در روزهای اخیر، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالاتمتحده امریکا، با تشدید تهدیدات بهویژه هشدارهای نظامی علیه دولت ونزوئلا، سناریوی جدیدی را از سیاستهای واشینگتن برای حذف حکومتهای مخالف در قاره امریکا، بهویژه منطقه امریکای لاتین به نمایش گذاشته است.
میدانیم که دولت ونزوئلا، کشوری مستقل و عضو سازمان ملل متحد است که با اتکا به آرای عمومی اداره میشود. تنها «جرم» این دولت، مخالفت با دخالتهای زیادهخواهانه ایالاتمتحده است. این کشور همچنین دارای ذخایر عظیم نفتی است و امریکا طی بیش از دو دهه گذشته، با بهکارگیری ابزارهای مختلف از جمله حمایت از کودتا، حمایت تمامعیار از شورشیان، براندازی نرم، تلاش برای انقلاب رنگی و حتی اهدای جایزه صلح به یکی از رهبران اپوزیسیون، تلاش کرده ونزوئلا را به مدار کشورهای وابسته به خود بازگرداند. با اینحال، همه این تلاشها برای سرنگونی دولت مستقل و ضداستکباری ونزوئلا ناکام مانده است. اکنون واشینگتن بهصورت عریانتری به تهدید نظامی روی آورده که این اقدام نهتنها نقض صریح منشور ملل متحد، بلکه ناقض اصول استقلال و حاکمیت ملی کشورهاست.
در چنین شرایطی، به نظر میرسد وظیفه همه کشورهای مستقل، قدرتهای نوظهور و بهویژه جمهوری اسلامی ایران، حمایت از دولت و مردم ونزوئلا است. مردم ونزوئلا حق دارند سرنوشت خود را بدون مداخله خارجی تعیین کنند و نباید اجازه داد یک دولت مردمی با تهاجم بیرونی سرنگون شود. علاوه بر این، موقعیت ونزوئلا در امریکای لاتین و دارا بودن منابع انرژی، موجب شده تسلط امریکا بر این کشور بهمعنای تشدید فشار بر سایر کشورهای مستقل نیز باشد. در صورت موفقیت امریکا در ونزوئلا، احتمال هدف قرار گرفتن کوبا و پاکسازی قاره امریکا از حکومتهای مستقل وجود دارد که این امر مجال بیشتری برای مداخلات واشینگتن در دیگر مناطق جهان فراهم میکند. همچنین کنترل نفت ونزوئلا میتواند اهرم قدرتمندی برای تسلط بر بازار انرژی و افزایش فشار بر کشورهای مخالف در اختیار امریکا قرار دهد. کاخسفید امیدوار است با تسلط بر کارائیب و گرینلند، هم بر گذرگاه بینالمللی کانال پاناما و نیز گذرگاه موسوم به شمال غربی تسلط مادامالعمر داشته باشد و هم با منابع سرشار نفتی در شمال و جنوب قاره امریکا، نبض بازار انرژی را به کنترل خود درآورد. در صورت تسلط ایالاتمتحده بر کل قاره امریکا، واشینگتن با خیال آسودهتر به مداخلات خود در دیگر قارهها ادامه داده، مسیر تجارت بینالملل را تحت کنترل درآورده و فشار اقتصادی بر کشورهای مستقل را تشدید خواهد کرد.
ازاینرو، ونزوئلا امروز بهعنوان سنگر پیشانی جبهه مقاومت در برابر هژمونی امریکا است و حمایت همهجانبه بهویژه حمایت سیاسی از این کشور ضروری به نظر میرسد. مردم و دولت ونزوئلا باید اطمینان یابند که کشورهای جهان، بهویژه کشورهای مستقل آسیایی، پشتیبان آنان هستند. نباید اجازه داد یکجانبهگرایی امریکا منجر به سقوط دولت این کشور شود. موفقیت امریکا در سرنگونی یکجانبه دولت ونزوئلا، علاوه بر پیامدهای راهبردی و اقتصادی، میتواند به احیای سنت غلط دوران جنگ سرد، یعنی سرنگونی حکومتهای مستقل بهصورت یکجانبه، بینجامد که این امر خطری جدی برای نظم بینالملل محسوب میشود؛ لذا شکلگیری جبهههای متحد در مقابل این سیاستها ضروری است و جمهوری اسلامی ایران میتواند در این مسیر نقش محوری ایفا کند. مسئولان کشورهای مستقل بهویژه ایران باید ونزوئلا را خط مقدم دفاع از منافع راهبردی چندجانبهگرایی در جهان مستقل بدانند. فاصله جغرافیایی ما نباید موجب کاهش توجه به این مسئله شود، زیرا تحولات ونزوئلا تأثیری مستقیم بر نظم آینده جهانی دارد، روزهای سرنوشتساز کنونی ونزوئلا، برای همه جهان سرنوشتساز است و چهبسا هرگونه کوتاهی در حمایت از مردم ونزوئلا برای همه مردم جهان هزینههایی به همراه داشته باشد.
