جوان آنلاین: روز کارمند، تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ فرصتی است برای بازخوانی نقش کلیدی افرادی که ستون‌های اصلی هر سازمانی را تشکیل می‌دهند. کارمندان، با تمام تلاش‌ها و حضور مداوم‌شان، نه‌فقط وظایف مشخصی را انجام می‌دهند، بلکه نبض تپنده سازمان‌ها هستند. آنها در سکوت کار می‌کنند، اما ثمره کارشان در موفقیت هر مجموعه به روشنی دیده می‌شود. در این میان، اما سؤال مهمی مطرح است: چه چیزی یک کارمند را از دیگران متمایز می‌کند؟ آیا تنها مهارت‌های فنی کافی‌اند؟ یا باید به ویژگی‌های شخصیتی، انگیزه درونی و نگرش افراد به کار هم نگاه کرد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها، به سراغ یکی از بانوان برجسته‌و پیشگام در اقتصاد ایران رفتیم؛ کسی که نه‌تنها خود راه کارمندی را پیموده و پشت سر گذاشته، بلکه دهه‌هاست در جایگاه مدیر، شاهد رشد، تحول و موفقیت صد‌ها کارمند بوده است. فاطمه مقیمی، کارآفرین، رئیس هیئت مدیره اتاق مشترک ایران و گرجستان و رئیس کانون زنان بازرگان ایران و تهران از آن دسته افرادی است که به کارمندی قانع نماند و مسیر کارآفرینی را با جسارت طی کرد. خودش درباره این تصمیم می‌گوید: «قابلیت تابع‌شدن و قراردادی‌شدن را نسبت به یکسری دستورالعمل نداشتم. همیشه دلم می‌خواست سکان هدایت کار، دست خودم باشد. کار روتین حوصله‌ام را سر می‌برد و فضای کارمندی برایم کوچک بود.» اما با وجود این نگاه، تجربه‌اش به عنوان مدیری که با ده‌ها و بلکه صد‌ها کارمند تعامل داشته، بسیار غنی است. در این گفت‌و‌گو، از نگاه او ویژگی‌های یک کارمند شاخص را می‌پرسیم؛ از توسعه فردی، ایجاد انگیزه، اخلاق کاری و حتی توصیه‌هایی برای کارمندان جوانی که تازه وارد بازار کار شده‌اند. اگر شما هم کارمند هستید، یا در موقعیت مدیریتی با تیمی از کارمندان کار می‌کنید، این گفت‌و‌گو می‌تواند نگاهی تازه و کاربردی به شما بدهد. فاطمه مقیمی، در این گفت‌و‌گو به ما یادآور می‌شود یک کارمند موفق، تنها با ابزار دانش و تخصص موفق نمی‌شود؛ بلکه با اخلاق حرفه‌ای، مسئولیت‌پذیری، علاقه به کار و رشد شخصیتی می‌تواند جایگاهی ماندگار و مؤثر در سازمان پیدا کند. در دنیای پرتلاطم امروز، چنین کارمندانی نه‌تنها برای خود، بلکه برای جامعه نیز ارزشمند خواهند بود.
۲ ویژگی شاخص کارمند موفق
به نظر شما در فضای امروز سازمانی، مهم‌ترین ویژگی‌هایی که یک کارمند موفق باید داشته باشد چیست؟
من بیش از چهاردهه در حوزه اقتصادی فعالیت کرده‌ام و با کارمندان بسیاری همکاری داشته‌ام. از نظر من، وجدان کاری و احساس مسئولیت، مهم‌ترین ویژگی‌های یک کارمند موفق هستند. فرد باید نسبت به کارش، حس تعهد داشته باشد. امنیت شغلی، قطعاً مهم است، اما در هر جایگاهی، انسان باید با وجدان راحت و مسئولانه کار کند.
آغاز توسعه فردی و نقش مدیر
توسعه فردی در محیط‌های کاری از کجا آغاز می‌شود؟ نقش مدیر در این فرآیند چیست؟
توسعه فردی از درون فرد آغاز می‌شود. بخشی از ویژگی‌ها ذاتی، اما بخش دیگر اکتسابی است و در این بخش، نقش مدیر بسیار پررنگ است. یک مدیر می‌تواند با ابزار‌های انگیزشی ـ نه فقط مالی، بلکه مانند احترام، مرخصی تشویقی و نظم در ساعات کاری ـ باعث رشد افراد شود. این تشویق‌ها باعث می‌شود فرد نسبت به عملکرد خود آگاه‌تر شده و وجدان بیدارش فعال‌تر شود.
رشد شخصیتی مساوی با عملکرد بهتر
رشد شخصیتی کارمندان چقدر می‌تواند بر بازده کاری آنها اثرگذار باشد؟
بسیار زیاد. محیط کار، در واقع محیط زندگی ماست. بسیاری از عادت‌ها، اخلاقیات و سبک زندگی ما در آنجا شکل می‌گیرد. اگر فردی رشد شخصیتی پیدا کند، طبیعتاً در عملکرد کاری‌اش نیز بهتر ظاهر می‌شود. ما درسی داریم به نام «رفتار سازمانی» که در آن به ما می‌آموزند، شخصیت سازمانی و اصول اخلاقی چطور باید شکل بگیرد. تفاوت نسل‌ها نیز در همینجا خودش را نشان می‌دهد.
شیوه‌های ایجاد انگیزه در کارمندان
برای ایجاد انگیزه، تعامل مثبت و فضای حمایتی در سازمان‌ها چه اقداماتی باید انجام شود؟
اول باید بدانیم نمی‌توان همیشه با ابزار نظارت و کنترل، نظم ایجاد کرد. فرهنگ سازمانی باید به سمتی برود که محیط کار، فضای نشاط‌آور و قابل تحمل باشد. جایی که افراد گذر زمان را احساس نکنند. احترام به وقت افراد، امکان رشد و دادن مسئولیت‌های متنوع به کارکنان از جمله ابزار‌هایی هستند که می‌توانند در این مسیر کمک کنند.
مقابله با چالش فرسودگی شغلی
چطور باید با چالش‌هایی مثل فرسودگی شغلی یا بی‌انگیزگی در محیط کار برخورد کرد؟
در شرکت‌های خصوصی این موضوع کمتر دیده می‌شود، چون تنوع کاری بیشتر است. پیشنهاد من این است که کارکنان را جابه‌جا کنیم، مسئولیت‌های تازه بدهیم و صرفاً به رتبه و سنوات نگاه نکنیم. اگر فردی توان اداره یک بخش را دارد، باید فرصت تجربه آن را پیدا کند. من خودم این کار را کرده‌ام و دیده‌ام که جواب می‌دهد. باید جرئت و جوهر کار کردن افراد را سنجید و کارآمدی را مهم‌ترین معیار احراز پست کارمندان دانست.
توصیه به کارمندان جوان
توصیه شما به کارمندان جوانی که تازه وارد فضای کاری شده‌اند چیست؟
لزومی ندارد همه کارآفرین باشند. مهم این است که عاشق کار خود باشید. اگر راننده، آشپز یا کارمند معمولی هستید، سعی کنید بهترین در همان باشید. اگر علاقه‌ای ندارید، شجاعت تغییر شغل را داشته باشید. در هر کاری که هستید، برای بهترین شدن تلاش کنید. اگر کارتان را دوست نداشته باشید، دائم دنبال فرار هستید و این، عذاب‌آورترین وضعیت است.
