جوان آنلاین: یک سال پیش در چنین روزهایی «محمد اسلامی» از سوی «مسعود پزشکیان» برای چهار سال دیگر به ریاست سازمان انرژی اتمی انتخاب شد. نگاه صنعتمحور به انرژی هستهای که اسلامی پیش از این در دستور کار سازمان انرژی اتمی قرار داده بود، بار دیگر در دولت چهاردهم هم مورد توجه قرار گرفت تا پروژههای گذشته و طرحهای آینده در مسیر ارتقای توان کشور در حوزه هستهای متمرکز و شتابان پیگیری شود. سازمان انرژی اتمی در یک سال گذشته با فرازونشیبهای متعددی از رابطه با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تا بمباران تأسیسات هستهای روبهرو بود، با این همه، اما در نهایت آنچه برای این سازمان به عنوان برنامهای غیرقابل عدول و توقف در دستور کار قرار دارد، تاثیرگذاری مثبت در زندگی مردم است، از تامین رادیوداروهای مورد نیاز بیماران سرطانی تا تولید هزاران مگاوات برق هستهای.
زندگیسازی در مرز دانش
ملموس سازی دانش هستهای در زندگی عادی مردم، از مهمترین اهداف سازمان انرژی اتمی در چند سال اخیر بود و این فرآیند از آغاز دولت چهاردهم شدت و سرعت بیشتری گرفت و این سازمان به طور ویژه در تولید برق هستهای، خدمات پرتودهی و تولید دارو تلاش کرده است تا استاندارهای زندگی در ایران را برای مردم ارتقا دهد.
الف) تولید برق هستهای: سازمان انرژی اتمی به منظور بهبود شرایط برقرسانی به مردم، توانست از واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر بهرهبرداری و ۶۸۵۰ میلیون کیلووات ساعت برق وارد شبکه توزیع کند که ۱۴۳۰ میلیون کیلووات ساعت آن از ابتدای سال ۱۴۰۴ تانیمه مرداد ماه بود که نتیجه این تلاش کاهش انتشار انواع گازهـای آلاینده زیستمحیطـی در نتیجـه تولید برق هستـهای، به میزان ۷۹.۷۶ میلیون تن بوده است
ب) خدمات پرتودهی: سازمان انرژی اتمی در راستای ارتقا سلامت محصولات پزشکی و غیرپزشکی در سایتهای مختلف، اقدامات زیر را انجام داده است.
-پرتودهی محصولات غیرپزشکی در سایتهای تهران و بناب ۱۱.۶۸۱ مترمکعب در سال ۱۴۰۳ و ۲.۰۶۲ مترمکعب از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-پرتودهی محصولات و تجهیزات پزشکی در سایتهای تهران و بناب ۶.۲۵۰ مترمکعب در سال ۱۴۰۳ و ۸۹۵ مترمکعب از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-پرتودهی محصولات غیرپزشکی در سایتهای یزد و قزوین ۱۶۴.۵۴۲ کارتن در سال ۱۴۰۳ و ۶۸.۹۸۸ کارتن از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-پرتودهی محصولات و تجهیزات پزشکی در سایتهای یزد و قزوین ۴۳.۷۱۳ کارتن در سال ۱۴۰۳ و ۱۴.۵۹۵ کارتن از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-پرتودهی پلیمر رول حرارتی سیم و کابل در سایتهای یزد و قزوین ۴.۹۵۴.۶۴۳ متر در سال ۱۴۰۳ و ۶۵۰.۰۷۰ متر از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-پرتودهی ۳۰۰ تن محصولات کشاورزی شامل حبوبات و غلات و ... توسط سامانه پرتودهی اصفهان تا آخر خرداد سال ۱۴۰۴
انرژی اتمی، از زندگیسازی با دانش داخلی تا ایستادن در برابر زیادهخواهی خارجی
ج) تولید رادیو داروها و رادیوایزوتوپها: در نهایت مهمترین و ملموسترین اقدام و دستاورد سازمان انرژی اتمی تولید داروهای مورد نیاز بیماران با استفاده از توان هستهای کشور بوده است که در این زمینه رادیوداروها و ایزوتوپهای آمده از مهمترین محصولات این توان بومی محسوب میشوند.
-ژنراتورهای مولیبدن-تکنسیوم ۱۹.۰۷۴ عدد در سال ۱۴۰۳ و ۴.۶۹۵ عدد از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-رادیوداروی FDG ۲۹.۴۳۷ سرنگ در سال ۱۴۰۳ و ۶.۴۲۲ سرنگ از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-رادیوداروی گالیم-۶۸ در سال ۱۴۰۳ مقدار ۲.۲۷۶ ویال و از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه ۷۵۹ ویال.
-رادیوداروی ید-۱۳۱ در سال ۱۴۰۳ به مقدار ۱۹.۴۹۷ ویال و از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه به مقدار ۵.۶۲۷ ویال.
-رادیوداروی لوتشیم-۱۷۷ در سال ۱۴۰۳ به مقدار ۲.۹۷۵ ویال و از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه ۹۹۲ ویال.
-سایر رادیوداروهای راکتور در سال ۱۴۰۳ به مقدار ۲۳۲ ویال و از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه به مقدار ۵.۵۲۶ ویال.
-سایر رادیوداروهای سیکلوترون ۱۳ ویال در سال ۱۴۰۳ و ۷ ویال از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-کیت سرد ۲۱۱.۱۶۶ ویال در سال ۱۴۰۳ و ۵۱.۶۲۶ ویال از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-انواع چشمههای صنعتی ۴۳۱ عدد در سال ۱۴۰۳ و ۶۲ عدد از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-انواع تجهیزات پایش و سنجش هستهای ۶۱ عدد در سال ۱۴۰۳ و ۱۴ عدد از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا انتهای تیرماه.
-رونمایی ازخط تولید نیمهصنعتی پودر تلوریم دیاکسید غنیشده از ایزوتوپ پایدار تلوریم۱۳۰ به عنوان ماده اولیه رادیوداروی درمان پرکاری تیروئید و سرطان تیروئید.
-درمان سرطانهای شایع پوستی با تولید کرم پوستی «رنیوم-۱۸۸».
-رونمایی از «گالیوم فاپی «جدیدترین رادیوداروی تشخیص ۳۰ نوع سرطان در کشور.
-رونمایی از «لوتشیم فاپی» رادیوداروی درمان سرطان.
د) سامانههای پرتودهی افتتاح شده در سال ۱۴۰۳: سازمان انرژی اتمی همچنین در یک سال گذشته سامانههای پرتودهـی اصفهـان، سامانه پرتودهـی یـزد، سامانه خودحفاظ گاما استـان خوزستـان را افتتاح کرده است.
ه) پروژههای جاری در حوزه توسعه فعالیتهای پلاسما، کوانتوم و لیزر: سازمان انرژی اتمی همچنین به رغم تمام اتفاقات تلخی که در ماههای اخیر تجربه کرده، همچنان به تداوم و تکمیل پروژههای زندگیمحور خود ادامه داده است که موارد زیر از مهمترین آنها هستند: استقرار سامانه پلاسمای سرد برای درمان سرطان، ایجاد کلینیکهای زخم در سطح کشور با استفاده از پلاسماتراپی برای درمان زخم، استفاده از پلاسما برای دفع آفت پسیل بجای استفاده از سموم کشاورزی، افتتاح نخستیـن کارخانـه فرآوری خشکبـار و دفع آفت آفلاتوکسین با استفـاده از فنـاوری پلاسمـا در رفسنجان، صنعتی سازی فرآیند استفاده از فنـاوری پلاسمـا برای تصفیه پسابهای صنعتی با قابلیـت بازچرخانـی آب و استفاده مجدد از آن، انعقاد قرارداد احداث تصفیهخانه پساب صنعتی منطقه ویژه اقتصادی و شهر صنعتی کاوه با فناوری پلاسمای سرد، کامپیوتر کوانتومی، رمزنگاری کوانتومی در بستر فیبر نوری (در مهرماه سال ۱۴۰۳ به اتمام رسیده است)، نویز رادار و لیدار کوانتومی، ناوبری کوانتومی اتم پایه، انجام تستهای نهایی رمزنگـاری کوانتومـی در بستـر فیبـرنـوری و تایید نهایی این پروژه، طراحی و ساخت لیزر دیسک، طراحی و ساخت لیزر فیبر.
این سازمان همچنین طراحی و ساخت لیزر نیمه نیمه هادی، صنعتی، پالسی، قطعات اپتیکی، سامانههای ضد پرند، رزوناتور زیر ۱۰۰ فمتو ثانیه تیتانیوم سفایر، سوراخکاری لیزری، طراحی و ساخت ماشین برش لیزری کارتزین، تجهیز پرنده بدون سرنشین به سامانههای لیزری، طراحی و ساخت سامانه شناسایی و اختلال در عملکرد ماهوارههای متخاصم (فاز۱)، تست میدانی سامانه توزیع کلید کوانتومی مابین تهران و کرج به مسافت ۵/۵۳ کیلومتر، ساخت دستگاه تولید کلید بر اساس الگوریتم پساکوانتومی بهینهشده را در دستور کار قرار دارد.
طراحی پردازنده کوانتومی ۴ کیوبیتی فوتونیک مجتمع و ساخت برخی از اجزاء آن، ساخت نویزرادار کوانتومی امن و فروش آن به جهاد خودکفایی، طراحی و ساخت (Fabless)، رونمایی از خط تولیـد دستگـاه منحصـر به فـرد لیـزر برش فلـزات رنگـی در ایران، رونمایی از خط تولیـد لیـزر فیبـر ۲۵۰۰ وات در پنجمین نمایشگاه لیزر، فوتونیک و کوانتوم، بهرهبرداری از لیـزر نیمـههـادی و ارائه در نمایشگاه لیزر و فوتونیک هم از مهمترین اقدامات سازمان انرژی اتمی بوده است. تولیدات محصولات دوتره و تولید مداوم باکیفیـتتریـن آبسنگیـن دنیـا در ایران هم از مهمترین نقاط قوت در کارنامه سازمان انرژی اتمی است.
ایستادن بر سر اصول و آغاز راهی نو
مجموع اقدامات سازمان انرژی اتمی چه در یک سال دولت چهاردهم و چه در تمام چهل سال گذشته، به نوعی گام نهادن در محدودههایی بود که رژیم صهیونیستی حضور ایران در آن حدود را تهدید خود میدانست و شماری از کشورهای غربی هم چندان راضی به این دستیابی نبودند. رسیدن به تکنولوژی ساخت و ارتقا سانتریفیوژهای پیشرفته و دستیابی به غنای مورد نیاز در راکتورهای اتمی، به همت و حتی خون جوانان دانشمند ایران حاصل شد و این موفقیت ابتدا تلآویو و به تبع آن آمریکا را نگران ساخت، از این رو مهمترین بهانه حمله به ایران، همین توان هستهای بود. بامداد ۲۳ خرداد سال جاری، اسرائیل با ادعای مضحک دفاع پیشدستانه در برابر ایران، به تهران و شمار دیگری از شهرها حمله کرد و بسیاری از فرماندهان نظامی و دانشمندان هستهای ایران را به شهادت رساند.
سازمان انرژی اتمی در میانه جنگ و درحالی که داغدار و سوگوار دانشمندان خود بود، با حمله هوایی آمریکا به سایتهای فرود، نظز و اصفهان روبهرو شد؛ اتفاقی بیسابقه در تاریخ همکاری کشوری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی. نهادی که یک روز پیش از حمله نظامی رژیم اسرائیل به ایران؛ در قطعنامهای سیاسی و فاقد هرگونه استدلال حقوقی ایران را متهم به عدم همکاری کرد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی نه در آن مقطع بلکه در کل یک سال گذشته از دولت چهاردهم با اقدامات سوگیرانه خود، پرونده همکاری با تهران را هر روز پیچیدهتر ساخت. آغاز این پیچیدگی هم آذرماه سال گذشته بود که شورای حکام این نهاد در نشست خود ضمن ارائه قطعنامهای علیه ایران، از «رافائل گروسی» مدیرکل این نهاد خواستند تا گزارشی جامع از نحوه همکاری ایران تهیه کند. گروسی این گزارش را در سیاسیترین شکل ممکن، خرداد ماه سال جاری منتشر و موجب قطعنامهای که شد که بهانه لازم برای تلآویو را فراهم ساخت.
اکنون، اما و با وجود تمام آسیبهای سنگین و سختی که سایتهای هستهای ایران در حملات اخیر متحمل شده و با وجود تمام تهدیدات «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا، انرژی صلحآمیز و آمیخته با زندگی هستهای در ایران با تمام قوا به حرکت خود ادامه خواهد داد.