ایران در حالی از زبان وزیر امور خارجه موضع خود را درباره برنامه هسته‌ای و هرگونه توافق احتمالی تکرار کرد که رئیس‌جمهور امریکا با گذشت چندین دور مذاکره، درباره اینکه بتواند به اهداف مدنظر خود دست یابد، دچار تردید است. با این حال اروپایی‌ها همچنان، همراستا با مواضع خصمانه امریکا در جریان نشست شورای حکام موضع‌گیری کردند. سفیر و نماینده دائم ایران در این نشست در تأیید اظهارات عراقچی و دیگر مقامات دستگاه دیپلماسی ایران، با یادآوری بدعهدی‌های واشینگتن و سه کشور اروپایی خاطرنشان کرد که طرف اروپایی صلاحیت حقوقی اجرایی کردن مکانیسم ماشه را ندارد.
سیدعباس عراقچی روز چهارشنبه یک بار دیگر خط قرمز ایران در برنامه هسته‌ای را تکرار و تأکید کرد که در هر توافق احتمالی باید دو نکته لحاظ شود، یکی اینکه ایران حق غنی‌سازی داشته باشد و نکته دیگر متوجه تحریم‌هاست که باید به صورت مؤثر رفع شوند. رئیس تیم مذاکره‌کننده در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «رئیس‌جمهور ترامپ هنگام ورود به کاخ سفید اعلام کرد که ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد. این موضع در واقع با دکترین خود ما همراستا است و می‌تواند به عنوان پایه اصلی یک توافق مورد استفاده قرار گیرد.» وزیر خارجه ایران افزود: «با ازسرگیری مذاکرات در روز یک‌شنبه، روشن است توافقی که بتواند استمرار ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کند، در دسترس است و حتی می‌توان به‌سرعت به آن دست یافت.» عراقچی خاطرنشان کرد، چنین توافقی که برای هر دو طرف نتیجه‌بخش است، موکول به ادامه برنامه غنی‌سازی ایران تحت نظارت کامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رفع مؤثر تحریم‌هاست. مواضع محکم عراقچی در شرایطی ابراز شد که دونالد ترامپ در تازه‌ترین اظهارات چندان درباره اظهارات قبلی خود مطمئن نبود و در پاسخ به این پرسش که آیا فکر می‌کند، می‌تواند ایران را وادار به تعطیل کردن برنامه هسته‌ای‌اش کند، گفت: «نمی‌دانم. قبلاً این‌طور فکر می‌کردم، اما بیشتر و بیشتر اطمینانم را دراین‌باره از دست می‌دهم.» وی مدعی شد: «به نظر می‌رسد که آنها وقت‌کشی می‌کنند و فکر می‌کنم که این کار تأسف‌آور است، اما هم‌اکنون نسبت به چند ماه پیش، اطمینانم کمتر است.» رئیس‌جمهور امریکا یک بار دیگر با تکرار تهدیدات خود علیه تهران، مدعی شد: «اگر توافق نکنند، دست‌شان به سلاح هسته‌ای نخواهد رسید. اگر توافق بکنند هم سلاح هسته‌ای نخواهند داشت. اما بهتر است که بدون جنگ و کشتار چنین اتفاقی بیفتد. با این حال، به نظرم همان سطح از اشتیاق را برای توافق از جانب آنها مشاهده نمی‌کنم. تصور می‌کنم که آنها مرتکب اشتباه خواهند شد، اما خواهیم دید چه اتفاقی رخ می‌دهد. زمان همه چیز را مشخص می‌کند.»
اتهام‌زنی یک‌صدای امریکا و اروپا
اظهارات ترامپ، نوعی زمینه‌چینی برای مواضع نماینده کشورش و کشور‌های اروپایی در نشست شورای حکام بود. هاوارد سالومون، کاردار موقت نمایندگی امریکا نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین دیروز به نوعی پازل ترامپ در اتهام‌زنی و انداختن توپ در زمین ایران را تکمیل کرد و با اعلام اینکه گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید می‌کند که ایران همچنان بدون هیچ توجیه غیرنظامی معتبر، به غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد ادامه می‌دهد، گفت: «این سطحی است که هیچ کاربرد صلح‌آمیزی ندارد و تنها در کشور‌های دارای سلاح هسته‌ای مشاهده می‌شود. این مسئله نگرانی‌ها درباره اهداف واقعی برنامه هسته‌ای ایران را افزایش داده است.» این مقام امریکایی مدعی شد که مسیر اعتمادسازی از توقف فعالیت‌های تنش‌زا و پایبندی ایران به تعهدات پادمانی می‌گذرد و ادامه روند فعلی، نه‌تنها اعتماد جامعه جهانی را از بین می‌برد، بلکه ایران را از رسیدن به اهدافش نیز دورتر خواهد کرد. سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان هم همچون همه ادوار گذشته در دنباله‌روی از امریکایی‌ها، با زبان دیگر، حرف نماینده امریکا را تکرار کردند. نمایندگان لندن، پاریس و برلین در شورای حکام گفتند: «غنی‌سازی ۶۰درصدی ایران برای کشوری بدون سلاح هسته‌ای بی‌سابقه است و هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد.» در ادامه موضع‌گیری سه کشور آمده است: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال حاضر قادر به تأیید منحصراً صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای رو به گسترش ایران نیست. این باید مایه نگرانی همه ما باشد. همزمان با شکست ایران در تعمیق همکاری خود با آژانس، این کشور درحال دورتر شدن از تعهدات برجامی خود است.»
مکانیسم ماشه بازی با آتش است
رضا نجفی، سفیر و نماینده دائم ایران در وین روز چهارشنبه در نشست شورای حکام آژانس یادآور شد: «ایران بر اساس فتوای رهبری، راهبرد ملی و تعهداتش، دنبال سلاح هسته‌ای نیست و در تعامل جدی با اعضای برجام و مذاکرات غیرمستقیم با امریکاست و همچنان آماده توافقی منصفانه و پایدار است؛ به شرط احترام به حقوق مسلم از جمله غنی‌سازی داخلی.» وی تصریح کرد: «بعد از یک سال صبر در برابر خروج غیرقانونی امریکا از برجام و بی‌عملی اروپا، اقدامات جبرانی تدریجی طبق بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام آغاز شد. گزارش مدیرکل نباید جدا از زمینه‌های خروج امریکا و نقض‌های اروپا تحلیل شود.» نجفی با اعلام اینکه هر اقدام جدید تحریمی یا محدودکننده، با واکنش قاطع ایران همراه خواهد بود و مسئولیت کامل آن با امریکا و سه کشور اروپایی است، هشدار داد: «تهدید اروپا به اسنپ‌بک، در حالی مطرح می‌شود که خودشان برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کرده‌اند، بنابراین صلاحیت حقوقی و اخلاقی برای فعال‌سازی مکانیزم حل اختلاف را ندارند.» میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی گفت: «همان کشور‌هایی که با اقدامات مستقیم، برجام را تضعیف کردند، اکنون می‌کوشند وانمود کنند که زمان در حال اتمام است. تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه اقدامی غیرمسئولانه و بازی با آتش است.»
