جنگل ها یکی از انواع منابع طبیعی به عنوان حیاتی ترین بستر توسعه پایدار محیط زیست و پدیده های اکولوژیک و زیربنایی برای کشورها به شمار می روند.
امروزه اهمیت منابع طبیعی و کاربرد آن در جنبه های مختلف زندگی افراد و جوامع، آشکار و نمایان است و با توجه و تکیه به این منابع است که بسیاری از کشورها به نسبت های متفاوت راه رشد و توسعه را پیموده اند.
متاسفانه طی سالیان اخیر این منابع خدادادی و ملی مورد هجوم بی رویه بهره برداران واقع شده اند و این امر در شهرستان گرمسار که دارای آب و هوای خشک و نیمه بیابانی است باعث دلواپسی ها و نگرانی های شده است از جمله آنها می توان به از بین رفتن پوشش گیاهی بیابان های گرمسار اشاره کرد که باعث نابودی حوزه های آبخیز شده است.
***
با توجه به حفاظت درختان و مراتع از محیط زیست و کاهش آلودگی هوا و جلوگیری از تخریب خاک، بهره برداری های غیراصولی از این منابع خسارات جبران ناپذیری را به شهرستان تحمیل می کند که با از بین رفتن پوشش گیاهی بیابان های اطراف شهرستان علاوه بر فرسایش بادی خاک و هجوم شن های روان که سبب آلودگی هوا و بیماری های تنفسی می شود حوزه های آبخیز نیز نابود شده است. البته انتظاز می رود سازمان منابع طبیعی بیش از گذشته مبادرت به کاشت درختچه های بیابانی کند.
امروز شرایط زیست محیطی گرمسار در استان سمنان به جایی رسیده که شهروندان این منطقه دیگر نمی توانند نگرانیهای خود را پنهان کنند و به قول گرمساری ها، اگر هر انسان با وجدانی از مناطقی که قطع درختچه های تاغ و گز در آن صورت گرفته بازدید کند حتما برای نابود شدن تدریجی این منابع طبیعی متأثر و متأسف خواهد شد. اینجا بدون در نظر گرفتن حقوق شهروندی درختچه های بیابانی قطع می شود و این کار طی ماه های گذشته در حالی صورت گرفته که قاعدتا باید به لحاظ اهمیت زیست محیطی، این منابع طبیعی برای شهرستان به صورت ویژه مورد مراقبت و محافظت قرار می گرفت.
* حمله بی محابا به درختان
طبق اصل ۵۰ قانون اساسی، حفاظت از منابع طبیعی که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیاط اجتماعی رو به رشدی داشته باشند وظیفه عمومی تلقی می گردد از این رو فعالیت های اقتصادی و غیره در آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است و بایستی در رابطه با از بین نرفتن درخت ها و بوته های مربوطه تدابیر لازم صورت گیرد.
یکی از دوستداران منابع طبیعی در گرمسار با اشاره به عملیات ساخت جاده حرم تا حرم که از این شهرستان می گذرد، گفت: متاسفانه برای تکمیل این پروژه بی محابا اقدام به قطع کردن و از بین بردن تاغ هایی می کنند که حدود چهل سال پیش با هدف جلوگیری از شن های روان بر روی ریل راه آهن کاشته شده اند و برای رشد آنها هزینه های زیادی صرف شده است. مسئولان ذیربط می توانستند با استفاده از دستگاه های موجود، طاق های قطع شده را در جاهای خالی مناسب کاشته و برای مدت یکسال، آبیاری آنرا زیر نظر منابع طبیعی بعهده بگیرند اما خیلی ناجوانمردانه به جان تاغها افتاده و آنها را از بین برده اند.
* حمله آفات علت قطع درختان
مهندس بهرام میرآخورلی رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار در خصوص نگرانی های شهروندان گرمساری از قطع درختچه ها در مناطق بیابانی منطقه و مسائل پیرامون آن گفت: علت قطع درختچه های جنگلی در مناطقی از این شهرستان بخاطر مشکلاتی همچون وجود آفات و خشک شدن و از تنگناهای موجود در زمینه منابع جنگلی است که بهره برداری اصولی از جنگل می تواند نه تنها معضلات یاد شده را منتفی بلکه سهم عمده ای هم در زمینه اقتصادی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه ۳۶ هزار هکتار از اراضی گرمسار بیابانی و کویری است و قطع درختان خشک شده و کاشت نهال جدید و هرس سرشاخه های خشک شده در راستای مبارزه با بیابان زایی انجام می شود، ادامه داد: کل اراضی بیابانی و کویری شهرستان گرمسار ۳۶ هزار و ۳۳۱ هکتار است که از این میزان ۲۷۰ هزار و ۵۹ هکتار از اراضی شهرستان تحت فرسایش بادی و یک هزار و ۱۲۸ هکتار نیز در معرض کانون بحران قرار دارند که به صورت مستمر و با برنامه هر ساله ۲۰۰ هکتار از اراضی بیابانی گرمسار احیاء می شود.
* مردم نگران نباشند
با در نظر گرفتن معضل توفان شن در مناطق بیابانی باید گفت در سال های اخیر در نقاط مختلف کشور از جمله شهرستان گرمسار شاهد وقوع این پدیده بودیم که متأسفانه زیان هایی را به بار آورد که کارشناسان علت آن را خاک سبک و پوشش گیاهی کم عنوان کردند که حاصل قطع درختچه های گز و تاغ می باشد و البته تنها راه جلوگیری از این اتفاقات و مبارزه با بیابان زایی، کاشت درختچه ها و گیاهان است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار با اشاره به معضل توفان شن در مناطق بیابانی گفت: در سالهای های اخیر و بخصوص در فصل تابستان بعضا شاهد وقوع این رخداد بودیم که متاسفانه زیان هایی نیز به همراه داشت که برای مبارزه با معضل طوفان همچون سال های گذشته از محل اعتبارات استانی و اعتبارات ملی در راستای تثبیت شن و مبارزه با آن اقداماتی انجام شد.
میرآخورلی ادامه داد: هرساله به طور میانگین ۲۰۰ هکتار در شهرستان گرمسار عملیات اصلاح و احیاء اراضی بیابانی در زمینه های نهالکاری، بذرکاری و کنترل هرز آب انجام می شود.
جالب است بدانیم اولین برنامه رسمی بیابان زدایی در این شهرستان با هدف ثبیت شن های روان و بنا به ضرورت توسط منابع طبیعی در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی در منطقه محسن آباد گرمسار آغاز و در حال حاضر در ده نمک-ایستگاه کویر ادامه دارد که رئیس اداره منابع طبعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار در این مورد گفت: تاکنون بیش از ۵۴ هزار و ۷۰۰ هکتار از اراضی بیابانی با گونه های تاغ، آتریپلکس، اشنیان و قره داغ با هدف استقرار پوشش گیاهی نهالکاری، بذرکاری و بذرپاشی شده است و می خواهیم به مردم بگوییم که از پژمردگی تاغ های مسن دست کاشت شده در گرمسار نگران نباشند.
میرآخورلی با بیان اینکه درختچه تاغ نقش بسزایی در امر مبارزه با گسترش بیابان دارند ادامه داد: بروز پژمردگی در توده های دست کاشت تاغ های مسن سبب نگرانی مسئولان و مردم شده و ضرورت حفاظت و استمرار حیات در این عرصه ها را آشکار کرده است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار، جلوگیری از خشک شدن و نابودی تاغزارها، با جوان نمودن توده جنگل های فرتوت و پیر، اجرای مدیریت صحیح تاغزارها به نحوی که ضمن حفظ و حراست از توده های جنگل ها، بهره برداری اصولی بر اساس طرح مدون و مصوب، کنترل آفاتی همچون شپشک و ملخ کوهاندار تاغ و ایجاد اشتغال و درآمد به ویژه برای ساکنین و بهره برداران مناطق بیابانی را از جمله اهداف طرح بیابان زدایی عنوان کرد.
