تأسیس نظام مردم‌سالار دینی در ایران و توفیق در تلفیق دین و سیاست از دستاورد‌های بزرگ انقلاب اسلامی است که از جمله نتایج و ثمره‌های مثبت آن، تحکیم نقش و جایگاه مردم در حوزه سیاست است. تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، این تصور بر دنیا حاکم بود که دین مربوط به حوزه فردی است و ناتوان از شکل‌دهی و اداره تحولات سیاسی اجتماعی است. به عبارت دیگر، تا پیش از انقلاب اسلامی تصور بر آن بود که دین می‌تواند امور فردی را مدیریت کند، اما نمی‌تواند در اداره جامعه موفق باشد و دین را امری مربوط به حوزه فردی می‌دانستند و نقشی سیاسی و البته اجتماعی برای آن قائل نبودند. از سوی دیگر، این تصور نیز بردنیا حاکم بود که لازمه مردم‌سالار بودن، حذف دین از عرصه زندگی است. اما امام خمینی (ره) آمد و همه این معادلات را به هم زد. امام (ره) نهضت خود را از همان روز‌های آغازین ۱۳۴۲ درست در نقطه مقابل این تصور رایج غلط که دین را از عرصه سیاسی اجتماعی زندگی مردم حذف می‌کرد، قرار داد. ایشان به صراحت در بیانیه‌های خود قبل از پیروزی انقلاب اسلامی مردم را به قیام برای خدا فرا می‌خواندند، یعنی قیامی که مبتنی بر حضور مردم در صحنه باشد. در همین چارچوب، امام (ره) در تمامی سیر مراحل شکل گیری، تکوین و پیروزی و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همواره بر مبنای این دو گزاره اصلی بود که تحول آفرینی کردند. ایشان در ۲۲ مهر ۱۳۵۷ در پاریس در مصاحبه با فیگارو برای اولین بار در خصوص نوع نظام سیاسی آینده از «جمهوری اسلامی» نام بردند و در توضیح خصوصیات آن فرمودند که «حکومت جمهوری اسلامی مبتنی بر ضوابط اسلام و متکی به آرای ملت» خواهد بود. اگر از نگاه یک پژوهشگر به مجموعه اندیشه‌های امام راحل نگریسته شود دو واژه بیش از همه در صحیفه ۲۱ جلدی امام رخ‌نمایی می‌کند و به تعبیر دیگر واژه‌ای پرتکرار است. این دو واژه یکی اسلام و دیگری مردم است. این به آن مفهوم است که بین این دو پیوندی ناگسستنی است و به هیچ وجه در تشکیل یک نظام سیاسی دینی، نمی‌توان این دو را جدا از هم بررسی و «وزن‌دهی» کرد.
رهبر معظم انقلاب که خلف شایسته آن پیر خوش ضمیر مردم باور هستند، همین مبنا را برای اداره کشور قائل‌اند، به گونه‌ای که اخیراً در دیدار ائمه جمعه، مردم را «عماد» دین معرفی کردند. این نگاه لطیف که نماز به عنوان مهم‌ترین رکن «عمود» دین است و مردم در کنار این رکن، به عنوان «عماد» دین معرفی شوند، در هیچ مکتب یا نظام سیاسی یا از سوی هیچ شخصیت سیاسی در نظام‌های رایج امروز دنیا یا گذشته وجود نداشته که چنین جایگاهی برای مردم قائل باشند. اعتقاد راسخ امامین انقلاب اسلامی همواره تأکید بر نقش مردم در تشکیل و بقای نظام بوده است و هیچ اموری در کشور را بدون مشارکت و نقش مردم نمی‌دانسته و نمی‌دانند. از نگاه آنها، اگر دین ضلع اول و رهبر ضلع دوم نظام و جامعه اسلامی است، ضلع سوم آن حتماً «مردم» هستند که پایه و عمود نظام هستند. رهبر حکیم انقلاب در همه بیاناتشان، مردم را دارای کرامت و ارزش و نیز قدرتمند و کارساز می‌دانند و برای نقش آنان در نظام اسلامی اهمیت بسیاری قائل هستند، به گونه‌ای که مقبولیت نظام اسلامی را وابسته به پذیرش نظام از طرف مردم می‌دانند. مقام معظم رهبری با تأکید بر اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم در نظام اسلامی، در بیانات و فرمایش‌های خود، به چهار شاخص مهم و اصلی برای مردم اشاره داشته‌اند: «آگاهی، نظارت، مشارکت و همگامی». این چهار شاخص هم ویژگی‌های اصلی و اساسی مردم است و هم اینکه آحاد مردم بدون در نظر گرفتن گوناگونی و قومیتشان می‌توانند نقش و جایگاه خود را در این چهار ویژگی مهم جست‌وجو کنند. به اعتقاد رهبر فرزانه انقلاب، شاخص آگاهی از بقیه شاخص‌ها مهم‌تر و اولی‌تر است، چراکه اگر مردمی آگاه، هوشیار و بیدار باشند، موقعیت‌های حساس را خواهند شناخت و بموقع و بجا در صحنه‌های گوناگون حضور می‌یابند و دست دشمنان را از کشور کوتاه می‌کنند. یعنی همان کاری که مردم در سال ۱۳۵۶ تا پیروزی انقلاب انجام دادند و پس از آن هم در صحنه‌ها و شرایط سخت این ۴۵ ساله از مقابله با جریان تجزیه طلب قومی، جنگ تحمیلی، فتنه سال‌های ۸۸ و ۱۴۰۱، حضور در پای صندوق‌های رأی - درحالی که دشمن همواره بر طبل عدم شرکت در انتخابات می‌کوبد – و ده‌ها حرکت تأثیر‌گذار دیگر، این آگاهی مردم است که سبب وحدت بیشترشان می‌شود و می‌دانند که همراهی و همگاهی با نظام سیاسی به نفعشان است و سبب حفظ نظام و امنیت بیشترکشور می‌شود.
از نگاه رهبر حکیم انقلاب، علاوه بر این شاخص که برای مردم ضروری است، سه شاخص نظارت، مشارکت و همگامی، به صورت تکلیف و وظیفه شرعی بر مردم واجب است. اهمیت جایگاه مردم در نظام اسلامی که از پیش از پیروزی انقلاب با به صحنه آوردن مردم از سوی امام راحل شروع شد و با تشکیل جمهوری اسلامی به منصه ظهور رسید، امروز با سپردن کار‌ها به مردم می‌تواند بقای انقلاب و نظام را تضمین کند. همین چند روز پیش بود که رهبرمعظم انقلاب به دولت سیزدهم فرمودند بخش خصوصی (مردم) را در اجرای پروژه‌ها جدی بگیرید و حتی به انتقاد در جواب اینکه بنیاد مستضعفان و... در انجام پروژه‌ها فعال‌اند، فرمودند: «این‌ها که بخش خصوصی نیستند». بنابراین، در شرایط کنونی به ویژه اینکه به تعبیر مقام معظم رهبری در حساس‌ترین مرحله تاریخ یا پیچ تاریخی قرار داریم، تأکید و توجه به ظرفیت‌ها و نیروی نهفته در مردم از یک سو و تقویت این ظرفیت‌ها از سوی دیگر می‌تواند سرنوشت و آینده روشن تری را برای کشور رقم بزند که انتخابات و حضور مردم بسترساز آن خواهد بود.
جالبه 
