جوان آنلاین: سپهر خلجی با تأکید بر اهمیت تعامل صحیح دولت و صدا و سیما گفت: تصویر دولت چهاردهم به واسطه تیم اطلاع‌رسانی آسیب دیده و مباحث رسانه‌ای دقیق تنظیم نمی‌شوند؛ سید مهدی طباطبایی نیز معتقد است که رسانه ملی رسانه همه است و نباید نقش روابط عمومی دولت را ایفا کند؛ نقد سازنده بلامانع است، اما هدف اصلی صدا و سیما باید انعکاس حقیقت و صدای مردم باشد.
به گزارش خبرگزاری ...، سپهر خلجی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم با اشاره به چالش‌های ارتباط دولت‌ها با رسانه ملی، گفت: موضوع تعامل دولت‌ها با رسانه ملی از موضوعات بسیار مهم است و این موضوع تنها به دولت فعلی محدود نمی‌شود بلکه همه دولت‌ها با سازمان صدا و سیما مناسباتی داشته و دارند.
وی سه‌شنبه شب در برنامه جام‌جم به مناسبت هفته دولت با موضوع چالش‌های ارتباط دولت‌ها با رسانه ملی، افزود: به دلیل تجربه‌های انباشته در حوزه‌های مختلف، ضروری است که ابعاد گوناگون این موضوع مورد بررسی قرار گیرد. صدا و سیما به عنوان رسانه ملی باید به دولت در پیشبرد اهداف و خدمت به مردم کمک کند و این موضوع یک اصل است، فارغ از اینکه دولت‌ها از چه جریان سیاسی برخاسته باشند.
خلجی گفت: دولت بیشترین بار اجرایی اداره کشور را به دوش دارد و بیشترین سهم در تولید خبر، رویداد و حتی پر کردن آنتن صدا و سیما بر عهده دولت است. از کشاورزی و انرژی هسته‌ای گرفته تا سیاست خارجی و صنعت، همه این عرصه‌ها به دولت بازمی‌گردد و دولت در سراسر کشور حضوری جدی و اجرایی دارد؛ بنابراین طبیعی است که بیشترین سهم در سبد رسانه ملی به خدمات دولت اختصاص یابد.
وی افزود: البته برخی مدیران تلاش می‌کنند ضعف‌های خود را با حمله به صدا و سیما جبران کنند که موضوعی جداگانه است. اما در کل، رسانه ملی باید در عرصه سیاست داخلی کمک‌کار دولت باشد و بار را از دوش دولت کم کند. این موضوع به معنای روابط عمومی بودن رسانه ملی نیست، چرا که صدا و سیما رسانه‌ای مستقل با شأنی فرا قوه‌ای است.
رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم گفت: صدا و سیما می‌تواند نهادی امیدآفرین در جامعه باشد و باید در سیاست داخلی و خارجی به دولت شخصیت بدهد؛ البته تا زمانی که دولت‌ها در چارچوب سیاست‌های کلی نظام حرکت می‌کنند. پسندیده نیست که رسانه ملی در این حوزه نقش تخریب‌گر داشته باشد، بلکه باید رفیق دولت‌ها باشد نه رقیب آنها.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب بار‌ها بر ضرورت امیدبخشی به مردم تأکید کرده‌اند. جامعه باید احساس کند که مدیران کشور توانایی حل مشکلات را دارند؛ بنابراین رسانه ملی نباید مدیران اجرایی کشور را ناکارآمد بازنمایی کند، حتی اگر برخی رفتار‌ها چنین تصویری ایجاد کند.
خلجی گفت: رسانه ملی شأن نقادی نیز دارد؛ اما این نقد باید دلسوزانه و در جهت کمک به دولت باشد، چرا که دولت نهاد پرمشغله‌ای است و ممکن است برخی مسائل از نظرش دور بماند. خطای یک فرد یا مدیر در دولت نباید به کل دولت تعمیم داده شود. یک کارگزار ممکن است دچار خطا شود، اما این خطا نباید به عنوان تصویر کلی دولت در رسانه ملی بازنمایی گردد.
رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم گفت: شأن این برنامه آن است که درباره نسبت دولت و صداوسیما گفت‌و‌گو شود و نباید بحث‌ها به سمت موضوعات حاشیه‌ای و جریانی کشیده شود. به نظر می‌رسد بخشی از آسیبی که تصویر دولت چهاردهم دیده، ناشی از همین عدم تنظیم دقیق مباحث و حرکت خارج از چارچوب است.
وی افزود: صداوسیما به عنوان رسانه ملی باید کمک‌کننده به دولت‌ها باشد، فارغ از جهت‌گیری‌های سیاسی، تا زمانی که دولت در چارچوب سیاست‌های کلی نظام حرکت می‌کند. در مقابل، دولت نیز باید نسبت خود را با صدا و سیما به‌درستی تنظیم کند.
خلجی گفت: در ماه گذشته حداقل چهار مقام دولتی به صدا و سیما انتقاد کرده‌اند که از جمله آنها وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است، در حالی که وزارتخانه خود نیز با چالش‌های جدی روبه‌روست. این نوع برخورد‌ها روابط میان دولت و رسانه ملی را به هم می‌زند.
وی افزود: دولت‌ها نباید بودجه صداوسیما را به ابزاری برای فشار بر رسانه ملی تبدیل کنند. در دولت یازدهم حتی یک مقام مسئول صراحتاً گفته بود اگر بخشی از بودجه صدا و سیما به او داده شود، این سازمان را از کار می‌اندازد. چنین رویکردی خطاست و رسانه ملی هرگز زیر بار آن نخواهد رفت.
رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم گفت: روابط عمومی دستگاه‌های دولتی باید بخشی از جریان رسانه‌ای صداوسیما باشند، نه اینکه در تقابل با آن قرار گیرند. یکی از آسیب‌های دولت‌ها این است که برخی مدیران، ضعف‌های خود را پشت حمله به صداوسیما پنهان می‌کنند.
وی افزود: دیده شده است که وقتی قیمت دلار بالا می‌رود، برخی مدیران آن را به گردن صداوسیما می‌اندازند، اما زمانی که کاهش می‌یابد، آن را به مدیریت خود نسبت می‌دهند. این مشی درستی نیست. آنتن رسانه ملی هم نباید ابزاری برای تبلیغ مدیران ناکارآمد باشد، چرا که برخی از آن برای برندینگ شخصی استفاده می‌کنند.
خلجی گفت: بسیاری از چالش‌های میان دولت و رسانه ملی ناشی از این است که مدیران علاقه‌ای به قرار گرفتن در معرض نقد ندارند، از سوی دیگر رسانه نیز گاهی مرز نقد و سیاه‌نمایی را مخدوش می‌کند.
وی افزود: اگر در یک بخش خبری چندین گزارش منفی درباره نقایص دولت پخش شود، این دیگر نقد منصفانه نیست بلکه به سیاه‌نمایی نزدیک می‌شود. رسانه باید عدالت خبری را رعایت کند؛ همان‌گونه که به ضعف‌ها و سوءعملکرد‌ها می‌پردازد، باید خدمات و تلاش‌های دولت را نیز برجسته کند. به نظر می‌رسد محل اصلی مناقشه همین‌جاست، چرا که مرز نقد و سیاه‌نمایی در مواردی در هم می‌رود.
رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم، گفت: نقدی که نسبت به فرمایشات آقای طباطبایی داشتم از این جهت بود که پایبند به چارچوب تعیین‌شده برای برنامه باشیم. اگر قرار باشد خارج از این محور گفت‌و‌گو کنیم، بحث به سمت دیگری خواهد رفت که نیازمند برنامه‌ای مستقل است.
وی افزود: در بحث معرفی شخصیت رئیس‌جمهور دو موضوع اهمیت دارد؛ نخست کنشگری خود رئیس‌جمهور به عنوان یک سوژه فعال و دوم وظایف جریان اطلاع‌رسانی دولت. رئیس‌جمهوری که از نخستین ساعات صبح تا پایان شب درگیر سفر‌های داخلی، خارجی، بازدید‌ها و نشست‌هاست، عملاً خود را به جامعه معرفی می‌کند و نمونه روشن آن شخصیت شهید آیت‌الله رئیسی است که رهبر معظم انقلاب در یک سال گذشته بیش از ۵۰ توصیف درباره ابعاد شخصیتی ایشان بیان کرده‌اند.
خلجی گفت: رئیس‌جمهور به منزله لوکوموتیو دولت است و با حرکت او، بدنه دولت نیز به دنبال او کشیده می‌شود. شخصیت شهید رئیسی چنان بود که حتی رسانه را هم به دنبال خود می‌کشید. در کنار این مسئله، وظایفی نیز بر عهده جریان اطلاع‌رسانی دولت‌ها قرار دارد که نه از باب برندینگ بلکه از منظر مراقبت از شخصیت رئیس‌جمهور به عنوان نفر دوم کشور است.
وی افزود: جریان اطلاع‌رسانی دولت باید نقش دروازه‌بانی ایفا کند و با تدبیر و برنامه‌ریزی مراقبت کند تا تصویری نادرست از رئیس‌جمهور منتشر نشود. برای نمونه، انتشار تصویر نماز شب شهید رئیسی در هواپیما بدون توجه کافی، موجب ناراحتی ایشان شد. این خطا نشان می‌دهد که تیم اطلاع‌رسانی باید حساسیت بیشتری در حفاظت از جایگاه رئیس‌جمهور داشته باشد.
رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم گفت: این مراقبت به معنای شخصیت‌سازی یا برندینگ نیست، بلکه ضرورتی طبیعی و جهانی است. در همه کشور‌ها از رئیس‌جمهور مراقبت می‌شود تا تصویری نادرست از او منعکس نشود؛ چرا که رئیس‌جمهور در معرض فشار‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی گوناگون قرار دارد و نباید در موقعیتی دیده شود که تصویر او به‌عنوان فردی دور از مسائل القا گردد.
وی افزود: البته مهم‌ترین نقش در تصویرسازی بر عهده خود رئیس‌جمهور است. نظرسنجی‌ها درباره شهید رئیسی نشان می‌دهد مردم او را به عنوان شخصیتی مردمی، مخلص، بااخلاق و پرکار می‌شناختند و این ناشی از کنشگری مستقیم او بود. جریان اطلاع‌رسانی دولت نیز باید در کنار این واقعیت، وظیفه ذاتی خود را در مراقبت و هدایت درست افکار عمومی ایفا کند.
رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم، گفت: رسانه و به‌ویژه همکاران رسانه‌ای رئیس‌جمهور وظیفه دارند از تصویر رئیس‌جمهور صیانت کنند. این موضوع شخص‌محور نیست و درباره هر رئیس‌جمهوری صادق است.
وی افزود: رئیس‌جمهور بیشترین فشار را در حوزه‌های اقتصادی، امنیتی، سیاسی و حتی نظامی تحمل می‌کند و طبیعی است که در حجم بالای سخنرانی‌ها و جلسات ممکن است ناخواسته لغزشی در بیان یک جمله یا کلمه رخ دهد. این وظیفه تیم رسانه‌ای است که اجازه ندهند این لغزش‌های طبیعی به تصویری از عدم تسلط یا ناتوانی رئیس‌جمهور در ذهن مردم تبدیل شود.
خلجی گفت: تکرار این خطا‌ها می‌تواند ذهنیت نادرستی ایجاد کند و نباید آن را به حساب سادگی یا اخلاص رئیس‌جمهور گذاشت. به نظر می‌رسد دولت فعلی از این ناحیه دچار مشکل است و باید این ضعف جبران شود.
وی افزود: رسانه ملی باید در عین حال که یاور دولت است، پناه مردم نیز باشد. حوادث تلخ سال ۱۳۹۸ ناشی از این بود که مردم احساس کردند پناهی در دولت وقت ندارند. در چنین شرایطی رسانه ملی باید صدای مردم باشد و حرف آنان را بازتاب دهد، در عین حال که به دولت برای پیشبرد امور و خدمت به مردم نیز کمک می‌کند.
رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم گفت: حضور رئیس سازمان صدا و سیما در جلسات دولت نشان‌دهنده جایگاه ویژه رسانه ملی است. رئیس این سازمان در جلسات شورای عالی قضایی یا مجلس حضور ندارد، اما در دولت شرکت می‌کند تا در جریان مسائل کلان اداره کشور قرار بگیرد و هماهنگی‌های لازم میان دولت و رسانه ملی ایجاد شود.
در ادامه این برنامه نیز سیدمهدی طباطبایی، معاون ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور، گفت: دال مرکزی و اساس گفتمان دکتر پزشکیان وفاق ملی است. دولت چهاردهم از ابتدا تأکید داشته که موفقیت زمانی حاصل می‌شود که همه سلایق و گرایش‌ها در کنار هم دیده شوند و تقسیم‌بندی‌های قومی، مذهبی و جنسیتی کنار گذاشته شود.
وی افزود: رسانه ملی زمانی می‌تواند موفق باشد که صدای همه مردم باشد. ما انتظار نداریم صداوسیما روابط عمومی دولت باشد، بلکه باید مستقل، آزاد و بی‌طرفانه عمل کند، انتقاد کند، اما انتقاد سازنده؛ و در عین حال جایگاهی برای همه جریان‌ها و گروه‌های سیاسی داشته باشد.
طباطبایی گفت: امروز در دهه پنجم انقلاب با وجود بیش از بیست شبکه تلویزیونی، هنوز بخش مهمی از سلایق و اقشار جامعه در رسانه ملی دیده نمی‌شوند. این در حالی است که یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌های کشور، بازگرداندن مرجعیت رسانه به داخل کشور است. به تعبیر حضرت امام (ره) و تأکیدات مقام معظم رهبری، رادیو و تلویزیون باید صدای همه ملت باشند و نه یک طایفه یا جریان خاص.
وی افزود: دولت چهاردهم هیچ‌گاه از نقد و حتی انتقادات تند رسانه ملی نسبت به خود ابایی نداشته و اعتراضی نکرده است، چرا که معتقد است صداوسیما باید میدان نقد و گفت‌و‌گو باشد. با این حال، گلایه جدی ما این است که رسانه ملی باید مجال حضور صدا‌ها و دیدگاه‌های مختلف را فراهم کند تا احساس طرد و انزوا در جامعه به‌وجود نیاید.
معاون ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور گفت: مقام معظم رهبری در حکم سال ۱۴۰۰ تأکید کردند که صداوسیما قرارگاهی برای پراکندن نشاط و امید در کشور باشد. اما باید ارزیابی کرد که تا چه اندازه در این مسیر موفق بوده‌ایم. چرا در بزنگاه‌هایی مانند راهپیمایی‌ها با اقشار مختلف گفت‌و‌گو می‌شود، اما در ایام عادی جایی برای آنها در آنتن رسانه ملی وجود ندارد؟
وی افزود: متأسفانه برخی محدودیت‌ها و نگاه‌های سلیقه‌ای موجب شده است که رسانه ملی از سرمایه اجتماعی خود فاصله بگیرد. این که چرا چهره‌هایی مانند عادل فردوسی‌پور یا مرحوم محمدرضا شجریان از رسانه ملی حذف می‌شوند، پرسشی است که پاسخ روشنی ندارد و نتیجه آن کاهش اعتماد و رجوع مردم به صداوسیماست.
طباطبایی گفت: سیاست درست نظام همواره بر حضور سلایق مختلف و تقویت همبستگی ملی بوده است. بنابراین، رسانه ملی باید با دوری از نگاه‌های محدودکننده، صدای همه مردم را بازتاب دهد تا مرجعیت رسانه‌ای در داخل کشور تثبیت شود.
معاون ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور، گفت: مباحث مطرح شده از سوی من سیاسی نبود و هیچ‌گاه در مقام نمایندگی یک جریان خاص سخن نگفتم. هدف من این است که سطح بحث‌ها ارتقا یابد و نسبت رسانه ملی با کلان‌ترین مباحث ملی و عقیدتی دولت دیده شود، نه صرفاً نسبت دولت و صدا و سیما.
وی افزود: رسانه ملی، رسانه همه مردم است و وقتی گفته می‌شود «همه»، به معنای واقعی باید همه سلایق و جریان‌ها را شامل شود. تعبیر بلند مقام معظم رهبری و حضرت امام (ره) همواره بر اتحاد ملی و بازتاب دیدگاه‌های همه گروه‌ها بوده است. حتی امام فرمودند که به کمونیست‌ها هم باید آنتن داده شود تا دیدگاه‌هایشان را بیان کنند.
طباطبایی گفت: ما در دولت چهاردهم معتقدیم رسانه ملی باید نقد و به اصلاح امور کمک کند. تأکید ما این است که حتی در نقاط قوت نیز نباید بزرگ‌نمایی بی‌جا صورت گیرد، بلکه باید واقعیت‌ها بازنمایی شود تا اعتماد مردم به رسانه ملی افزایش یابد و سرمایه اجتماعی نظام تقویت شود.
وی افزود: دکتر پزشکیان بار‌ها تأکید کرده است که موفقیت دولت چهاردهم در گرو افزایش سرمایه اجتماعی و اتکای به مردم است. نمونه روشن آن هم پیامی بود که پس از توقف جنگ ۱۲ روزه صادر شد؛ رئیس جمهور تصریح کرد که تمام موفقیت‌ها و پیروزی‌ها متعلق به مردم است.
معاون ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور گفت: دولت پزشکیان بیشترین نرمش را در مواجهه با صداوسیما داشته است. با وجود اینکه بودجه این سازمان به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته، هیچ‌گاه از نقد‌های رسانه ملی گلایه نکرده و حتی تأکید داشته که نقد، حق رسانه ملی است.
وی افزود: آقای پزشکیان به هیچ وجه اهل گروگان‌گیری بودجه‌ای نیستند. دولت چهاردهم هیچ‌گاه بودجه دستگاهی مانند صداوسیما یا هر نهاد دیگری را به خاطر نقد به دولت محدود نکرده است. شخصیت رئیس‌جمهور به‌گونه‌ای است که تندترین نقد‌ها را نیز تحمل می‌کند و هرگز به دنبال برجسته‌سازی شخصی یا استفاده ابزاری از رسانه‌ها نبوده است.
طباطبایی گفت: گلایه اصلی ما از صدا و سیما این است که چرا برنامه‌های چالشی و گفت‌و‌گو‌های آزاد که مورد استقبال مردم قرار گرفته، استمرار پیدا نکرده است. تجربه‌هایی مانند برنامه «شیوه» یا برخی مناظره‌های دانشجویی نشان داد که مردم از گفت‌و‌گو‌های آزاد استقبال می‌کنند، اما متأسفانه به‌دلیل بی‌تحملی و نگاه‌های محدودکننده، این برنامه‌ها ادامه پیدا نکرد.
وی افزود: دولت چهاردهم هیچ‌گاه خواسته‌ای از رسانه ملی برای دفاع یا برجسته‌سازی خود نداشته است، بلکه تأکید دارد که رسانه ملی متعلق به همه مردم باشد و صدای همه جریان‌ها و سلایق در آن شنیده شود.
معاون ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور، با اشاره به ضرورت واقع‌نمایی در تصویرسازی رسانه‌ای از مقامات کشور گفت: تدبیر رسانه‌ای به معنای سانسور یا نمایش یک تصویر غیرواقعی از شخصیت‌های عالی‌رتبه نیست، چرا که یک مقام مسئول در میدان عمل، به‌طور طبیعی در معرض نقد و اشتباه قرار دارد.
وی افزود: نمی‌توان از رئیس‌جمهوری که روزانه چندین سخنرانی و فعالیت فشرده دارد، انتظار داشت هیچ لغزش یا خطایی رخ ندهد. اگر قرار باشد برای جلوگیری از بروز خطا، حضور رسانه‌ای رئیس‌جمهور محدود شود، این خود تحریف واقعیت است. رئیس‌جمهور باید در متن جامعه و رسانه باشد تا مردم او را همان‌گونه که هست ببینند.
طباطبایی با اشاره به نمونه‌ای از سفر آقای پزشکیان به اجلاس کازان در روسیه گفت: در جریان دیدار رئیس‌جمهور با آقای اردوغان، برخی رسانه‌ها با انتشار گزینشی یک تصویر، موضوعی ساختگی درباره رعایت پروتکل‌ها را برجسته کردند، در حالی که با انتشار تصاویر دیگر مشخص شد رفتار اردوغان در تکریم آقای پزشکیان حتی پررنگ‌تر بوده است. این نشان می‌دهد که گاه شیطنت رسانه‌ای، منشأ برداشت‌های غلط و فضاسازی‌های غیرواقعی می‌شود.
وی تصریح کرد: آقای پزشکیان اساساً اهل نمایش نیست و اعتقادی به دیده شدن مداوم در رسانه‌ها ندارد. همین ویژگی کار رسانه‌ای ما را سخت‌تر می‌کند، اما در عین حال بزرگ‌ترین سرمایه او در میان مردم، صداقت و صراحت است؛ سرمایه‌ای که شاید در کوتاه‌مدت برخی را ناخوشایند کند، اما در میان‌مدت موجب جلب اعتماد و همراهی عمومی می‌شود.
معاون ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: یکی از کاستی‌ها این است که رسانه‌ها در معرفی ابرپروژه‌ها و دغدغه‌های ملی رئیس‌جمهور، مانند عدالت آموزشی، ناترازی انرژی، ترانزیت و اصلاح ساختار بودجه، به اندازه کافی همراهی نکرده‌اند. وی گفت: به‌عنوان مثال، آقای پزشکیان در یک سال گذشته بیش از ۴۰ جلسه درباره عدالت آموزشی برگزار کرده که بی‌سابقه است، اما برای پخش یک مستند در این حوزه، گاه ناچار شده‌ایم چندین بار پیگیری کنیم تا رسانه ملی همکاری کند.
وی افزود: این موضوع گلایه شخصی از رسانه ملی نیست، بلکه مطالبه‌ای ملی است؛ چرا که معرفی دغدغه‌های بزرگ و ملی دولت، وظیفه ذاتی رسانه‌هاست و نه پروموت و برجسته‌سازی فردی رئیس‌جمهور. طباطبایی تأکید کرد: در شرایط سخت کشور، انتقال امید به جامعه از مسیر نشان دادن اقدامات بزرگ دولت محقق می‌شود و رسانه ملی باید در این مسیر همراه باشد.
سید مهدی طباطبایی، معاون ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور، در توضیح سیاست وفاق ملی دولت چهاردهم گفت: دولت با هدف همراه کردن همه مردم با سلایق و دیدگاه‌های مختلف، برنامه‌ریزی می‌کند و نه صرفاً با خود رئیس‌جمهور؛ این سیاست شامل تمام مردم و دستگاه‌های اجرایی است.
طباطبایی تأکید کرد: آقای دکتر پزشکیان صراحتاً خواهان رفتار غیرجناحی و غیرسیاسی در دولت است، اما گاه افراد یا نهاد‌هایی ممکن است خلاف این رویکرد عمل کنند و مانع اجرای هدف دولت شوند. در این شرایط، وظیفه دولت است که مراقبت و تضمین کند که رای مردم و سیاست وفاق ملی محقق شود.
