جوان آنلاین: کارگردان مستند گفت: فیلم «عاموها» با هدف بررسی تأثیر سیاهان در موسیقی عزاداری بوشهر تولید میشود. موضوعی که به نوعی بازخوانی سرنوشت بردههای آفریقایی مهاجر به ایران است.
مهدی انصاری، کارگردان مستند «عاموها» با بیان اینکه این مستند پژوهش تاریخی از ورود سیاهان به ایران، بهویژه جنوب کشور و استان بوشهر است به «جوان» گفت: در واقع مستند عاموها تأثیر این گروه مهاجر در جامعه میزبان را بررسی میکند. وی با اذعان به اینکه ورود بردهها، حتی قبل از اسلام و دوره هخامنشی نیز به ایران انجام میشده است، افزود: در اواخر قرن ۱۷ و اوایل قرن ۱۸ میلادی با رونق تجارت پرسود بردهداری در دنیا، ورود آنها به ایران نیز افزایش یافت؛ دورهای مقارن با حکومت قاجار در ایران.
این کارگردان با اشاره به اینکه بردههای آفریقایی در شهرهای شمال خلیج فارس سکنی گزیدند و حتی کلنیهایی برای خود تشکیل دادند، افزود: بوشهر به دلیل بندر پررونق خود و ساحلی طویل در خلیج فارس از جمله شهرهایی بود که این جمعیت در آن حضور داشتند. هرچند که بعدها جذب فرهنگ این شهر و کشور ایران شدند. انصاری اصلیترین چالش خود در تولید این مستند را کمبود منابع تصویری دانست و افزود: سیاهانی که در بنادر جنوبی از جمله بندر پررونق بوشهر به فروش میرفتند در اسناد مکتوب اشاره شدهاند، اما اسناد تصویری در خصوص آنها بسیار ناچیز است. این فیلمساز تأکید کرد: به دلیل اینکه مستند ما بررسی موسیقی سیاهان در عزاداریهای بوشهر بود، حدود ۱۰ سال زمان گذاشتیم و هر سال در ماه محرم تصاویر مورد نیاز را ثبت و ضبط کردیم. وی افزود: به شخصه برای ضبط تصاویر به شهرهای بندری و حتی جزایری مانند خارک رفتم و با تکمیل کار تولید امیدواریم در جشنواره سینماحقیقت امسال این فیلم اکران شود. کارگردان مستند همچنین به همکاری مردم بوشهر با سینماگران اشاره کرد و گفت: از گذشته سینما رکن تعریف شدهای محسوب میشود و خیلی از فیلمسازان به واسطه روحیه درک و دریافت همدلانه و مدارای مردم این شهر علاقهمند به تولید اثر در آن هستند. انصاری افزود: به غیر از موسیقی، معماری و همسایگی با خلیج فارس، روحیه خوب مردم بوشهر همواره یاریگر هنرمندان این شهر بوده است. در عین حال که هنوز برخی مرزبندیهایی از اقلیتها که متعلق به گذشته است، رنگ نباخته و در تولید مستند عاموها نیز چند تجربه اینچنینی داشتیم. کارگردان مستند عاموها با ذکر مثالی ادامه داد: در جایی میخواستیم مصاحبه کنیم که افراد از بردن لفظ سیاه ناراحت شدند و میگفتند ما سیاه نیستیم. یا از معلمی خواستیم در مورد یکی از هنرمندان موسیقی صحبت کند که حاضر به مصاحبه نشد. هنوز هم مواردی مانند ازدواج و حتی رفت و آمد در اقلیتها با باورهای خاصی همراه است. انصاری ابراز امیدواری کرد مستند عاموها بتواند یکی از اقلیتهای این سرزمین را که در آن نقش داشتهاند، معرفی و سرنوشت آنها را بازبینی کند. اقلیتهایی که در فرهنگ جنوب ایران با آیین، زبان، موسیقی و باورهای مختلف خود نقش داشتهاند و رد پای آنها در فرهنگ این خطه تثبیت شده است.