جوان آنلاین: با پایان دور نخست گفتوگوها میان حماس و اسرائیل، منابع قطری و مصری اعلام کردند این مذاکرات با وجود تداوم درگیری‌ها در غزه، در فضایی مثبت برگزار شد و دو طرف در بیشتر مفاد مرحله ابتدایی توافق، به‌ویژه در خصوص آتش‌بس و تبادل اسرا به تفاهم رسیده‌اند. با این حال، نشانه‌هایی از بروز موانع جدی در مسیر گفتوگوها دیده می‌شود از جمله اصرار حماس بر آزادی چهره‌هایی، چون مروان البرغوثی که با مخالفت شدید کابینه افراطی نتانیاهو روبه‌رو شده است. یک مقام فلسطینی نیز تأکید کرد احتمال امضای فوری توافق درباره غزه اندک است و نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه رژیم صهیونیستی پس از بازگرداندن اسرای خود، روند مذاکرات را متوقف کند. خلع سلاح حماس و خروج کامل ارتش اسرائیل از غزه از دیگر موارد اختلافی است که می‌تواند مسیر توافق احتمالی را مسدود کند.
با موافقت حماس و رژیم صهیونیستی با کلیت طرح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا نخستین دور گفتوگوها دوشنبه شب میان دو طرف در مصر برگزار شد تا شاید زمینه رسیدن به توافقاتی برای پایان درگیری‌ها فراهم شود. شبکه الجزیره روز سه‌شنبه به نقل از منابع خود گزارش داد که نخستین دور مذاکرات میان نمایندگان حماس و اسرائیل در شهر شرم‌الشیخ به پایان رسید. براساس این گزارش، این مذاکرات با وجود تداوم درگیری‌ها در فضایی مثبت برگزار شد. در دیدار نخست نقشه راه و سازوکار‌های دور فعلی مذاکرات مشخص و تعیین شد. هیئت حماس در این نشست به میانجی‌ها تأکید کرد که ادامه بمباران در غزه، چالشی جدی در مسیر آزادی اسرا ایجاد می‌کند. به گزارش آسوشیتدپرس، یک مقام مصری گفت که مذاکره‌کنندگان در مورد اکثر مفاد مرحله اول توافق آتش‌بس غزه، از جمله آتش‌بس موقت و آزادی اسرا به توافق رسیده‌اند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا نیز دیروز گفت: به‌نظر من، حماس در حال حاضر رویکرد مثبتی در تعاملات خود دارد و گمان می‌کنم پیشرفت چشمگیری در مسیر دستیابی به توافق در غزه حاصل شده است. او تأکید کرد: «همه طرف‌ها از جمله بنیامین نتانیاهو با طرح پیشنهادی توافق در غزه رویکردی مثبت داشته‌اند. من فکر می‌کنم حماس با موضوعات بسیار مهمی موافقت کرده است.» با این حال ترامپ باز هم با لحن تهدیدآمیزی خطاب به حماس مدعی شد: «من در مورد غزه خطوط قرمزی دارم. اگر موارد خاصی رعایت نشود، معامله را انجام نخواهم داد.»
با وجود نگاه نسبتاً مثبت میانجیگران به دور اول گفتوگوها، حماس خطوط قرمز خود را دارد که به هر قیمتی تن به سازش نخواهد داد. فوزی برهوم، سخنگوی حماس در این باره تأکید کرد که هیئت جنبش در قاهره در تلاش است تمام موانع را در مسیر دستیابی به توافقی که خواسته‌های ملت را برآورده کند برطرف سازد. برهوم گفت: «ما به‌دنبال توافقی هستیم که آتش‌بس، عقب‌نشینی کامل ارتش اشغالگر از غزه و ورود کمک‌های انسانی و بازگشت آوارگان به خانه‌های‌شان را تضمین کند.» این مقام حماس گفت: «ما خواستار توافقی هستیم که آغاز فوری بازسازی تحت نظارت نهاد فلسطینی متشکل از تکنوکرات‌ها و انجام یک مبادله عادلانه اسرا را تضمین کند.»
موانع همچنان پابرجاست
اگرچه دور اول گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم حماس و تل‌آویو نسبتاً سازنده گزارش شده، اما مثل همیشه موانع جدی بر سر راه مذاکرات بین دو طرف وجود دارد که می‌تواند هرگونه توافق را به بیراهه بکشاند.
شبکه سی‌ان‌ان به نقل از برخی مقام‌های امریکایی گزارش داد که جزئیات و جدول زمانی خروج اسرائیل از غزه طبق طرح ترامپ هنوز مورد توافق قرار نگرفته است. یکی از رهبران حماس در پایان روز دوم مذاکرات گفت که حماس خواستار همزمان شدن مراحل آزادسازی اسرا با عقب‌نشینی کامل اسرائیلی‌ها شده است و همچنین خواستار تضمین‌های بین‌المللی درباره توقف کامل جنگ است.
«ماجد الانصاری» سخنگوی وزارت خارجه قطر نیز گفت: «مذاکرات درباره غزه در شرم‌الشیخ دقیق بود و برای رسیدن به توافق نیاز به زمان دارد. نمی‌توان درباره مذاکرات غزه با خوش‌بینی یا بدبینی صحبت کرد، اما تعهدی درباره لزوم رسیدن به آتش‌بس وجود دارد. ممکن است نکات غیرقابل‌قبولی از سوی دو طرف وجود داشته باشد.» طبق گزارش العربی‌الجدید، این مقام قطری افزود: «موانعی درباره موافقت با ۲۰ بند طرح ترامپ وجود ندارد، اما در اجرای سریع آن موانع هست. صحبت درباره ایجاد جایگزین‌هایی در صورت شکست طرح ترامپ برای آتش‌بس در غزه هنوز زود است.»
یکی از نکات اختلافی که به نظر می‌رسد می‌تواند مسیر مذاکرات را به شکست بکشاند، نحوه تبادل اسرا است. یک مقام فلسطینی به العربیه گفت که حماس بر آزادی شش اسیر ارشد فلسطینی «مروان برغوثی»، «احمد سعدات»، «حسن سلامه عبدالله»، «ابراهیم حامد»، «عبدالله برغوثی» و «عباس السید» از زندان‌های اسرائیل اصرار دارد. کابینه نتانیاهو سعی دارد فهرست اسرای فلسطینی را گزینشی و با حق وتوی خود تعیین کند، اما طبق گزارش کانال ۱۲ عبری، حماس قصد دارد پیشنهادی جدید مطرح کند که تعیین زمان آزادی اسرا بر اساس مدت حبس باشد نه شدت جرم. این بدان معناست که هرچه مدت حبس طولانی‌تر باشد اولویت آزادی بیشتر خواهد بود، فارغ از نوع اتهام. اگر این پیشنهاد پذیرفته شود ممکن است منجر به آزادی برخی از چهره‌های شناخته‌شده مانند البرغوثی شود. این درحالی است که کانال ۱۴ عبری به نقل از منابع اسرائیلی گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در جلسه‌ای با ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی این رژیم متعهد شد که مروان البرغوثی، رهبر فلسطینی را در هیچ مرحله‌ای از مبادله اسرا آزاد نکند.
از نظر افرادی مانند بن‌گویر، البرغوثی و دیگر رهبران در بند فلسطین «نماد تروریسم» هستند که نباید آزاد شوند. بنابراین، در صورتی که کابینه تل‌آویو زیر بار درخواست حماس نرود، بعید نیست که مبادله اسرا در همین اول کار با مشکل مواجه شود. خلع سلاح حماس نیز به عنوان اختلاف اساسی در میز مذاکرات خود را نشان خواهد داد، یک مسئول فلسطینی روز سه‌شنبه به «رویترز» گفت: «احتمالاً مشکل اصلی در مذاکرات همان درخواست اسرائیل در طرح ترامپ مبنی بر خلع سلاح حماس است، اما تا زمانی که اسرائیل به اشغالگری خود پایان نداده و کشور فلسطین تشکیل نشده، خلع سلاح حماس ممکن نیست.» این مسئول فلسطینی اظهار کرد: «مذاکرات دست‌کم برای چند روز دیگر ادامه پیدا خواهد کرد و حماس و سایر گروه‌های فلسطینی نگران این هستند که اسرائیل به محض بازگرداندن اسرا از مذاکرات انصراف دهد، بنابراین بعید است توافق سریعی درباره غزه امضا شود.»
عقب‌نشینی کامل ارتش صهیونیستی از غزه نیز یکی از موارد اختلافی است که تاکنون بر سر آن توافقی حاصل نشده است، چرا که حماس خواستار خروج کامل نظامیان اسرائیل است، اما کابینه نتانیاهو سعی دارد همچنان در سه محور کلیدی در غزه حضور داشته باشد که می‌تواند مسیر توافق را به بن‌بست بکشاند. از سوی دیگر، با اینکه انتظار می‌رفت به محض پاسخ حماس به طرح ترامپ، ارتش اشغالگر درگیری‌ها را متوقف کند، با این حال حملات مداوم این رژیم به مناطق مختلف غزه ادامه دارد و نهاد‌های حقوق بشری زنگ خطر فاجعه انسانی را به صدا درآورده‌اند.
تظاهرات گسترده مقابل منزل ۲۶ مقام صهیونیستی
همزمان با شروع مذاکرات در مصر، شهروندان اسرائیلی خواستار توافق بار دیگر اعتراضات خود را تشدید کرده و با حضور مقابل سکونتگاه مقامات تندرو، خواستار توقف جنگ و بازگرداندن اسرای‌شان شدند. شبکه ۱۳ تلویزیون رژیم صهیونیستی گزارش داد، نمایندگان خانواده‌های اسیران اسرائیلی در اعتراض به کارشکنی نتانیاهو در مذاکرات آتش‌بس و بی‌توجهی به جان اسیران از دوشنبه‌شب مقابل محل اقامت او در بیت‌المقدس اشغالی چادر اعتراضی برپا کردند. آنها با تحت فشار گذاشتن نتانیاهو، قصد دارند تا زمان دستیابی به توافق با حماس برای آزادی اسیران اسرائیلی، به صورت شبانه‌روزی در چادر تجمع کنند. همچنین، موج گسترده‌ای از تظاهرات نیز مقابل خانه‌های وزرای کابینه نتانیاهو و اعضای کنست (پارلمان) به راه افتاده است. منابع صهیونیستی در ارزیابی خود تجمع معترضان را مقابل منزل ۲۶ نفر از وزرا و اعضای کنست اعلام کردند. روزنامه «یدیعوت آحارانوت» گزارش داد که معترضان با تجمع مقابل منزل مقامات صهیونیستی خواستار پاسخگویی کابینه و اقدام برای تضمین توافق با حماس و آزادی اسیران شدند. در همین حال، ده‌ها معترض نیز در بیرون خانه «گیدعون ساعر»، وزیر خارجه صهیونیستی در تل‌آویو تظاهرات کردند و نام ۴۸ اسیر را با صدای بلند خواندند و پلاکارد‌هایی در دست داشتند که روی آنها نوشته شده بود: «ما این بی‌توجهی را فراموش نکرده‌ایم.» برخی معترضان در مقابل محل اقامت «یولی ادلشتاین»، عضو کنست، به زبان انگلیسی خطاب به رئیس جمهور امریکا گفتند: «ما از دولت خود می‌خواهیم که طرح شما را بپذیرد و صلح را به منطقه ما بازگرداند. همه را همین حالا به خانه بازگردانید.»
