جوان آنلاین: رژیم صهیونیستی از سحرگاه روز جمعه ٢٣ خرداد جنگ همهجانبهای را به ایران تحمیل کرده است، با این امید که بتواند بر ما چیره شود و مقاصد شوم خویش را محقق سازد. اما آیا واقعاً چنین خواهد شد؟ آیا رژیم صهیونیستی توانایی انجام این کار را دارد؟ آیا ایران کشوری است که نتانیاهو بتواند با راهاندازی این جنگ به اهداف نامشروع خود دست یازد؟ برای پاسخ به این پرسشها لازم است از ابعاد گوناگون این جنگ مورد بررسی قرار گیرد. یکی از ابعاد زمینهای مهم که با واکاوی آن میتوان به پاسخ این پرسش کمک کرد، خصوصیتهای فرهنگی اجتماعی ایرانیان است. برای بررسی این مسئله با دکتر بهزاد خلیلی، پژوهشگر دفتر فرهنگ و آموزش مرکز پژوهشهای مجلس، گفتوگویی داشتهایم.
همراهی مردم، شرط توفیق کشور
خلیلی در خصوص اهمیت بررسی خصوصیات فرهنگی – اجتماعی ایرانیان در جنگ حاضر بیان داشت: «وقتی کشوری با اختیار یا به ناچار وارد یک جنگ میشود، ویژگیهای آن جامعه اهمیت مییابد، زیرا دولتها برای پیشبرد موفقیتآمیز جنگ نیاز به حمایت مردم خود دارند و به تنهایی قادر نیستند سرنوشت یک جنگ را رقم بزنند. این جامعه است که بار دشواریها و سختیهای جنگ را به دوش میکشد و همراهی مردم با دولت شرط اساسی توفیق یک کشور در شرایط جنگی است. در این راستا جامعه ایرانی نیز حائز ویژگیهای منحصربهفرد خود است که باید دید آیا این ویژگیهای مردم، ایران را به سوی موفقیت در برابر رژیم صهیونیستی سوق میدهد یا خیر؟»
ذهن برنده جامعه ایرانی در مقابل دشمن خارجی
پژوهشگر مرکز پژوهشهای مجلس، نخستین ویژگی جامعه ایرانی را «ذهن برنده در مقابل دشمن خارجی» دانست و در اینباره توضیح داد: تجربه دفاع مقدس در برابر تجاوز هشتساله ارتش رژیم صدام و پیروزی در برابر او، میراث گرانبهایی است که در حافظه تاریخی ملت ثبت شده است. ایران در آن دوران با دست خالی به جنگ با صدام رفت که دهها کشور از او حمایت تسلیحاتی و نظامی میکردند. اما اعتماد به نفس بالا به ایرانیان این جرئت را میداد که با ذهن برنده وارد نبرد با رژیم بعثی شوند. تصویر ذهنی جامعه از انتهای جنگ با صدام، پیروزی بود و همین تصویر شکست دشمن خارجی فارغ از میزان توانمندی او، به ایرانیان انگیزه و قدرت کنش تحسین برانگیز مقابل زورگویی صدام داد. این بار جامعه ایرانی در مقابل صهیونیستهایی قرار گرفته است که با کمک امریکا و کشورهای اروپایی به اشغال و کشتن کودکان و زنان شهره است.
تابآوری بالای جامعه ایرانی در شرایط بحران
خلیلی ویژگی دوم جامعه ایرانی را «تاب آوری بالا» عنوان کرد و گفت: توضیح این عبارت را با ذکر یک مثال آغاز کنیم. واژه جنگ قرین با کمیابی و قحطی است و در شرایط جنگی طبیعی است که مردم در پی جمعآوری بیشتر آذوقه باشند. پس از مسجل شدن تجاوز دشمن صهیونی به خاک کشور، انتظار میرفت مردم به فروشگاهها هجوم ببرند، اما این اتفاق نیفتاد. حال آنکه در مناطق اشغالی بعضی فروشگاهها به دست مردم غارت شد. دلیل این رفتار ایرانیان برآمده از تابآوری بالای آنهاست. به عبارت دیگر حادث شدن یک واقعه دشوار موجب نمیشود مردم از قواره رفتار همیشگی خود خارج شوند و از روی نگرانی و اضطراب تصمیم هیجانی بگیرند، بلکه خود را با شرایط جدید تطبیق میدهند، از میزان انتظارات خود میکاهند، جوانب کار را میسنجند و آنگاه اقدام میکنند تا بتوانند وضعیت پیش آمده را به سلامت از سر بگذرانند. جامعه تابآور بهتر میداند و میتواند شرایط جنگی را مدیریت کند.
شجاعت ایرانیان مثال زدنی است
«شجاعت و روحیه مثالزدنی» سومین خصلتی است که خلیلی برای جامعه ایرانی در دوره جنگ بیان میدارد: «اطلاع از قریبالوقوع بودن حمله دشمن ایجاب میکند افراد در جای امن پناه بگیرند. اما حین حمله متجاوز صهیونی به صداوسیما، شجاعت و بیباکی آن مجری زن و ترک نکردن استودیو تا لحظه آخر نشان از آن دارد که ایرانیان بدون ترس در دل خطر میروند. یا مشارکت در دستگیری عوامل داخلی موساد و دایر کردن ایست بازرسیها ناشی از شجاعت افراد است. جامعه ایرانی به شجاعت و ایستادگی خود متکی است، حال آنکه طرف مقابل به صرف تسلیحات امریکایی همچون جنگنده F۳۵ تکیه دارد که یکی پس از دیگری در آسمان کشور به دست فرزندان شجاع ایرانی ساقط میشوند!»
باهوشی و حساسیت بالای جامعه ایرانی به محیط
چهارمین خصلتی که کارشناس گروه جوانان و خانواده مرکز پژوهشهای مجلس بدان اشاره میدارد «باهوشی و حساسیت بالا به محیط» است. خلیلی در توضیح این خصلت شرح داده است: «بیتردید عامل اصلی فائق آمدن بر جبهه داخلی نقشه دشمن مردم هستند. این ذکاوت مردم و حساسیت بالای آنها به محیط است که عوامل موساد را شناسایی و با نهادهای اطلاعاتی همکاری میکنند. در اثر همین تیزهوشی است که جنگ روانی سنگین دشمن بیاثر مانده است.»
ایرانی اجازه تعرض به هویتش را نمیدهد
آخرین خصلتی که خلیلی بدان میپردازد «وطن دوستی» است. او در توضیح بیان میدارد: جنگ خواست قلبی هیچ ایرانی نیست، اما به وقت حمله دشمن صهیونی، نقطه اتصال ایرانیان در برابر او، حب وطن شده است. در طول تاریخ هیچ گاه یک ایرانی حمله به کشور خود را بر نتافته، زیرا ایران یک هویت است و افراد جان میدهند، اما اجازه تعرض به هویت خود را نمیدهند. همگان میبینند بیوطنترین افراد تاریخ یعنی صهیونیستها به متمدنترین جامعه حمله کردهاند. واضح است که بیوطن و اشغالگر هیچ گاه نمیتواند بر جامعه متمدن و ملت ریشهداری، چون ایران غلبه کند.