دولت امریکا همچنان می‌گوید که مذاکره هسته‌ای با ایران در اولویت نیست؛ موضعی که دیروز سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان هم از آن حمایت کرد و گفت که برلین با واشنگتن درباره تغییر تمرکز خود از احیای توافق هسته‌ای ایران موافق است. با این حال، وزیر خارجه امریکا هنوز چند ساعت از اعلام شروع غنی‌سازی ۶۰ درصدی در فردو نگذشته، به آن واکنش نشان داد. البته بلینکن گفته که نمی‌تواند ادعای ایران را تأیید کند.
گزارش‌ها درباره شروع غنی‌سازی ۶۰ درصدی در فردو و نصب سانتریفیوژ‌های IR-۶، قبل از اینکه در تهران منتشر شود، از طریق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به گوش مقام‌های امریکایی رسید. دولت جو بایدن چند هفته است اصرار می‌کند در شرایط فعلی مذاکرات احیای برجام متمرکز نیست و در عوض، چیزی را در اولویت قرار داده که آن را «اعتراضات مردمی» در ایران می‌خواند. البته حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه چند مرتبه این ادعا را رد کرده و گفته که تبادل پیام‌ها بین ایران و امریکا همچنان در جریان است. آخرین موضع امیرعبداللهیان، چهار شنبه قبل بود که گفت: «به طور مستمر تبادل پیام با طرف امریکایی وجود دارد و آخرین تبادل پیام ما در کمتر از ۷۲ ساعت گذشته بوده است»؛ موضعی که البته مقام‌های سیاست خارجی در واشنگتن آن را رد یا تأیید نکردند. حالا در شرایطی که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از شروع غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران در فردو و نصب سانتریفیوژ‌های پیشرفته IR-۶ خبر داده که سرعت‌شان ۱۰ برابر سانتریفیوژ‌های نسل اولی ایران است، دولت امریکا به فاصله کوتاه کمتر از چند ساعت به آن واکنش نشان داد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا دیروز در واکنش به اعلام غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران در فردو، گفت که نمی‌تواند گزارش‌ها در این باره را تأیید کند. با وجود این، بعید است آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که همه فعالیت‌های هسته‌ای ایران را راستی‌آزمایی می‌کند، امریکا را در جریان تصمیم ایران برای شروع غنی‌سازی ۶۰ درصدی قرار نداده باشد. شواهد در این باره، هرچند غیرآشکار، ولی کافی است. روز دو شنبه محمد بن عبدالرحمان آل ثانی، وزیر خارجه قطر که کشورش بر جام جهانی متمرکز است، در نشست خبری با آنتونی بلینکن، همتای امریکایی گفت که درخصوص تحولات توافق هسته‌ای با ایران با همتای امریکایی خود رایزنی کرده است. عبدالرحمان جزئیاتی از گفت‌وگوهایش با بلینکن ارائه نکرده، ولی بعید است در شرایطی که دوحه درگیر مسائل جام جهانی فوتبال است، با همتای امریکایی خود درباره مسائلی که واشنگتن آن‌ها را فاقد اولویت می‌داند، وارد بحث شده باشد.
واشنگتن بی‌خبر است؟!
صحبت‌های روز سه شنبه رابرت مالی، نماینده امریکا در امور ایران که گفته واشنگتن «به گزینه دیپلماسی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای» باور دارد، نشان‌دهنده ورود یک مسئله جدید به فضای سیاست خارجی امریکا در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران است. رابرت مالی که در گفتگو با الجزیره صحبت می‌کرد، درباره برنامه هسته‌ای ایران هشدار داد و گفت: «باید با دقت مراقب اقداماتی که ایران در خصوص پرونده هسته‌ای خود انجام خواهد داد، باشیم. ما به گزینه دیپلماسی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای باور داریم.» مالی که پیش‌ترگفته بود «اکنون احیای توافق حتی در دستور کار و تمرکز واشنگتن نیست»، در گفتگو با الجزیره گفته است: «ایران پاسخ‌های اساسی به سؤال‌های آژانس انرژی اتمی، نمی‌دهد. مدیرکل آژانس انرژی اتمی، شخصیتی مستقل و حرفه‌ای است. تا زمانی که ایران به سؤالات آژانس پاسخ ندهد، آژانس چاره‌ای جز ادامه تحقیقات ندارد.» مالی در عین حال در جمله‌ای که به نظر می‌رسد از گسترش دامنه برنامه ایران بی‌اطلاع نیست، تهدید کرد که «ابزار‌های دیگر برای مقابله با ایران هنوز وجود دارد.»موضع مالی در شرایطی است که ظاهراً دولت برلین گفته که همچنان از موضع قبلی واشنگتن درباره خارج شدن مذاکرات احیای برجام از مذاکرات حمایت می‌کند. سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان دیروز گفت: «آلمان با ایالات متحده در تغییر تمرکز خود از احیای توافق هسته‌ای ایران موافق است.»سخنگوی وزارت خارجه آلمان که در یک کنفرانس خبری صحبت می‌کرد، افزود: «ما واقعاً در همان مسیر حرکت می‌کنیم» و تأکید کرد: «در حال حاضر تمرکز ما بر اعمال فشار بر ایران است.»
جواب سیلی آژانس
رسانه‌های غربی دیروز به طور گسترده به خبر شروع غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران در تأسیسات فردو پرداختند. «Hill Daily» نوشت که ایران به سیلی آژانس انرژی اتمی با افزایش غنی‌سازی اورانیوم واکنش نشان داد. اسکای‌نیوز نوشته که این خبر ضربه دیگری به امید‌ها برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ است که غنی‌سازی اورانیوم در ایران را محدود کرده بود. تایمز اسرائیل در گزارشی به صحبت‌های روز دو شنبه آهارون هالیوا، رئیس اطلاعات نظامی اسرائیل اشاره کرده که گفته بود ایران «پیشرفت قابل توجهی» در زمینه تولید اورانیوم ۹۰ درصدی داشته است. او گفته بود: «لحظه‌ای فرا می‌رسد که بزرگ‌ترین آزمون جامعه بین‌المللی آشکار خواهد شد، زمانی که ایران [ایده]غنی‌سازی ۹۰ درصدی را حتی به صورت نمادین در سر می‌گیرد.»
همچنین تام نایدز، سفیر امریکا در تل‌آویو از رویکرد دیپلماتیک دولت مقابل ایران دفاع کرده و گفته بایدن مشتاق دیدن یک توافق هسته‌ای ورژن جدید با ایران است. به گفته نایدز، اگرچه بحث‌ها در مورد پیش‌نویس توافق در وین متوقف شده است، اما توافق مطمئناً به صورت «درصدی از روی میز خارج نیست.» او بدون اشاره به غنی‌سازی ۶۰ درصدی در فردو گفته که تهران «خیلی نزدیک به نقطه گریز» هسته‌ای است، یعنی تصمیم به غنی‌سازی اورانیوم تا ۹۰ درصد یا بیشتر به منظور ایجاد سوخت درجه نظامی برای ایجاد زرادخانه تسلیحات هسته‌ای.
