جوان آنلاین: وزیر امور خارجه کشورمان در یک گفتوگوی اختصاصی با فایننشال تایمز گفته که «حذف کامل ظرفیت غنیسازی» خط قرمز تهران است و تأکید کرده که در صورت پافشاری رئیسجمهور امریکا بر سیاست «غنیسازی صفر» توافقی در کار نخواهد بود. عباس عراقچی با همه اینها گفته که «راه دیپلماسی باریک، اما هنوز باز است.»
به گزارش «جوان» دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا همچنان بر غنیسازی صفر ایران اصرار میکند. ترامپ روز پنجشنبه مجدداً با اشاره به توان هستهای ایران گفت که جمهوری اسلامی باید در گفتار خود تغییر ایجاد و «از لحن بهتری استفاده کند.» او یک بار دیگر این را تکرار کرد که برنامه هستهای ایران بهطور کامل «نابود» و «منهدم» شده ولی این را هم رد نکرد که ایران ممکن است دوباره برنامه هستهای خودش را شروع کند: «اگر آنها بخواهند دوباره شروع کنند، باید در سایتهای جدید این کار را انجام دهند، زیرا سایتهای قبلی از بین رفتهاند.»
ترامپ از عملیات ارتش امریکا با استفاده از بمبافکنهای B۲ تمجید کرد و گفت: «تبریک میگویم به کاری که ارتش با این بمبافکنها انجام داد. هر هدفی که در ایران داشتیم، مورد اصابت قرار گرفت.» تقریباً همزمان با این موضع ترامپ، روز پنجشنبه گفتوگوی اختصاصی وزیر خارجه ایران با روزنامه فایننشال تایمز منتشر شد؛ گفتوگویی که در آن عراقچی باز هم روی غنیسازی ایران اصرار کرد و گفت دریچهای هرچند باریک برای تداوم دیپلماسی گشوده نگه داشته شده است. عراقچی به فایننشال تایمز گفته است: «تا زمانی که ترامپ خواستار توقف کامل غنیسازی باشد، هیچ توافقی ممکن نیست... با صفر غنیسازی، ما هیچ چیز نداریم.» وزیر خارجه میگوید که حمله اسرائیل به ایران که در میانه مذاکرات انجام شد، «اعتماد به مسیر مذاکره را بهشدت تضعیف کرده است.»
او در این گفتوگو سه شرط کلیدی برای هرگونه ازسرگیری گفتوگو با امریکا مطرح کرد: اول اینکه واشینگتن باید توضیح دهد چرا در میانه مذاکرات اقدام به حمله نظامی علیه ایران کرده است. دوم اینکه امریکا باید تضمین دهد چنین اقداماتی تکرار نخواهد شد و سوم اینکه ایالات متحده باید خسارات وارده از حملات اخیر را جبران کند. عراقچی گفته است: «ایران پس از درگیری ۱۲روزه با رژیمصهیونیستی، دیگر حاضر به ادامه روند عادی مذاکرات نیست چراکه امریکا در حال مذاکره با ایران بود که به دیپلماسی پشت کرد و وارد جنگ شد.» او خطاب به طرف امریکایی گفته که «آنان باید توضیح دهند چرا در میانه مذاکرات به ما حمله کردند و باید تضمین دهند که در آینده این کار را تکرار نخواهند کرد. همچنین باید بابت خساراتی که وارد کردهاند، غرامت بدهند.» او میگوید که بدون تضمین و جبران، مذاکرهای با امریکا در کار نیست.
سخنگوی وزارت خارجه امریکا در واکنش به شرط غرامت ایران گفت: «چیزی که میتوانم بگویم این است که هرگونه درخواست غرامت مالی از سوی ایالات متحده به حکومت ایران مضحک است. اگر حکومت ایران واقعاً میخواست پول پسانداز کند یا برخی از سیاستهای تحریمی را کاهش دهد، باید از انجام اقدامات بیثباتکننده دست برمیداشت.»
راه باریک باقی است
عراقچی اذعان کرد که جنگ اخیر مقاومت در برابر مذاکرات را در درون حاکمیت ایران افزایش داده است و حتی برخی خواستار حرکت به سمت تسلیحاتی کردن برنامه هستهای شدهاند، با این حال او تأکید کرد جمهوری اسلامی همچنان متعهد به برنامه صلحآمیز و غیرنظامی است و بر اساس فتوای ۲۰ساله رهبرمعظم انقلاب، تولید سلاح هستهای را ممنوع میداند.
او گفته که «احساسات ضدمذاکره بسیار بالاست. مردم به من میگویند وقتت را تلف نکن، فریب آنها را نخور... اگر به مذاکره بیایند، فقط برای پوشاندن نیات دیگرشان است.» با همه اینها عراقچی میگوید که یک راه باریک برای مذاکره همچنان باقی است: «راه مذاکره باریک، اما غیرممکن نیست. من باید سلسلهمراتب کشور را قانع کنم که اگر به سمت مذاکره برویم، طرف مقابل با عزم واقعی برای توافق برد- برد میآید.» او همچنین در این گفتوگو فاش کرد که حتی در طول جنگ و پس از آن با استیو ویتکاف، نماینده دونالد ترامپ در خاورمیانه در تماس بوده است.
موضع دیروز عراقچی را ماریا زاخاروا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز تا حدی تأیید میکند. زاخاروا روز جمعه با اشاره به رایزنیهای مداوم مسکو، پکن و تهران گفت که گفتوگو بین ایران، چین و روسیه نشان میدهد احتمال توافق بر سر مسئله هستهای ایران وجود دارد.
این مقام روس گفته که توافق صلح و تعهد به عدمانجام حملات جدید به ایران، پیشنیازهای از سرگیری همکاری بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
«اسنپ بک» یعنی پایان راه اروپا
وزیر خارجه ایران در گفتوگو با فایننشال تایمز برای اولین بار تأیید کرد یک مرکز جدید غنیسازی در نزدیکی اصفهان هدف حمله قرار گرفته است، هرچند این مرکز هنوز به مرحله فعالسازی نرسیده بود.
عراقچی گفت: «یک مرکز غنیسازی جدید و سوم نیز در نزدیکی اصفهان هدف حمله قرار گرفته است؛ سایتی که ایران درست پیش از شروع درگیریها اعلام کرده بود قرار است در پاسخ به قطعنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی فعال شود، تا جایی که من اطلاع دارم، مقدمات برای غنیسازی فراهم شده بود، اما این سایت در زمان حمله فعال نبود.»
وزیرخارجه کشورمان در عین حال، درباره تأثیر حملات بر توان فنی ایران گفت: «ساختمانها قابل بازسازیاند، ماشینآلات جایگزین میشوند، فناوری در اختیار است و ما دانشمندان و کارشناسان کافی داریم...، اما زمان آغاز دوباره غنیسازی بستگی به شرایط دارد.»
عراقچی از موضع تروئیکای اروپایی (بریتانیا، فرانسه، آلمان) نیز انتقاد کرد و هشدار داد اگر این کشورها مکانیسم «اسنپبک» برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل را فعال کنند، مذاکرات با آنها پایان خواهد یافت: «اگر آنها اسنپبک را اجرا کنند، این یعنی پایان راه برایشان، چون هیچ کار مؤثری برای ایران انجام ندادهاند.»