جوان آنلاین:پاسخ مسئولانه و البته هوشمندانه حماس به طرح دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا برای پایان دادن به جنگ غزه، بسیاری را، از جمله صهیونیست‌ها، سردرگم کرده است؛ به‌طوری که این پاسخ درعین‌حال که اغلب مفاد طرح ترامپ را رد می‌کند، به‌گونه‌ای طراحی شده است که حماس را از زیر سایه اتهامات مربوط به مانع‌تراشی در روند توافق بیرون می‌آورد، اما این پاسخ چگونه تهیه شد؟
پاسخ هوشمندانه حماس چگونه تهیه شد؟
زمانی که ترامپ و نتانیاهو در جریان کنفرانس مطبوعاتی خود در آمریکا طرح اسرائیلیِ ترامپ را که در واقع چیزی شبیه حکم مرگ برای غزه بود، اعلام کردند، غم و ناامیدی قلب مردم فلسطین و حامیان آنها را پر کرد؛ به‌گونه‌ای که شاید به‌نظر می‌رسید غزه به سرنوشت تلخ اجتناب‌ناپذیر خود رها شده است.
بدتر از همه، بعد از آن نتانیاهو ویدیو‌هایی منزجرکننده از خود منتشر کرد و ادعای برنده شدن داشت و خوشحالیِ این جنایتکار جنگی، احساس خشم را میان عموم مردم آزاده دنیا شعله‌ور کرد، البته کار در اینجا متوقف نشد، زیرا ترامپ تهدید کرد که اگر حماس طرح او را نپذیرد یک جهنم بزرگ به‌پا می‌شود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به‌دنبال اعلام این طرح و تهدیدات آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه مردم و مقاومت فلسطین و در شرایطی که طرف‌های ترکی، مصری و قطری در دوحه، پایتخت قطر، با تدابیر امنیتی شدید در حال انجام مذاکراتی بودند، حماس رایزنی‌های فشرده داخلی با سایر گروه‌های مقاومت فلسطین را آغاز کرد که طی آن بحث‌های زیادی در مورد چگونگی شکستن محاصره سیاسی و دیپلماتیک و ایجاد فضایی برای نفس کشیدن یا حداقل خریدن زمان صورت گرفت.
باید توجه داشته باشیم که این اولین بار نیست که حماس با چنین فشاری روبه‌رو می‌شود و طی دو سال جنگ غزه، همواره فشار‌های مداومی علیه آن وجود داشت، اما با این حال در سایه گسترش حملات نظامی وحشیانه صهیونیست‌ها علیه غیرنظامیان در نوار غزه که تحت حمایت کامل آمریکا قرار دارد، شرایط برای مردم و مقاومت فلسطین سخت‌تر شده است.
به این ترتیب حماس بعد از گفت‌و‌گو‌های گسترده و طبق تجربه دیپلماتیکی که داشت، یک راهکار هوشمندانه پیدا کرد؛ به این صورت که پیشنهاد ترامپ را به‌طور کامل رد نمی‌کند، اما این طرح را به‌شکل کنونی هم نمی‌پذیرد، زیرا همه می‌دانند که طرح ترامپ به‌دنبال منزوی کردن محاصره و مجرم جلوه دادن مقاومت فلسطین در سطح جهانی است.
بر همین اساس، حماس پاسخی را آماده کرد تا طبق آن فضا و زمان کافی برای مانور دادن داشته باشد و قدرت خود را برای مرحله بعدی جمع کند.
تغییر در دیدگاه حماس در مورد مسئله تبادل اسرا
حماس مدت‌هاست که متوجه شده است مسئله اسرای صهیونیستی، از یک کارت فشار قدرتمند به یک بار تاکتیکی تبدیل شده است؛ به‌طوری که حضور این اسرا در غزه مانع از بمباران و جنایت‌های اسرائیل نشد و این رژیم حتی به حمله زمینی خود هم ادامه داد، این بدان معناست که نتانیاهو از همان ابتدا اسرای صهیونیستی را رها کرده بود و از آنها فقط به‌عنوان بهانه‌ای برای توجیه تجاوزات خود به غزه استفاده می‌کرد.
بنابراین، کارت اسرای صهیونیستی دیگر اهمیت سابق را برای مقاومت فلسطین ندارد و سؤالی که در میز مذاکرات گروه‌های فلسطینی مطرح شد، این بود؛ اگر این اسرا آزاد شوند مقاومت چه‌چیزی را از دست خواهد داد؟
نتیجه‌ای که حاصل شد این بود که نگه‌داشتن اسرای صهیونیستی شاید دیگر نتواند یک مزیت باشد و حتی می‌تواند تبدیل به یک بار اضافی گردد، بر همین اساس، حماس تصمیم گرفت با بند مربوط به آزادی اسرای اسرائیلی که در طرح ترامپ به آن اشاره شده بود، موافقت کند.
اما ترفند سیاسی که حماس به‌کار گرفت، این بود که با سایر خواسته‌های ترامپ موافقت نکرد و گفت که باید در مورد آنها مذاکره شود، بعد از این رایزنی‌ها هم، بیانیه‌ای با مهارت فراوان تهیه کرد که متن آن با دقت انتخاب شده بود؛ حتی با در نظر گرفتن خودخواهی ترامپ.
سپس تماس‌ها میان وزرای امور خارجه کشور‌های مربوطه آغاز شد. هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه و بعد از آن ابراهیم کالین رئیس اطلاعات ترکیه با استیو ویتکاف نماینده ویژه ترامپ تماس گرفت و او را در جریان بیانیه حماس قرار داد. آنها توافق کردند که پاسخ حماس فرصتی ارزشمند برای پایان دادن به جنگ است و بعد از آن، سخت‌ترین چالش آغاز شد: یعنی متقاعد کردن ترامپ به این پاسخ با دور زدن نفوذ لابی اسرائیل در کاخ سفید، پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا.
تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر قطر هم با ترامپ تماس گرفت و به او اطلاع داد آنچه حاصل شده بهترین نتیجه ممکن است، روز بعد رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه تلفنی با ترامپ صحبت کرد و گفت که نتیجه مذاکرات در دوحه مناسب‌ترین راهکار است.
به‌دنبال آن، ترامپ به این نتیجه رسید که حل پرونده اسرای اسرائیلی می‌تواند یک دستاورد سیاسی قابل توجه برای او باشد و بنابراین واکنش مثبتی به پاسخ حماس نشان داد.
سپس بیانیه حماس به‌طور رسمی منتشر شد و به‌شکلی غیرمنتظره با استقبال گسترده بین‌المللی مواجه گشت. در شرایطی که نتانیاهو تصور می‌کرد ترامپ این پاسخ حماس را رد خواهد کرد، ترامپ در حساب کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی، اعلامیه فوری منتشر کرد و گفت حماس آماده صلح پایدار است و گروگان‌ها (اسرای صهیونیست) آزاد خواهند شد و اسرائیل باید فوراً بمباران را متوقف کند.
سپس کاخ سفید اعلام کرد که ترامپ یک سخنرانی ویدیویی انجام خواهد داد و عکسی از او در حال ضبط ویدیو منتشر شد، با این حال، پخش ویدیو به تأخیر افتاد؛ زیرا استیو ویتکاف و کوشنر وارد اتاق ترامپ شدند، در آن زمان شایعاتی در مورد تغییر موضع ترامپ منتشر شده بود، اما با فشار‌های ویتکاف، ترامپ نظر خود را تغییر نداد و کلیپی کوتاه منتشر کرد که در آن پاسخ حماس را مثبت می‌دانست.
بنابراین حماس موفق به شکستن محاصره سیاسی و خریدن زمان شد و اسرائیل را در یک موقعیت نگران‌کننده قرار داد.
آمریکا مجبور شد حماس را به‌رسمیت بشناسد
نکته قابل توجه این است که هم ترامپ و هم معاونش، متن کامل پیشنهاد حماس را در حساب‌های شخصی خود منتشر کردند که این موضوع محافل تصمیم‌گیری آمریکا و اسرائیل را شوکه کرد؛ زیرا جنبشی که مدت‌ها آن را «تروریست» توصیف می‌کردند، اکنون به‌عنوان یک نهاد رسمی شناخته شده و مورد خطاب قرار گرفته بود.
خشم صهیونیست‌ها از پاسخ حماس و واکنش ترامپ
بعد از این اتفاقات، رسانه‌های صهیونیستی طوفانی از انتقاد به‌پا کردند و برخی از این رسانه‌ها گفتند که ترامپ به‌خاطر جایزه صلح نوبل، اسرائیل را فروخت.
این رسانه‌ها تأکید کردند ترامپ به آنچه می‌خواست رسید؛ یعنی آزادی اسرای اسرائیلی و کسب یک دستاورد سیاسی بزرگ بدون اینکه نتانیاهو بتواند حماس را از بین ببرد.
این تحولات همزمان با حمله اسرائیل به کاروان جهانی صمود شامل نمایندگان بیش از ۷۰ کشور که برای شکستن محاصره غزه به‌سمت این باریکه حرکت کرده بودند اتفاق افتاد و به این ترتیب، فشار افکار عمومی جهان علیه رژیم صهیونیستی شدیدتر شد.
ترامپ هم برای نامزدی خود برای جایزه صلح نوبل در ۱۰ اکتبر فرصت را غنیمت شمرد و از بیانیه حماس استقبال کرد و اکنون منتظر مانده است ببیند که کدام کشور‌ها رسماً او را نامزد جایزه صلح نوبل می‌کنند.
نه پیروزی نه شکست
نوار غزه که از دو سال گذشته تحت شدیدترین محاصره و حملات نظامی قرار دارد و بزرگترین فاجعه انسانی عصر جدید در آنجا رقم خورده، نه از کشور‌های عربی و اسلامی و نه از بقیه جهان تکه‌نانی یا حتی یک گلوله هم دریافت نکرده، اما با این حال بزرگترین مقاومت تاریخ را انجام داده است و سپس با یک ابتکار سیاسی هوشمندانه، زمان ارزشمندی برای مانور دوباره به‌دست آورد.
حماس به‌نمایندگی از کل مردم و مقاومت فلسطین، با یک تصمیم عاقلانه تصویر خود را متفاوت‌تر از چیزی که صهیونیست‌ها و حامیانشان به نمایش گذاشته بودند، به جهانیان نشان داد و ابتکار عمل روانی و اخلاقی را دوباره به‌دست گرفت.
البته این اتفاقی را که افتاده است، نه پیروزی و نه شکست می‌توان نامید؛ بلکه می‌توان گفت آغاز مرحله جدید در مقاومتی است که از یک قرن گذشته تاکنون ادامه دارد، در این مرحله، مقاومت فلسطین گام‌های بیشتری خواهد برداشت؛ بدون تسلیم سرزمین خود یا به خطر انداختن کرامت ملی.
در پایان، مردم و مقاومت فلسطین با وجود بهای سنگینی که در این جنگ وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه غزه پرداخته‌اند، اما توانستند خودشان را به یک نماد جهانی از نبرد برای آزادی تبدیل کنند و آرمانشان را زنده نگه‌دارند.
