جوان آنلاین: تنها دو روز پس از فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» از سوی کشور‌های اروپایی که به رغم پایبندنبودن بر تعهدات خودشان و برخلاف موازین حقوقی انجام شد، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان در سفری چهار روزه به چین رفت تا از یکی از گزینه‌های جمهوری اسلامی برای مقابله با شاخ و شانه کشیدن‌های غیرقانونی و ناموجه غرب و امریکا رونمایی کند.
اجلاس سازمان همکاری شانگهای و همچنین برگزاری مراسم جشن هشتادمین سال پایان جنگ جهانی در چین دو رویدادی بود که اژد‌های شرق آسیا را در صدر توجه رسانه‌های جهان قرار داد، با این تیتر و عنوان در خبر‌ها که چین بنا دارد با همکاری دیگر قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله ایران و روسیه یک محور ضدامریکایی قدرتمند تشکیل دهد؛ امری که حتی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا هم به آن واکنش نشان داد و بعد از چند روز غیبت مشکوک و پرسر و صدا از عرصه عمومی با لحنی کنایه‌آمیز رهبران چین، کره‌شمالی و روسیه را به تبانی و توطئه علیه امریکا در نشست شانگهای متهم کرد.
«سازمان همکاری شانگهای» متشکل از ایران، چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، هند، پاکستان، بلاروس و ازبکستان که از آن به عنوان «ناتوی شرقی» یاد می‌شود، از جمله سازمان‌های بین‌المللی قدرتمندی است که در کنار سایر ائتلاف‌های هم‌نظیر مانند «بریکس» نظم تک‌قطبی موجود در دنیای پس از جنگ سرد و یکجانبه‌گرایی را به نحوی جدی به چالش کشیده است و بازتعریف نظم بین‌الملل با محوریت قطب‌ها و قدرت‌های نوظهور را دنبال می‌کند؛ هدفی که در سخنرانی شی جین‌پینگ در افتتاحیه اجلاس در قالب ابتکار «حکمرانی جهانی» نیز بازتاب یافت و اعلام حمایت گسترده کشور‌ها از روسیه و پاکستان گرفته تا ونزوئلا و بلاروس از این ایده نشان داد جهان دیگر تسلط یک قدرت را برنمی‌تابد و به دنبال سیستم حکمرانی متفاوتی از نظام تک‌قطبی است. چین همچنین با مانور قدرتی که در مراسم رژه پیروزی از خود نشان داد و صحنه‌ای که از تسلیحات پیشرفته، کلاهک‌های هسته‌ای و فناوری‌های نوین جنگی و موشک‌های قاره‌پیمای خود در مقابل دیدگان دنیا به نمایش گذاشت، پیام مهمی به خصوص به ایالات‌متحده مخابره کرد که نه فقط به لحاظ اقتصادی، بلکه در عرصه نظامی نیز آماده به چالش کشیدن این رقیب دیرینه است.
قدرت‌نمایی شرق در برابر یکجانبه‌گرایی غرب
سازمان همکاری شانگهای با حضور چین و هند بیش از ۴۰درصد از جمعیت دنیا را دارا بوده و در حال حاضر بیش از ۲۰تریلیون دلار از حجم اقتصاد دنیا را به خود اختصاص داده است و نزدیک به ۳۰درصد از تولید ناخالص جهان را در اختیار دارد. اما آنچه اجلاس اخیر این سازمان را از موارد پیشین متمایز می‌کند آنکه برای نخستین‌بار این اجلاس با حضور ۲۰تن از رهبران کشور‌های عضو (اصلی و ناظر) و مقام‌های ارشد سازمان‌های بین‌المللی برگزار شد و بزرگ‌ترین نشست تاریخ این سازمان را رقم زد و چنانکه اشاره شد حضور همزمان قدرت‌های بزرگی که ایالات‌متحده یا با تحریم یا اعمال تعرفه‌های سنگین به جنگ غیرنظامی با آنها رفته است، بر اهمیت این اجلاس افزود، به ویژه پس از تأکید مشترک حاضران در اجلاس بر مقابله با اقدامات یکجانبه‌گرایانه امریکا، رسانه‌ها و تحلیلگران بین‌المللی از آن به‌مثابه شکل‌گیری قطب جدیدی از قدرت در مقابل نظام رو به افول مبتنی بر یکجانبه‌گرایی غرب یاد کردند.
«سازمان همکاری شانگهای» که از آن به عنوان «ناتوی شرقی» یاد می‌شود از جمله سازمان‌های بین‌المللی قدرتمندی است که در کنار سایر همتایانش نظیر «بریکس» نظم تک‌قطبی موجود در دنیای پس از جنگ سرد را به نحوی جدی به چالش کشیده است و بازتعریف نظم بین‌الملل با محوریت قطب‌ها و قدرت‌های نوظهور را دنبال می‌کند، از این‌رو شرکت مسعود پزشکیان در کسوت رئیس‌جمهور اسلامی ایران در اجلاس این سازمان به عنوان یکی از اعضای اصلی، به ویژه در این مقطع که امریکا و متحدان اروپایی‌اش پس از ناکامی از حصول اهداف در جنگ ۱۲روزه، عزم کرده‌اند با عملیاتی‌کردن «مکانیسم ماشه» آخرین برگ از توطئه‌های خویش علیه ایران عزیز را رو کنند و به‌زعم خود ملت و دولت را تحت فشار‌های حداکثری قرار دهند، از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است.
ابطال ادعای انزوای ایران
یکی از مهم‌ترین تصاویری که از این سفر به دنیا مخابره شد، این بود که حضور رئیس‌جمهور اسلامی ایران در میان جمعی که دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و چهار قدرت اتمی دنیا در آن حضور دارند و شامل بیش از ۴۰درصد از جمعیت دنیا می‌شود، تبلیغات پردامنه و پرحجم غرب مبنی بر انزوای جمهوری اسلامی را به سخره گرفت و جایگاه والای جمهوری اسلامی ایران در نظام چندقطبی در حال ظهور را به رخ دنیا کشید. علاوه بر آن امضای بیش از ۲۰سند همکاری با قدرت‌های بزرگ آسیایی در حوزه‌های امنیتی، اقتصادی، فناوری، محیط زیست و فرهنگی، گذشته از آنکه نشان از عزم این کشور‌ها برای پایه‌گذاری نظمی نوین در عرصه بین‌الملل و تقویت و گسترش چندجانبه‌گرایی دارد، افق‌های وسیعی نیز در حوزه‌های مذکور فراروی ایران می‌گشاید و در شرایطی که امریکا و دیگر کشور‌های غربی می‌کوشند با تحریم‌های غیرقانونی و به‌زعم خود حداکثری ایران را در محاصره اقتصادی قرار دهند و وادار به پذیرش شروط زیاده‌خواهانه خویش کنند، گام‌مؤثری برای بی‌اثر یا لااقل کم‌اثر کردن تحریم‌های ظالمانه خواهد بود.
همچنین در شرایطی که حدود سه هفته تا رأی‌گیری شورای امنیت درخصوص فعال‌سازی مکانیسم ماشه باقی مانده است، ارسال نامه مشترک وزرای خارجه ایران، چین و روسیه به دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت با محوریت رد تلاش سه کشور اروپایی در راستای احیای قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت علیه کشورمان، با تأکید بر اینکه این اقدام فاقد مبنای حقوقی لازم است و باید باطل و بلااثر در نظر گرفته شود، گواه دیگری از اراده این کشور‌ها مبنی بر برهم زدن نظم یکجانبه موجود در جهان به رهبری امریکا و نیز تنها نبودن تهران در این معرکه است.
تزلزل در تأثیر اسنپ‌بک
در این راستا هفته‌نامه نیوزویک در تحلیلی اذعان می‌کند: «اگرچه چین و روسیه نمی‌توانند جلوی فعال شدن «اسنپ‌بک» که از سوی فرانسه، بریتانیا و آلمان موسوم به تروئیکای اروپایی به جریان افتاده را بگیرند، اما می‌توانند تأثیر آن را کاهش دهند. طبق گزارش رسانه‌های ایرانی و به نقل از رئیس مجلس، محمدباقرقالیباف، تحریم‌های امریکا نتوانسته است صادرات نفت و تجارت خارجی ایران را متوقف کند.»
علاوه بر دو عضو دائم شورای امنیت که با اعلام حمایت قاطع خویش بر حق ایران بر بهره‌مندی از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و ناموجه‌بودن اقدام غرب تأکید کردند، ایران در این منازعه روی اعضای غیردائم شورای امنیت نیز حساب باز کرده است، از این‌رو همراهی پاکستان به عنوان عضو غیردائم شورای امنیت و همچنین یکی از اعضای شانگهای که از قضا روابط صمیمانه و سازنده‌ای هم با ایران دارد، بی‌تردید تأثیر قابل ملاحظه‌ای در کاستن از تبعات اقدامات خصمانه طرف‌های غربی برجام خواهد داشت.
