده‌سازي مي‌كنند سپس ساده و مختصر در اختيار مخاطب قرار ميدهند. يكي از ويژگي‌هاي فرقه‌هاي انحرافي ساده‌گويي آنهاست. در واقع نياز مخاطب را شناسايي مي‌كنند بر مبناي نياز مخاطب معادل‌سازي كرده و كالا توليد مي‌كنند و در اختيار مخاطب مي‌گذارند.
پس با اين وجود كار شما سخت‌تر مي‌شود؟
البته ما تنها به دنبال نقد نيستيم بلكه به دنبال توليد معنوي نوين هستيم كه براساس اسلام و قرآن باشد زيرا نقد به تنهايي كارساز نيست. بايد مثلاً در كنار كتابي كه جرياني انحرافي به دست جوان مي‌دهد كتابي با همان ادبيات منتشر كنيم تا توان رقابت و جذب را داشته باشد، اما با محوريت اسلام و عرفان ناب اسلامي البته كار دشوار است. بايد تا جايي كه امكان دارد ادبيات گفتاري و نوشتاري‌مان را ساده‌سازي كنيم لذا ابتدا مي‌بايست پيشگيري كرد تا كسي سراغ اين جريانات نرود اما اگر كسي گرفتار شد براي هدايت و راهنمايي اين افراد كار خيلي دشوار است تا تأثيرگذاري داشته باشيم هم بايد بخشي از انرژي‌مان صرف اين شود كه آنها را قانع كند اين جريان انحرافي است و هم تلاش كنيم تا جذب عرفان ناب اسلامي شوند، در حقيقت بايد نيروهاي ما مضاعف باشد براي همين سخت‌تر و حساس‌تر است.
به لحاظ مالي، هزينه‌ها را چگونه تأمين مي‌كنيد؟
متأسفانه بخش فرهنگ مظلوم‌ترين بخش است به لحاظ مالي بسيار كم هزينه مي‌شود؛ در حالي كه مقابل با نيرويي قرار دارد كه از نظر رسانه‌اي و مالي كاملاً هدايت و حمايت مي‌شوند. با اين وجود ما وابستگي دولتي نداريم و به صورت خصوصي و NGO هستيم هزينه‌ها را با كمك مردمي تأمين مي‌كنيم. همين عدم وابستگي دولتي باعث مي‌شود تا راحت‌تر چيزي را كه مي‌خواهيم بيان كنيم. به‌طور كلي هرچه نهادهاي فرهنگي آزادتر و مستقل‌تر باشند بهتر مي‌توانند عمل كنند. ما تلاش مي‌كنيم تا هزينه‌هايمان را از طريق فروش كتاب و نرم‌افزار و... تأمين كنيم. حتي براي جذب بيشتر خبرنامه «فرقه‌نيوز» تمام رنگي چاپ مي‌كنيم كه در سرتاسر كشور رايگان توزيع مي‌شود چون هدف اطلاع‌رساني است و اين كار با اسپانسر مردمي انجام مي‌شود بحمدالله بخشي از مردم كه دغدغه فرهنگي دارند دوست دارند در حوزه فرهنگ مالي را وقف كنند ما اينها را در قالب چاپ كتاب و بروشور و خبرنامه استفاده مي‌كنيم.
بازخورد كارهاي شما بين مردم چگونه بوده است؟
از زماني كه فعاليت‌مان را شروع كرديم سفارش‌هاي زيادي براي چاپ خبرنامه از تمام كشور داريم. سايت «فرقه‌نيوز» جايگاه خوبي در فضاي مجازي باز كرده است به‌صورتي‌كه هركس بخواهد اطلاعاتي درباره اديان و فرقه‌هاي انحرافي داشته باشد به سايت ما رجوع مي‌كند. باوجودي كه زمان زيادي از تأسيس ما نمي‌گذرد چاپ دوم و سوم كتاب از نقاط مختلف داشتيم. البته هنوز راضي نيستيم چون جا براي كار زياد است. تلاش مي‌كنيم با توجهات امام زمان با قدرت و توان بيشتر در اين عرصه كار كنيم.
استقبال دانشجويان نسبت به فعاليت‌هاي مؤسسه به چه صورت است؟
فضاي دانشگاهي فضايي است كه موضوعات زيادي را مي‌طلبد. ما جريانات كاري را در قالب كارگاه به ادارات و مؤسسات مختلف ارائه مي‌دهيم و يكي از نهادهايي كه درخواست‌هاي زيادي براي كارگاه‌هاي معرفي جريانات انحرافي داشته‌است دانشگاه‌ها بوده كه كارگاه‌هايي براي آنها داير كرده‌ايم و خيلي استقبال كرده‌اند حتي براي دوره‌هاي تربيت معلم و ضمن خدمت دوره‌هايي را برگزار كرديم، استقبال فراواني شده به اين صورت‌كه وقتي يك كارگاه برپا مي‌شود ديگر آن را مي‌شناسند و درخواست مجدد مي‌كنند.
در اين مسير تا به حال از سوي عوامل جريان‌هاي انحرافي با مشكلي مواجه شديد كه مانع فعاليت شما شود؟
البته چون مي‌دانيم مورد هجمه هستيم و احتمال هك كردن وجود دارد امنيت سايت را بالا برديم و هر روز امنيت سايت را چك مي‌كنيم. منتها تهاجم عليه سايت ما توسط شبكه‌هاي ماهواره‌اي زياد بوده است، زيرا يكي از فعاليت‌هاي ما نقد صوفيه است. اينها كمپينگ‌هايي در فضاهاي مجازي و خارج از كشور عليه ما تشكيل داده‌اند و فراوان سم‌پاشي مي‌كنند. «فرقه‌نيوز» را با عنوان «فتنه‌نيوز» نام مي‌برند منتها به لحاظ فيزيكي اقدامي نداشته‌اند فقط در عرصه سايبري سعي كرده‌اند كساني كه در اين فضا كار مي‌كنند را مورد تهاجم قرار بدهند مثلاً شبكه‌هاي اجتماعي كساني كه در بخش عرفان‌هاي نوظهور صوفيه و مسيحيت و امثالهم قلم مي‌زنند را گاهي با طعنه و تمسخر مورد تهاجم قرار ميدهند تا با ترور شخصيتي آنها را تخريب كنند كه خب طبيعي است عكس‌العمل نشان بدهند.
از روند فعاليت مؤسسه رضايت داريد و چه چشم‌اندازي را در نظر گرفته‌ايد؟
انجام وظيفه است كه به لطف و عنايت خدا به عهده گرفتيم و اميدواريم تا زماني كه زنده هستيم بتوانيم اين راه را ادامه بدهيم البته خود من خيلي از كار رضايت نداريم چون بيشتر مي‌توانيم كار كنيم و فضا و خلأ زياد است شايد گاهي نااميدي و خستگي ما را اذيت كند ولي تلاش خودمان را براي بهبود مي‌كنيم. بايد به لحاظ محتوايي و رسانه‌اي قوي‌تر كنيم تا فراگيرتر شود و مردم و مخاطب عام بهره ببرند.
