جوان آنلاین: با نزدیک شدن به شروع سال تحصیلی جدید، آموزش و پرورش تهران در مواجهه با مجموعه‌ای از چالش‌های پیچیده و حیاتی قرار گرفته است؛ چالش‌هایی که از تصمیم‌گیری‌های اجرایی در مدارس تا مشکلات ساختاری و کمبود زیرساخت‌های آموزشی را دربر می‌گیرد. موضوعاتی مانند تراکم بالای دانش‌آموزان در کلاس‌ها، کمبود معلم و مدرسه و همچنین تخلفات مالی و دریافت شهریه‌های غیرقانونی در مدارس دولتی و غیردولتی، نگرانی‌های زیادی را برای خانواده‌ها و مسئولان به وجود آورده است. با وجود هشدار‌های مکرر و تشکیل پرونده‌های نظارتی، روند برخورد با این تخلفات هنوز کند و زمان‌بر است؛ مسائلی که ضرورت توجه و اقدام فوری را بیش از پیش نشان می‌دهد.
دیروز، نشست خبری مدیرکل آموزش و پرورش تهران با خبرنگاران برگزار شد و در آن مشکلات مدارس پایتخت با جزئیات مورد بررسی قرار گرفت. مجید پارسا در پاسخ به سوالات خبرنگاران، ضمن تشریح چالش‌های موجود، برنامه‌ها و راهکار‌های این سازمان را برای بهبود شرایط و ارتقای کیفیت آموزش ارائه داد؛ چالش‌هایی که جدی و فراوان‌اند، اما به گفته این مقام مسئول، تلاش‌ها برای بهتر شدن وضعیت همچنان ادامه دارد.
مدارک هویتی، شرط ثبت‌نام دانش‌آموزان اتباع
در این نشست خبری، موضوعات متنوعی پیرامون شروع سال تحصیلی مطرح شد؛ ثبت‌نام دانش‌آموزان اتباع یکی از آنها بود. پارسا در این رابطه گفت: «در سال گذشته حدود ۶۰ هزار دانش‌آموز اتباع در مدارس تهران حضور داشتند. امسال، از ۱۵مردادماه بر اساس دستورالعمل امور بین‌الملل، ثبت‌نام تنها برای دانش‌آموزانی که مدارک هویتی معتبر و مورد تأیید وزارت کشور دارند، انجام می‌شود. حال طبق قانون، مدیران مدارس اجازه ثبت‌نام دانش‌آموزان فاقد مدارک معتبر را ندارند.»
پارسا همچنین اشاره کرد که اگر تعداد دانش‌آموزان اتباع نسبت به سال گذشته کاهش یابد، این موضوع به کاهش تراکم کلاس‌ها کمک خواهد کرد، هرچند احتمالاً تأثیر چندانی در تعداد کلی کلاس‌های درس نخواهد داشت:
«سال گذشته بیش از ۲۹ هزار کلاس درس فعال بود و پیش‌بینی می‌شود امسال حدود ۳۰ هزار کلاس دولتی برقرار باشد.»
بیش از ۸۰ درصد دانش‌آموزان ثبت‌نام شده‌اند
پروژه مهر که از اسفند سال گذشته کلید خورده، با هدف آماده‌سازی مدارس تهران برای سال تحصیلی جدید در قالب هفت کارگروه تخصصی در مناطق مختلف شهر در حال اجراست. مدیرکل آموزش و پرورش تهران در این باره توضیح داد: «مسئله مهم ما بحث ثبت‌نام است. هرچند وقفه‌ای به دلیل جنگ ۱۲ روزه در روند ثبت‌نام ایجاد شد، اما اکنون بیش از ۸۰ درصد دانش‌آموزان ثبت‌نام شده‌اند و ثبت‌نام کتب درسی نیز به بیش از ۸۶درصد رسیده است.»
در بخش تجهیز مدارس نیز اقدامات مهمی صورت گرفته؛ از خرید بیش از ۲۰ هزار رویه نشیمن، ۵ هزار میز و نیمکت تا تخصیص ۳۵ میلیارد تومان برای تجهیز هنرستان‌ها در رشته‌های جدید. این تجهیزات به مناطق مختلف ارسال شده و مدارس با آمادگی کامل در انتظار بازگشایی در مهرماه هستند.
کلاس بدون معلم نخواهیم داشت
این مقام مسئول در پاسخ به پرسشی درباره کمبود معلم در مناطق جنوبی و حاشیه‌ای تهران با اطمینان گفت: «سال گذشته هیچ کلاس بدون معلم نداشتیم و امسال نیز این وضعیت حفظ خواهد شد.» او کمبود معلم را مشکلی طبیعی و همیشگی دانست و توضیح داد که با استفاده از اضافه‌کار معلمان، استمرار خدمت بازنشستگان و جذب نیرو‌های جدید، کمبود‌ها جبران می‌شود. از ۵ هزار معلم بازنشسته، ۲ هزارنفر درخواست استمرار خدمت داده‌اند و بقیه با نیرو‌های متعهد، فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان و پذیرفته‌شدگان آزمون استخدامی جایگزین خواهند شد.
در حوزه نقل و انتقالات نیز، پارسا اعلام کرد که جابه‌جایی معلمان بین استان‌ها و درون‌شهری با توازن و جایگزینی مناسب انجام شده است.
نظارت بر ثبت‌نام و مقابله با تخلفات
مدیرکل آموزش و پرورش تهران از تشکیل تیم‌های بازرسی خبر داد که بیش از ۴۰۰ مدرسه دولتی و غیردولتی را بررسی کرده‌اند. او گفت: «تخلفات گسترده نیست، اما صفر هم نیست.»
او درباره برخورد با تخلفات این‌گونه توضیح داد: «پرونده‌های مدارس دولتی به هیئت رسیدگی ارجاع و روندی زمان‌بر طی می‌شود، اما در مدارس غیردولتی شورای نظارت با سرعت بیشتری رأی صادر می‌کند. همین امروز، دو رأی عزل مدیر و یک رأی بازگشت شهریه مازاد صادر شده است.»
پارسا بر ممنوعیت دریافت وجه هنگام ثبت‌نام در مدارس دولتی نیز تأکید کرد: «برخی مدیران به مصوبه انجمن اولیا استناد می‌کنند، اما قانون اجازه چنین کاری را نمی‌دهد.»
به گفته او، در زمینه شرط معدل، هیچ مدرسه‌ای مجاز نیست دانش‌آموز میان‌پایه را به دلیل نمره پایین ثبت‌نام نکند؛ این شرط فقط در مدارس هیئت‌امنایی برای پایه‌های ورودی و خارج از محدوده می‌تواند اعمال شود.
زیرساخت‌ها و وعده‌های عمرانی
مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران در رابطه با وضعیت فیزیکی مدارس گفت: «تهران حدود ۲ هزار و ۶۰۰ ساختمان آموزشی دارد که از این تعداد، ۸۰۴ مدرسه نیازمند تخریب و بازسازی هستند. این مدارس فعلاً قابل استفاده‌اند، اما در بلندمدت باید نوسازی شوند. برای رسیدن به میانگین کشوری در تراکم دانش‌آموزی، بیش از ۷ هزار کلاس درس جدید نیاز داریم. طبق برنامه‌ریزی‌ها، قرار است سالانه حدود ۱۰۰مدرسه جدید به چرخه آموزشی اضافه شود.»
در ادامه، خبرنگار «جوان» به وعده‌های شهرداری تهران مبنی بر مدرسه‌سازی اشاره کرد و تعداد مدارسی که تاکنون ساخته شده یا قرار است ساخته شود را جویا شد. پارسا در پاسخ گفت: «ما پنج منطقه را به عنوان مناطق هدف در نظر گرفتیم؛ مناطقی مثل منطقه ۹ که هم تراکم دانش‌آموزی بالایی دارند و هم سرانه آموزشی‌شان پایین است. در این مناطق، شهرداری پای کار آمد. از بین ۸۰نقطه پیشنهادی، ۵۴ نقطه نهایی شد و در ۲۳مدرسه، کار‌های اولیه انجام شده و در حال حاضر در مرحله تعیین پیمانکار هستند. این اتفاق برای اولین بار است و جا دارد به‌طور ویژه از شهرداری و استاندار تهران تشکر کنم که با پیروی از نگاه دولت، پای کار آمده‌اند.»
او ادامه داد: «امسال که عملاً تا شروع سال تحصیلی فقط حدود ۴۰ روز باقی مانده و در این مدت، ساخت مدارس ممکن نیست، اما پیش‌بینی می‌کنیم برای سال تحصیلی آینده، آن ۵۴مدرسه‌ای که تاکنون نهایی شده، به مجموعه مدارس تهران اضافه شوند.»
توصیه به خانواده‌ها و تحول در مدارس دولتی
پس از آن، نوبت به خبرنگار دیگری رسید که نظر این مقام مسئول را درباره بهترین مدرسه که خانواده‌ها می‌توانند انتخاب کنند، پرسید. پارسا در پاسخ به این سؤال، به خانواده‌ها توصیه کرد دانش‌آموزان در نزدیک‌ترین مدرسه به محل سکونت ثبت‌نام کنند، زیرا این انتخاب هم به لحاظ رفت‌وآمد و هم نظارت تربیتی به نفع دانش‌آموز است. او درباره کیفیت مدارس دولتی نیز گفت: «برنامه‌های جدی برای ارتقای کیفیت مدارس دولتی در حال اجراست و در تابستان تمرکز ویژه‌ای بر توانمندسازی معلمان انجام شده است.»
خبرنگار دیگری خواست تا درباره برنامه‌های این اداره کل برای آموزش کودکان کار توضیح داده شود. پارسا در این رابطه گفت: «برای دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل، از جمله کودکان کار، برنامه‌های متعددی در سطح مدارس و مناطق در دست اجرا داریم. از مدیر مدرسه گرفته تا مدیر منطقه و خود من به‌عنوان مدیرکل، همه در این چرخه مسئولیت داریم. خوشبختانه سال گذشته با هماهنگی سازمان پژوهش، کتاب‌های درسی این دانش‌آموزان به‌صورت رایگان در اختیارشان قرار گرفت؛ تعداد آنها حدود هزار نفر یا کمی بیشتر بود.»
کمبود مشاور، چالش پنهان آموزش و پرورش
مشکل کمبود مشاور از دیگر مشکلات آموزش و پرورش تهران است که باید بدان رسیدگی شود. پارسا در این رابطه گفت: «در متوسطه دوم، کمبود مشاور چندان محسوس نیست، اما در متوسطه اول و ابتدایی، این نیاز جدی است. با توجه به گسترش آسیب‌های اجتماعی، تخصیص مشاور به مدارس متوسطه اول یکی از اولویت‌های وزارت آموزش و پرورش است.»
او درباره نحوه شناسایی دانش‌آموزان آسیب‌دیده یا در معرض آسیب توضیح داد: «این دانش‌آموزان معمولاً خودشان برای دریافت خدمات مشاوره مراجعه نمی‌کنند. در این زمینه، نظام مراقبت‌های اجتماعی دانش‌آموزان نقش مهمی دارد. همه مدیران، مشاوران و حتی معلمان، چه در مدارس دارای مشاور و چه در مدارسی که مشاور ندارند، با این سامانه در ارتباطند.»
پارسا افزود که در مدارس ابتدایی و متوسطه اول، رابط نماد وظیفه پایش وضعیت دانش‌آموزان را بر عهده دارد و غربالگری از طریق خوداظهاری، مشارکت اولیا و گزارش کادر آموزشی انجام می‌شود. در صورت تشخیص وضعیت قرمز، دانش‌آموز به مرکز مشاوره منطقه ارجاع داده می‌شود و در صورت نیاز، به مراکز تخصصی معرفی خواهد شد.
آینده‌ای که در گرو آموزش است
در بخش دیگری از این نشست، موضوع سرویس مدارس و افزایش هزینه آن مطرح شد. در این رابطه، مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران با بیان اینکه وکیل مدافع دانش‌آموز در خصوص سرویس مدارس هستیم، گفت: «به عنوان یک معلم که باید از حقوق دانش‌آموزان دفاع کنم، این افزایش ۳۶ درصدی هزینه سرویس مدارس را نمی‌پذیرم و توصیه می‌کنم مدیران مدارس هم از پیمانکاران غیرمجاز برای سرویس مدارس استفاده نکنند.»
او ادامه داد: «پیمانکاران مجاز توسط سازمان تاکسیرانی در سامانه سپند ثبت می‌شوند و مدیران و مسئولان مدارس حتماً از این پیمانکاران برای سرویس مدرسه استفاده کنند.»
به گزارش «جوان»، این نشست خبری به پایان رسید و آمار و ارقامی نسبت به آنچه که هست و آنچه که قرار است رخ بدهد، ارائه شد. اما در میان این آمار‌ها و این برنامه‌ها، نباید فراموش کرد که مخاطب اصلی این تحولات، دانش‌آموزانی هستند که آینده‌شان در گرو کیفیت آموزش امروز است. از کلاس‌های پرجمعیت تا مدارس فرسوده؛ هر چالش حل‌نشده، هر تأخیر در بهبود شرایط و هر وعده بدون عمل، مستقیماً بر زندگی هزاران کودک و نوجوان اثر می‌گذارد. این یعنی آموزش و پرورش، بیش از آنکه یک نهاد اجرایی باشد، مسئول آینده‌سازی است؛ نهادی که باید با تمام توان، برای رسیدن به نقطه‌ای مطلوب و پایدار تلاش کند.
