جوان آنلاین: تصمیم ترامپ برای بستن حریم هوایی ونزوئلا که برخی آن را مقدمه‌ای برای حمله احتمالی تعبیر کردند، واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخت. ایران این اقدام را نقض آشکار حقوق بین‌الملل خواند، کوبا آن را محکوم کرد و نسبت به پیامد‌های خطرناک آن هشدار داد و نیکاراگوئه پا را فراتر گذاشت و حمایت کامل و بی‌قید و شرط خود را از کاراکاس اعلام کرد. رهبر دموکرات‌های سنا نیز با انتقاد از سیاست‌های جنگ‌طلبانه ترامپ تأکید کرد که کنگره اجازه آغاز جنگ پرهزینه دیگری را نخواهد داد. ارتش ونزوئلا اعلام کرد که در برابر هرگونه تجاوز، پاسخ کوبنده‌ای خواهد داد و آماده دفاع از کشور است.
در شرایطی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، زمینه را برای حمله احتمالی به ونزوئلا به بهانه مقابله با کارتل‌های مواد مخدر فراهم می‌کند، این اقدامات تنش‌آفرین نگرانی‌ها را درباره بروز بحرانی تازه در منطقه بالا برده است. اعلام ناگهانی ترامپ در عصر شنبه مبنی بر بسته شدن حریم هوایی ونزوئلا، موج گسترده‌ای از اعتراض‌ها و انتقاد‌های بین‌المللی را برانگیخت و بسیاری این تصمیم را گامی خطرناک در مسیر تشدید تنش‌ها ارزیابی کردند.
وزارت خارجه ونزوئلا در اولین واکنش به اقدام ترامپ، با صدور بیانیه‌ای اظهارات واشینگتن را دخالت مستقیم در امور داخلی ونزوئلا دانست و آن را تهدیدی علیه حاکمیت ملی و حریم هوایی خود توصیف کرد. در بخشی از بیانیه وزارت خارجه ونزوئلا آمده است: «رئیس‌جمهور امریکا تلاش دارد صلاحیت قضایی غیرقانونی کشورش را به داخل ونزوئلا گسترش دهد. این اظهارات اقدامی خصمانه، یکجانبه و مغایر با اصول پایه‌ای حقوق بین‌الملل است».
همزمان، کشور‌های دوست نیز به حمایت از ونزوئلا برخاستند. برونو رودریگز، وزیر خارجه کوبا اعلام کرد دولت هاوانا اعلام اخیر دولت ترامپ در بسته شدن حریم هوایی ونزوئلا را محکوم می‌کند و از مجامع بین‌المللی نیز می‌خواهد این اقدام را که «مقدمه‌ای برای یک حمله غیرقانونی است» محکوم کنند. وی در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: ما اعلام اخیر دولت امریکا برای بستن حریم هوایی ونزوئلا و اطراف آن را محکوم می‌کنیم. رودریگز این تصمیم غیرقانونی ترامپ را اقدامی تهاجمی نامید که هیچ کشوری اجازه انجام آن در خارج از مرز‌های ملی خود را نداشته و باید شدیدترین محکومیت‌ها را از سوی جامعه بین‌المللی برانگیزد.
«دنیل اورتگا» و «روزاریو موریو» رؤسای جمهور مشترک نیکاراگوئه نیز در بیانیه‌ای اعلام کردند: همبستگی کامل و تزلزل‌ناپذیرمان را با مردم بزرگ و شجاع ونزوئلا، هوگو چاوز و نیکولاس مادورو، مردم پرافتخار ونزوئلا در هر زمان و تحت هر شرایطی همان‌طور که بار‌ها گفته‌ایم ابراز می‌کنیم. به گزارش پایگاه خبری سوئیس اینفو، در این بیانیه آمده است: «رفیق نیکولاس مادورو، رفیق دلسی رودریگز، رفیق دیوسدادو کابلو، ما کنار شما هستیم، همیشه با هم و همیشه به جلو حرکت می‌کنیم.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در بیانیه‌ای رسمی اقدام واشینگتن را نه‌تنها نقض آشکار حقوق بین‌الملل، بلکه زیر پا گذاشتن مقررات بین‌المللی هوانوردی دانسته است. سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین هشدار داده است: «چنین اقدامات یکجانبه‌ای، تهدیدی بی‌سابقه برای امنیت پرواز‌های بین‌المللی به شمار می‌رود و می‌تواند صلح و ثبات جهانی را در معرض خطر قرار دهد». رسانه‌های ونزوئلا، موضع تهران را نمونه‌ای از حمایت کشور‌های دوست و همسو با حق حاکمیت ونزوئلا ارزیابی و تأکید کردند که این همراهی بین‌المللی فشار سیاسی و حقوقی بر واشینگتن را برای عقب‌نشینی از تصمیمات غیرقانونی افزایش می‌دهد. رویترز نیز گزارش داد: «مسئولان امریکایی از اقدام ترامپ در بسته اعلام کردن حریم هوایی ونزوئلا غافلگیر شدند، چرا که هیچ اطلاعی از عملیات نظامی این کشور علیه ونزوئلا و لزوم بسته شدن حریم هوایی این کشور نداشتند».
هرچند ترامپ گزینه نظامی علیه ونزوئلا را بررسی می‌کند تا در سریع‌ترین زمان ممکن بتواند بدون استفاده از نیروی زمینی اهدافش را محقق کند، اما موانع جدی در داخل وجود دارد که ادامه جنگ‌افروزی‌های کاخ سفید را دشوارتر خواهد کرد. در این میان، چاک شومر، رهبر دموکرات‌ها در سنای امریکا روز یک‌شنبه در سخنانی تأکید کرد که اقدامات بی‌ملاحظه ترامپ در قبال ونزوئلا، امریکا را به یک جنگ خارجی پرهزینه دیگر نزدیک و نزدیک‌تر می‌کند. به گزارش الجزیره، وی اضافه کرد: طبق قانون اساسی ما، تنها کنگره قدرت اعلام جنگ را دارد، نه رئیس‌جمهور؛ کنگره اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه ونزوئلا را نداده است. شومر بیان کرد: امریکایی‌ها از جنگ‌های خارجی بی‌پایان که جان تعداد بی‌شماری از نیرو‌های ما را گرفته و منابع ارزشمند را از بین برده است، خسته شده‌اند و این سیاست «اول امریکا» نیست.
هشدار کاراکاس
با افزایش سطح تنش‌ها، ارتش ونزوئلا هم در بالاترین آماده‌باش نظامی قرار گرفته است. ولادیمیر پادرینو لوپز، وزیر دفاع ونزوئلا در واکنش به اقدام غیرقانونی ترامپ برای بسته اعلام شدن حریم هوایی ونزوئلا، اظهار داشت: با عزت، مشروعیت و با تکیه بر قدرت اخلاقی مردم‌مان که هرگز اجازه نخواهند داد به شرف‌شان خدشه وارد شود، پاسخ خواهیم داد و از حاکمیت خود به هر قیمت دفاع می‌کنیم. به گزارش راشاتودی، وزیر دفاع ونزوئلا اعلام کرد تهدید مطرح‌شده از سوی دولت ایالات متحده اقدامی خصمانه و خودسرانه و مغایر با قوانین بین‌المللی است. وی تأکید کرد: هیچ قدرت خارجی حق ندارد در تصمیم‌های حاکمیتی ونزوئلا دخالت یا آن را مختل یا شروطی بر کشورمان تحمیل کند. وزیر دفاع ونزوئلا افزود: «از جامعه جهانی می‌خواهیم این اقدام خصمانه را که صلح در منطقه کارائیب و امریکای جنوبی را تهدید می‌کند، محکوم کند.»
دولت مادورو اقدامات اخیر ترامپ را رفتاری خصمانه و خطرآفرین توصیف می‌کند که می‌تواند بحران در منطقه کارائیب را تشدید کند. گزارش رسانه‌های غربی نشان می‌دهد که هفته گذشته میان ترامپ و مادورو تماسی تلفنی انجام شده و رئیس‌جمهور امریکا در این گفتوگو تهدید کرده است که مادورو یا باید از قدرت کنار برود یا با حمله گسترده واشینگتن روبه‌رو خواهد شد. این درحالی است که نیروی دریایی و هوایی امریکا نیز از ماه سپتامبر در نزدیکی سواحل ونزوئلا مستقر شده‌اند و آماده اجرای فرمان حمله هستند. بنابراین، با بسته شدن حریم هوایی ونزوئلا، گزینه نظامی بیش از هر زمان دیگری جدی شده و ترامپ می‌کوشد با یک عملیات سریع و ضربتی هزینه‌های جنگ را کاهش دهد، اما واکنش ارتش ونزوئلا می‌تواند بار سنگینی برای واشینگتن تحمیل کند.
