پیش از این در مقالات «حدیث زینبی مادران ایرانی» که به مناسبت تقریظ رهبر معظّم انقلاب اسلامی بر کتاب «تنها گریه
کن» و «به احترام حماسۀ مهربانوانِ سرزمین و دین و آیین» به‌مناسبت تقریظ معظّم‌له بر کتاب «حوض خون» به تبیین نقش زنان در تاریخ معاصر ایران و انقلاب اسلامی (از مشروطه تا دفاع مقدس) پرداخته شد. اینک و به‌مناسبت رونمایی از تقریظ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله) برکتاب «مهاجر سرزمین آفتاب» زندگی‌نامۀ خانم کونیکو یامامورا مادر شهید ژاپنی‌تبار دفاع مقدس به بیان ویژگی‌ها و نقش ماندگار و مؤثر زن در جامعه و تاریخ از منظر معظّم‌له پرداخته میشود.
تشریح این نقش، در مکتب اسلام از منظر رهبر معظّم انقلاب را می‌توان در چند محور زیر خلاصه کرد.
بخش اول: توصیف ویژگی‌ها[الف] از نظر معرفتی و معنوی
نه تنها هیچ تفاوتی میان زن و مرد در کسب علوم بشری و معارف الهی وجود ندارد بلکه در بسیاری از زمینه‌های معنوی پیشگامی از آنِ بانوان است. اسلام به کرامت ذاتی زنان قائل است.
امکان نیل به بالاترین مدارج و مراتب علمی، فقهی، فلسفی
«خانم‌های باسوادِ مسلمانِ مؤمنِ درسخوانی که یا مشغول تحصیلند و یا در دانشگاه‌ها، بهترین علوم را در بالاترین مدارج تدریس میکنند، زیادند و این برای نظام اسلامی مایه‌ی افتخار است. خانم‌هایی هستند که بحمدالله بالاترین تخصّص‌ها را در پزشکی و در علوم گوناگون ـ در زمینه‌ی علوم انسانی، در زمینه‌ی علوم تجربی و در زمینه‌ی علومِ گوناگونِ دیگر دارند. خانم‌هایی هستند که در زمینه‌ی علوم دینی پیشرفت کرده و به مراتب بالا رسیده‌اند. یک روز یک خانم بزرگوار در ایران ـ در اصفهان ـ بود، به نام «بانوی اصفهانی» که خانم بسیار عالی‌مقامی بود. مجتهده و عارف و فقیه بود. امّا فقط او بود. امروز بحمدالله دختران جوانی که در آینده‌ی نه چندان دور به مقامات عالی علمی، فقهی و فلسفی می‌رسند، بسیارند. اینها افتخار نظام اسلامی هستند؛ و پیشرفت زن یعنی این.» (بیانات در دیدار گروهی از پرستاران، ۱۳۷۳/۷/۲۰)
پیشروی در میدان معنویت و تقرّب به خدا و پیشگامی در حرکت معنوی انسان به‌سوی پیشرفت‌ها
«در زمینه‌ی مسائل معنوی، زنان جزو پیشگامان حرکت معنوی انسان به سوی پیشرفت‌ها هستند... آن‌جایی که بحث ایمان و اسلام و صبر و صدق و مجاهدت در راه به دست آوردن ارزش‌های انسانی و اسلامی و معنوی است، می‌فرماید: «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ» (سوره‌ی احزاب، آیه‌ی ۳۵). در این آیه ده عنوان برای ارزش‌های معنوی ذکر میشود؛ اسلام، ایمان، قنوت، صدق، صبر، خشوع و دیگر چیزها. زن و مرد در این میدان، دوش به دوش حرکت میکنند و پیش می‌روند؛ هر دو را ذکر می‌کند. این بت مردگرایی را که در جاهلیت‌ها همیشه به وسیله‌ی مردان و حتی به وسیله‌ی زنان پرسیده می‌شد، اسلام در این آیات می‌شکند. در میدان مسائل سیاسی و اجتماعی، بیعت زن را یک امر لازم و یک مسأله‌ی زنده معرفی می‌کند.» (بیانات در دیدار با گروه کثیری از بانوان، ۱۳۷۹/۶/۳۰)
ارزشگذاری اسلام به کرامت و اصالت زن‌بودن
«ما باید در مورد مسأله‌ی زن نگاه جامع داشته باشیم، و این نگاه جامع در اسلام هست. مسأله‌ی ارزشگذاری به اصالت زن، زن بودن، برای زن یک ارزش والاست؛ یک اصل است. به هیچ وجه تشبّه به مردان برای زن ارزش به حساب نمی‌آید؛ هم‌چنان که برای مردها تشبه به زنان ارزش به حساب نمی‌آید. هر کدام نقشی دارند، هر کدام جایی دارند، جایگاهی دارند و طبیعتی دارند و مقصودی از وضعیت خاص آنها در آفرینش حکیمانه‌ی الهی مورد نظر بوده که این مقصود باید برآورده شود؛ این مسأله مهم است.» (بیانات در دیدار گروهی کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱۳)
[ب] از نظر سیاسی ـ اجتماعی
زنان همچون مردان در تمامی حوزه‌های سیاسی اجتماعی مسئولیت دارند و حق بیعت زنان به رسمیت شناخته میشود.
تثبیت و رسمیت حق بیعت برای زنان در حکومت اسلامی
«در اسلام بیعت زن، مالکیّت زن، حضور زن در این عرصه‌های اساسی سیاسی و اجتماعی، تثبیت شده است: «إِذَا جَائَکَ الْمُؤْمِنَاتُ یُبَایِعْنَکَ عَلَىٰ أَنْ لَا یُشْرِکْنَ بِاللَّه» (سوره‌ی ممتحنه، آیه‌ی ۱۲) زن‌ها می‌آمدند و با پیغمبر بیعت می‌کردند. پیغمبر اسلام نفرمود که مردها بیایند بیعت کنند و به تبع آنها، هرچه که آنها رأی دادند، هرچه که آنها پذیرفتند، زن‌ها هم مجبور باشند قبول کنند؛ نه. گفتند زن‌ها هم بیعت میکنند؛ آنها هم در قبول این حکومت، در قبول این نظم اجتماعی و سیاسی شرکت میکنند. غربی‌ها هزار و سیصد سال در این زمینه از اسلام عقبند و این ادّعاها را میکنند! در زمینه‌ی مالکیّت نیز همین‌طور؛ و در زمینه‌های دیگری که مربوط به مسائل اجتماعی و سیاسی است.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از بانوان، ۱۳۷۹/۶/۳۰)
برابری در تمامی عرصه‌های سیاسی اجتماعی
«اسلام وقتی که می‌گوید: «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ ۚ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ» (سوره‌ی توبه، آیه‌ی ۷۱)، یعنی مؤمنین و مؤمنات در حفظ مجموعه‌ی نظام اجتماعی و امر به معروف و نهی از منکر همه سهیم و شریکند؛ زن را استثناء نکرده. ما هم نمی‌توانیم زن را استثناء کنیم. مسئولیت اداره‌ی جامعه‌ی اسلامی و پیشرفت جامعه‌ی اسلامی بر دوش همه است؛ بر دوش زن، بر دوش مرد؛ هر کدام به‌نحوی بر حسب توانایی‌های خودشان.» (بیانات در دیدار گروهی کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱۳)
سهیم و شریک بودن در مسئولیت ادارۀ جامعۀ اسلامی و پیشرفت آن
«در فعّالیت سازندگی، در فعّالیت اقتصادی، در طرّاحی و فکر کردن و برای امور کشور و یک شهر و یک روستا و یک مجموعه و امور شخصی خانواده مطالعه کردن، میان زن و مرد تفاوتی نیست. همه مسؤولند و همه باید انجام دهند.» (بیانات در اجتماع مردم خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)
[ج] از نظر اقتصادی
حق مالکیت و استقلال زنان در اسلام حقّی رسمی و تثبیت‌شده است.
حق مالکیت و استقلال اقتصادی زن در اسلام
«در اسلام، زن مالک ثروت خود است. شوهرش راضی باشد، یا راضی نباشد؛ پدرش راضی باشد، یا راضی نباشد ـ فرقی نمی‌کند ـ او می‌تواند ثروت و مال و اندوخته‌ی خود را مصرف کند و ربطی به کس دیگری ندارد. نظر اسلام، این است. در حمایت از استقلال اقتصادی زنان، دنیا سیزده قرن است که از اسلام عقب است. اسلام این را سیزده قرن قبل گفته است؛ ولی در اروپا تازه چهل سال، پنجاه سال و در بعضی از کشورها کمتر از این مدّت است که تازه شروع کرده‌اند به زن اجازه دهند که در مال و ملک خود، دخل و تصرّف کند! اسلام، از این جهت هم جلو است.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)
[د]ازنظر نقش خانوادگی
علاوه بر حق انتخاب همسر، زن در ادارۀ خانواده و تربیت فرزند نقش اصلی و محوری دارد و ضمن برخورداری از حقوق ویژه، شریک و همراه همسر در زندگی محسوب میشود نه تابع او.
رسمیت حق زن در انتخاب همسر
«زن به‌عنوان یک زوجه و یک همسر، در مراحل مختلف مورد توجّه و عنایت ویژه‌ی اسلامی قرار دارد. در درجه‌ی اوّل، مسأله‌ی انتخاب همسر است. به‌نظر اسلام، زن در انتخاب همسر آزاد است و هیچ‌کس نمی‌تواند در مورد انتخاب همسر، بر هیچ زنی چیزی را تحمیل کند. یعنی حتی برادران زن، پدرِ زن ـ خویشاوندان دورتر که جای خود دارند ـ اگر بخواهند بر او تحمیل کنند که تو حتماً باید با شخص مورد نظر ازدواج کنی، نمی‌توانند و چنین حقّی را ندارند. این، نظر اسلام است.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)
نقش مؤثر در ادارۀ خانواده
«زن را به چشم آن عنصر اصلی تشکیل خانواده در نظر بگیرید؛ که خانواده اگرچه از مرد و زن تشکیل میشود و هر دو در تشکیل خانواده و موجودیّت آن مؤثرند، امّا آسایش فضای خانواده، آرامش و سکونتی که در فضای خانه است، به برکت زن و طبیعت زنانه است. با این چشم به زن نگاه کنند تا معلوم شود که او چگونه کمال پیدا می‌کند و حقوقش در چیست.» (بیانات در دیدار گروهی از بانوان به مناسبت فرخنده میلاد حضرت زهرا (س) و روز زن، ۱۳۷۱/۹/۲۵)
«نظر اسلام در باب خانواده و جایگاه زن در خانواده، نظر خیلی روشنی است. «المرأة سیّدة بیتها»؛ بزرگ خانه، زن خانه است؛ این از پیغمبر اکرم است.» (بیانات در دیدار با بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱)
مهمترین نقش در تربیت فرزندان
«علّت اینکه اسلام این قدر به نقش زن در داخل خانواده اهمیّت می دهد، همین است که زن اگر به خانواده پایبند شد، علاقه نشان داد، به تربیت فرزند اهمیّت داد، به بچه‌های خود رسید، آنها را شیر داد، آنها را در آغوش خود بزرگ کرد، برای آنها آذوقه‌های فرهنگی ـ قصص، احکام، حکایت‌های قرآنی، ماجراهای آموزنده ـ فراهم کرد و در هر صورتی به فرزندان خود مثل غذای جسمانی چشانید، نسل‌ها در آن جامعه، بالنده و رشید خواهند شد. این هنر زن است و منافاتی هم با درس خواندن و درس گفتن و کار کردن و ورود در سیاست و امثال اینها ندارد.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)
شراکت با همسر در خانواده و نفی تابع مرد بودن
«این طور هم نیست که بگوییم همه جا خانم باید از آقا تبعیت کند؛ نخیر. چنین چیزی نه در اسلام داریم و نه در شرع. «اَلرِّ‌جَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء» معنایش این نیست که زن بایستی در همه‌ی امور تابع شوهر باشد. نه! یا مثل برخی از این اروپاندیده‌های بدتر از اروپا و مقلّد اروپا، بگوییم که زن بایستی همه کاره باشد و مرد باید تابع باشد. نه! این هم غلط است. بالاخره دو تا شریک و دو تا رفیق هستید. یک جا مرد کوتاه بیاید، یک جا زن کوتاه بیاید. یکی این‌جا از سلیقه و خواست خود بگذرد، دیگری در جای دیگر، تا بتوانید با یکدیگر زندگی کنید.» (خطبه‌ی عقد مورخه‌ی ۱۳۷۷/۱/۱۹)
برابری حقوق و تعادل میان زن و مرد
«در خانواده، حدود و حقوقی هست. مرد حقوقی دارد، زن هم حقوقی دارد و این حقوق به‌شدّت عادلانه و متوازن ترتیب داده شده است. آنچه به نام اسلام است و غلط است، آنها را نمی‌گوییم و از آنها دفاع نمی‌کنیم. آنچه متعلّق به اسلام است، بیّنات اسلام و مسلّمات اسلام است. اینها چیزهایی است که میان حقوق زن و مرد در داخل خانواده توازن قائل است.» (بیانات در همایش بانوان بزرگ در ورزشگاه آزادی به مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)
بخش دوم: بیان وظایف و تکلیف زنان برای نقش و شأن اصیل خود
امّا برای تحقق چنین جایگاه و شأن و نقشی، علاوه بر مسئولان ادارۀ امور جامعه و تمامی تأثیرگذاران در مسائل سیاسی اجتماعی فرهنگی، وظایف مهمی نیز بر عهدۀ خود زنان است، رئوس این وظایف بدین قرار است.
انس با قرآن و اثر آن در تربیت فرزند و جامعه
«اگر زن‌ها با قرآن مأنوس بشوند، بسیاری از مشکلات جامعه حل خواهد شد؛ چون انسان‌های نسل بعد در دامن زن پرورش پیدا می‌کند و زن آشنای با قرآن و مأنوس با قرآن و متفاهم با مفاهیم قرآن، خیلی می‌تواند در تربیت فرزند تأثیراتی داشته باشد و امیدواریم ان‌شاءالله به برکت این حرکت عظیم شماها، فردای جامعه‌ی ما به‌مراتب از امروز قرآنی‌تر باشد.» (بیانات در دیدار جمعی از بانوان قرآن‌پژوه کشور، ۱۳۸۸/۷/۲۸)
لزوم بازنویسی، بازگویی و بازبینی نظر اسلام دربارۀ ارزش و کرامت زن
«[زن] شمع جمع افراد خانواده است؛ مایه‌ی انس و سکینه و آرامش است... بنابراین حقیقتاً باید در زمینه‌ی ارزش و کرامت زن در نظر اسلام، بازنویسی و بازگویی و بازبینی کرد.» (بیانات در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س)، ۱۳۸۴/۵/۵)
ترویج لزوم رشد معنوی و اخلاقی زنان ـ خودسازی معنوی
«چند نکته‌ی اساسی را که باید مورد توجّه باشد، عرض می‌کنم: اوّلاً فکر رشد زنان از لحاظ معنوی و اخلاقی، بایستی یک فکر رایج در میان خود زنان باشد.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)
اصلاح قوانین براساس حقوق زن و مرد
«جامعه، هم از لحاظ قانونی و هم از لحاظ اخلاقی، باید با کسانی که تعدّی به زن را حقّ خودشان می‌دانند، برخورد سخت بکند؛ قانون هم باید در این زمینه مجازات‌های سختی پیش‌بینی کند.... امّا به‌هرحال هر گونه ستم و هر گونه تعدّی جسمانی‌ای نسبت به زن، باید با برخورد بسیار سختی مواجه شود، تا در این زمینه جامعه‌ی اسلامی ما به آن سطحی که اسلام خواسته است، برسد... بعضی از قوانین در برخورد با زن و با مرد احتیاج به اصلاح دارد. باید کسانی که اهل این کارها هستند، بررسی کنند و آن قوانین را درست کنند.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)
تأمین پشتوانه‌های قانونی و تضمین‌های قانونی و اجرایی برای تحقق نظر اسلام درخصوص خانواده
«نظر اسلام در باب خانواده و جایگاه زن در خانواده، نظر خیلی دوشنی است... ولی در عین حال تحقّق خواسته‌ی اسلام در خانواده، یک امری است که با این بیانات تمام نمیشود، حل نمیشود؛ احتیاج به پشتوانه‌ی قانونی، پشتوانه‌ی اجرایی و ضمانت اجرایی دارد؛ و این کار باید انجام بگیرد... البته این جور نیست که ما فکر کنیم غربی‌ها در این زمینه از ما جلو هستند؛ ابداً. بنده آمارهای زیادی دارم، ... ما به آنها که نگاه نمی‌کنیم، آنها که الگوی ما نیستند. ما در محیط خانواده کمبودهای زیادی داریم؛ احتیاج دارد به پشتوانه‌ی قانونی، به تضمین قانونی، به تضمین اجرائی؛ و این باید تحقّق پیدا کند. این مسئله از جمله‌ی عرصه‌ها و میدان‌هایی است که در داخل کشور در این زمینه کم کار شده و باید کار شود.» (بیانات در دیدار بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱)
الگو قراردادن عناصر معرفتی و اخلاقی و معنوی و سیاسی ـ اجتماعی در وجود حضرت زهرا (س) برای رفع آسیب‌های موجود
«شما ببینید امروز نسل جوان شما ـ چه دخترهاتان، چه پسرهاتان ـ و جامعه‌ی شما از خلأ کدام معرفت رنج می‌برند و آسیب می‌بینند؛ از کمبود کدام عنصر سازنده‌ی اخلاقی رنج می‌برند، آن عنصر اخلاقی را در وجود فاطمه‌ی زهرا (سلاماللهعلیها) و در فضایل آن بزرگوار و این وجودهای مقدّس پیدا کنید و به زبان شعر ـ که زبان هنر ـ آن را القا و بیان کنید. ببینید ما در زندگی سیاسی و اجتماعی‌مان به کدام درس اهل بیت احتیاج داریم، آن را از زندگی این بزرگواران و این بزرگوار به‌خصوص استخراج کنید و با زبان شعر بیان کنید؛ اینها لازم و مهم است.» (بیانات در دیدار مدّاخان به مناسبت میلاد حضرت فاطمه (س)، ۱۳۸۳/۵/۱۷)
تهذیب و اصلاح اخلاق مردان برای جلوگیری از بی‌عدالتی در خانواده
«البته این را من بارها گفته‌ام، الان هم می‌گویم؛ در جوامع ما هم ـ یعنی جوامع اسلامی و جامعه‌ی ایرانیِ خود ما ـ متأسّفانه مثل جوامع غربی یک بی‌عدالتی در ارتباطات خانوادگی زن و مرد وجود داشته؛ عمده هم مربوط به داخل خانواده است؛ این باید جلویش گرفته شود. یک مقداری با نصیحت امکان‌پذیر است؛ ... با تهذیب و اخلاق مردان هم امکان‌پذیر است.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱)
استفادۀ خردمندانه عقلایی از تجربیات دیگران و نفی تقلید جاهلانه از دیگران
«برای ما، روش را احکام اسلام معیّن می‌کند. هر روش خردمندانه‌ی عقلایی را هم اسلام می‌پسندد و قبول دارد. اگر تجربه‌ای در جایی باشد، مورد قبول است؛ امّا تقلید نه. استفاده‌ی خردمندانه از تجربیّات دیگران درست؛ امّا تقلید، غلط. لذا امروز کسانی که برای حقوق زن و برای رشد و شکوفایی استعدادهای زنان در کشور ما تلاش میکنند ـ که البته هم باید این تلاش انجام بگیرد ـ باید بدانند چه هدفی را دنبال میکنند و چه شعارهایی را باید مطرح نمایند.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به‌مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)
کسب علم و تخصص در رشته‌های مختلف و آگاهی و کسب معلومات و معارف
«خانم‌ها موظّفند که انواع و اقسام رشته‌های تخصّصی پزشکی ـ مثل قلب و داخلی و اعصاب و... را دنبال کنند. این، فریضه است. امروز این تکلیف برای زن‌ها، بیشتر از مردهاست؛ اگر چه در جامعه‌ی ما، آموزش رشته‌های مختلف علوم که برای ساختن این جامعه لازم می‌باشد، برای همه فریضه است. آن کسانی که بتوانند، حقیقتاً امروز از آن روزهایی است که کسب علم فریضه‌ی شرعی است؛ علاوه بر اینکه فریضه‌ی اجتماعی هم است.» (بیانات در دیدار با گروهی از بانوان پزشک سراسر کشور، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)
بخش سوم: معرفی شش الگوی برگزیده توسط مکتب اسلام
پایان‌بخش این قسمت، توجه به قرآن کریم و معارف اسلامی در معرفی الگوهایی برای جامعۀ اسلامی به‌طور اعم و برای زنان به‌طور اخص می‌باشد.
در مجموعۀ بیانات معظّم‌له شش الگوی برجسته برای بانوان معرفی شده‌اند؛ یعنی حضرت خدیجه (س)، حضرت فاطمۀ زهرا (س)، حضرت زینب (س)، حضرت سکینه (س) و دو الگوی قرآنی حضرت مریم (س) و حضرت آسیه.
نکتۀ قابل توجه در بیانی است که دربارۀ دو الگوی قرآنی داشته‌اند. یکی از عبارات ایشان بدین شرح است:
«خدای متعال ... دو زن را به‌عنوان دو نمونه از انسان‌های برجسته و مؤمن ـ نه از زنان برجسته ـ ذکر می‌کند. یعنی در صحنه‌ی انسانیت و تکامل معنوی، خدای متعال وقتی می‌خواهد نمونه‌ی ممتازی بیان کند، سخن از پیامبران و مردان بزرگ و شخصیت‌های علمی و دینی نمی‌کند؛ بلکه سخن از دو زن به میان می‌آورد.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)
«در مورد نگاه اسلام به زن بحث‌های زیادی شده است، ما هم بارها گفتیم. من مکرّراً عرض کردم که نمونه برای انسان مؤمن و مرضیّ الهی، و انسان کافر و مردود درگاه پروردگار در قرآن، زن مطرح شده؛ این چیز جالبی است.» (بیانات در دیدار با بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱)
«درباره‌ی مسأله‌ی زن و مرد، پیام وحی حاوی مسائل مهمّی است؛ برویم ببینیم وحی دراین‌باره چه می‌گوید. وحی هم فقط به موعظه کردن بسنده نکرده، بلکه نمونه‌سازی کرده است. شما ببینید وقتی که خدای متعال می‌خواهد برای انسان‌های مؤمن در طول تاریخ نبوت‌ها در قرآن مثالی بزند، می‌فرماید «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ». در زمان موسی، این همه مؤمن بودند، این همه کسانی در راه ایمان تلاش و فداکاری کردند؛ امّا آن نمونه را اسم می‌آورد. این ناشی از چیست؟ آیا خدای متعال خواسته از زنان جانبداری کند؛ یا نه، مسأله چیز دیگری است؟ مسأله این است که این زن در اوج حرکت معنوی به جایی رسیده که فقط او را میشود مثال زد و لاغیر. حالا این قبل از فاطمه‌ی زهرا (سلاماللهعلیها) است؛ این قبل از مریم کبری (سلاماللهعلیها) است؛ این متعلّق به آن زمان است. زن فرعون، نه پیامبر است، نه پیامبرزاده است، نه همسر پیامبر است، نه در خانواده‌ی هیچ پیامبری بوده است. تربیت معنوی و رشد بالندگی یک زن، او را به این‌جا رسانده است.» (بیانات در دیدار با اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، جمعی از بانوان پزشک متخصص و مسئولان کنگره‌ی حجاب اسلامی به مناسبت میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۷۰/۱۰/۴)
حضرت خدیجه (س)
«زن در منطق اسلام و معرفت اسلامی یک الگویی دارد، یک چهارچوبی برای زن معیّن شده است؛ این چهارچوب، یک چهارچوب کامل است. یعنی زنِ اسلامی عبارت است از آن موجودی که دارای ایمان است، دارای عفاف است، متصدّی مهمترین بخشِ تربیتِ انسان است، اثرگذارِ در اجتماع است، دارای رشد علمی و معنوی است، مدیر کانون بسیار مهمّ خانواده است، مایه‌ی آرامش جنس مرد است؛ همه‌ی اینها در کنار خصوصیّات زنانگی، مثل لطافت، مثل رقّت قلب، مثل آمادگیِ دریافتِ انوارِ الهی [است]؛ این الگوی زن مسلمان است؛ همین خصوصیّاتی که پیغمبر اکرم در بیانات متعدّد به‌مناسبت تمجید از فاطمه‌ی زهرا (سلاماللهعلیها) یا خدیجه‌ی کبرا یا به نحو کلّی درباره‌ی زن بیان کرده؛ این الگوی اسلامی است.» (بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام، ۱۳۹۶/۱۲/۱۷)
«تا آفتاب درخشان خدیجه‌ی کبری علیهاالسلام و فاطمه‌ی زهرا علیهاالسلام و زینب کبری علیهاالسلام می‌درخشد، طرح‌های کهنه و نو «ضدّ زن» به نتیجه نخواهد رسید و هزاران زن کربلایی ما نه‌تنها خطوط سیاه ستم‌های ظاهری را در هم شکسته‌اند، بلکه ستم‌های مدرن به زن را نیز رسوا و بی‌آبرو کرده و نشان داده‌اند که حق کرامت الهی زن، بالاترین حقوق زن است که در جهان به اصطلاح مدرن، هرگز شناخته نشده و امروز وقت شناخته‌شدن آن است.» (پیام به کنگره‌ی «هفت هزار زن شهید کشور»، ۱۳۹۱/۱۲/۱۶)
حضرت فاطمه زهرا (س)
«زن امروز دنیا الگو می‌خواهد. اگر الگوی او زینب و فاطمه‌ی زهرا باشند، کارش عبارت است از فهم درست، هوشیاری در درک موقعیت‌ها و انتخاب بهترین کارها؛ ولو با فداکاری و ایستادن پای همه چیز برای انجام تکلیف بزرگی که خدا بر دوش انسانها گذاشته است، همراه باشد.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از پرستاران به مناسبت میلاد حضرت زینب (س) و روز پرستار، ۱۳۷۰/۸/۲۲)
«فاطمه‌ی زهرا (علیهاالسّلام) ... آن زن نمونه‌یی که حیاتش با همه‌ی کوتاهی و عمر او در عین جوانی، الگویی برای همه‌ی مردان و زنان غیور و مؤمن و مسلمانان و حتّی مردم غیر مسلمانی که با مقام آن بزرگوار آشنا باشند، است و ما باید از زندگی آن بزرگوار درس بگیریم.» (بیانات در دیدار با هیأت نظارت، بازرسان و ناظران شورای نگهبان و هیأت اجرایی انتخابات میان دوره‌ای مجلس و خانواده‌ی شهدا، اسراء، مفقودان و جانبازان استان‌های فارس و همدان، ۱۳۶۸/۹/۲۲)
«فاطمه‌ی‌زهرا (سلاماللهعلیها) در قلّه‌ی بشریت قرار دارد و کسی از او بالاتر نیست و می‌بینیم که آن بزرگوار به‌عنوان یک بانوی مسلمان، این فرصت و قدرت را یافت که خودش را به این اوج برساند.» (بیانات در دیدار با گروهی از بانوان پزشک سراسر کشور، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)
«اسلام، فاطمه ـ آن عنصر برجسته و ممتاز ملکوتی ـ را به‌عنوان نمونه و اسوه‌ی زن معرفی می‌کند. آن، زندگی ظاهری و جهاد و مبارزه و دانش و سخنوری و فداکاری و شوهرداری و مادری و همسری و مهاجرت و حضور در همه‌ی میدان‌های سیاسی و نظامی و انقلابی و برجستگی همه جانبه‌ی او که مردهای بزرگ را در مقابلش به خضوع وادار می‌کرد، این هم مقام معنوی و رکوع و سجود و محراب عبادت و دعا و صحیفه و تضرّع و ذات ملکوتی و درخشندگی عنصر معنوی و همپایه و هم‌وزن و هم‌سنگ امیرالمؤمنین و پیامبر بودن اوست. زن، این است. الگوی زنی که اسلام می‌خواهد بسازد، این است.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از بانوان شهرهای تهران، تبریز، اصفهان، قم، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)
«ما این بزرگوار را خواسته‌ایم به‌عنوان الگو میان خودمان مطرح کنیم. یک زن جوان، یک دختر جوان، که زندگی‌اش، زندگی معمولی؛ لباسش، لباس فقرا؛ کارش در خانه جمع و جور کردن بچه‌ها و مدیریت خانه و کدبانویی این خانه‌ی کوچک و دستاس کردن است و آن کوه معرفت و دریای عظیم علم و دانش در وجود اوست. فاطمه‌ی زهرا (سلاماللهعلیها) همه‌ی این فضایل را با هم داراست.» (بیانات در دیدار مدّاحان به مناسبت میلاد حضرت فاطمه (س)، ۱۳۸۳/۵/۱۷)
«زندگی فاطمه‌ی‌زهرا(س)، اگر چه کوتاه بود و حدود بیست سال بیشتر طول نکشید؛ امّا این زندگی، از جهت جهاد و مبارزه و تلاش و کار انقلابی و صبر انقلابی و درس و فراگیری و آموزش به این و آن و سخنرانی و دفاع از نبوّت و امامت و نظام اسلامی، دریای پهناوری است از تلاش و مبارزه و کار و در نهاین هم شهادت است. این، زندگی جهادی فاطمه‌ی زهراست که بسیار عظیم و فوق‌العاده و حقیقتاً بی‌نظیر است و یقیناً در ذهن بشر ـ چه امروز و چه آینده ـ یک نقطه‌ی درخشان و استثنایی است.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از بانوان شهرهای تهران، تبریز، اصفهان، قم ...، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)
حضرت زینب (س)
«زینب کبری برای زنان ما در طول تاریخ یک الگوست؛ عقل و متانت، قدرت و شجاعت، شور و احساس عاطفی، صراحت زبان، متانت دل، استواری روح؛ درعین‌حال، مادرانه، خواهرانه، با همه‌ی انسانها برخورد کردن، در محیط خانه شمع محبّت را روشن نگه داشتن، همسر و فرزندان را بر سفره‌ی محبّت و عاطفه‌ی خود دور هم جمع کردن؛ اینها خصوصیات زن مسلمان است.» (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، ۱۳۸۴/۳/۲۵)
«زینب کبری (سلاماللهعلیها) یک نمونه‌ی کامل از زن مسلمان است؛ یعنی الگویی که اسلام برای تربیت زنان، آن را در مقابل چشم مردم دنیا قرار داده است. زینب کبری دارای شخصیت چند بُعدی است؛ دانا و خبیر و دارای معرفت والا و یک انسان برجسته است که هر کس با آن بزرگوار مواجه میشود، در مقابل عظمت دانایی و روحی و معرفت او احساس خضوع می‌کند. شاید مهمترین بُعدی که شخصیت زن اسلامی می‌تواند آن را در مقابل چشم همه قرار دهد ـ تأثیری که از اسلام پذیرفته ـ این بُعد است. شخصیت زن اسلامی به برکت ایمان و دل سپردن به رحمت و عظمت الهی، آن‌چنان سعه و عظمتی پیدا می‌کند که حوادث بزرگ در مقابل او، حقیر و ناچیز میشود. در زندگی زینب کبری، این بُعد از همه بارزتر و برجسته‌تر است.» (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، ۱۳۸۴/۳/۲۵)
«زینب کبری شور عاطفه‌ی زنانه را همراه کرده است با عظمت و استقرار و متانت قلب یک انسان مؤمن، و زبان صریح و روشن یک مجاهد فی سبیل‌الله، و زلال معرفتی که از زبان او بیرون می‌تراود و شنوندگان و حاضران را مبهوت می‌کند.» (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، ۱۳۸۴/۳/۲۵)
حضرت مریم (س)
«زنِ دیگر، مریم مادر عیسی و دختر عمران است... وقتی خدای متعال می‌خواهد دو انسان را از مجموع همه‌ی انسانها انتخاب کند و به‌عنوان مثل و نمونه، آنها را معرفی کند، دو زن را انتخاب می‌کند؛ نه دو مرد را و نه یک زن را. در این کار، رازهایی است.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)
حضرت آسیه
«خدای متعال در این دو جا، دو زن را به‌عنوان دو نمونه از انسان‌های برجسته و مؤمن ـ نه از زنان برجسته ـ ذکر می‌کند. یعنی در صحنه‌ی انسانیت و تکامل معنوی، خدای متعال وقتی می‌خواهد نمونه‌ی ممتازی بیان کند، سخن از پیامبران و مردان بزرگ و شخصیت‌های علمی و دینی نمی‌کند؛ بلکه سخن از دو زن به میان می‌آورد که یکی از آن دو زن، زن فرعون است.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)
حضرت سکینه (س)
«همان "سکینه‌‌ی"یی که شما اسمش را در کربلا شنیده‌اید، و دختر امام و برادرزاده و شاگرد زینب است ـ کسانی که اهل تحقیق و کتاب‌اند، نگاه کنند ـ او یکی از مشعل‌های معرفت عربی در همه‌ی تاریخ اسلام تا امروز است. کسانی که حتّی زینب و پدر زینب و پدر سکینه را قبول نداشتند و ندارند، اعتراف میکنند که سکینه (علیهاالسلام) یک مشعل معرفت و دانش است.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از پرستاران به‌مناسبت میلاد حضرت زینب (س) و روز پرستار، ۱۳۷۰/۸/۲۲)
بخش چهارم: ابعاد و جلوه‌های فرهنگ غرب در نگاه به زن و شأن او
با توجه به گفتۀ مشهور تعرف الاشیاء باضدادها، درخشش و علّو دیدگاه اسلام دربارۀ زن، زمانی روشن‌تر میشود که دیدگاه غرب که علیرغم تبلیغات ظاهری فراوان نشان‌دهندۀ انحطاط فکری و اخلاقی و حقوقی دیدگاه مادی دربارۀ زنان می‌باشد نیز طرح شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دیدگاه غرب دربارۀ زن و حقوق و شأن او را در ده عنوان به شرح زیر بیان کرده‌اند.
موجود درجه دوم دانستن زن
«فرهنگ غربی را از این شعارها نمیشود فهمید. فرهنگ غربی را باید در ادبیّات غربی جستجو کرد. کسانی که با ادبیّات اروپایی، با شعر اروپایی، با رمان و داستان و نمایشنامه‌های اروپایی آشنا هستند، می‌دانند که در چشم فرهنگ اروپایی، از دوران قرون وسطی و بعد از آن تا اواسط قرن فعلی، زن موجود درجه‌ی دوم بوده است! هر چه بر خلاف این ادّعا کنند، خلاف می‌گویند.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به‌مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)
هویت تبعی زن در خانواده
«در فرهنگ اروپایی، وقتی زن با همه‌ی موجودی و املاک خود ازدواج می‌کرد و به خانه شوهر می‌رفت، نه فقط جسم او در اختیار شوهر قرار می‌گرفت، بلکه تمام اموال و املاک و دارایی‌های او هم که از پدر و خانواده‌اش به او رسیده بود، متعلّق به شوهر می‌شد! این حقیقتی است که غربی‌ها نمی‌توانند آن را انکار کنند.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به‌مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)
استفاده از زن برای امور مادی
«پایه‌ی تمدّن امروز اروپایی، همان فرهنگ رومی است. یعنی امروز آنچه که بر سر تا پای فرهنگ اروپایی و غربی و به تبع آنها فرهنگ امریکایی و خرده‌ریزهای غرب حاکم است، همان اصول و خطوطی است که در امپراتوری روم وجود داشته؛ همان‌هاست که امروز ملاک و معیار است. آن زمان هم زنان را به بالاترین مقام می‌رساندند، احترامشان می‌کردند و به آرایش‌ها و زیورها تزیینشان می‌کردند؛ امّا برای چه؟ برای اشباع یکی از خاکی‌ترین و مادّی‌ترین خصلت‌های بشری در مرد! این، چه‌قدر توهین و چه‌قدر تحقیر نسبت به انسان و نسبت به جنس زن است!» (دیدار با شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، بانوان پزشک متخصص و مسئولان کنگره‌ی حجاب اسلامی در میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۷۰/۱۰/۴)
استفاده از زن برای تبلیغ سبک غربی در مد و آرایش و مصرف
«آنها با چه چیزِ زن مسلمان، بیشتر دشمنند؟ باحجاب او... چون فرهنگ آنها این را قبول ندارد. اروپایی‌ها این‌جور هستند؛ آنها می‌گویند هرچه ما فهمیده‌ایم، دنیا باید از ما تقلید کند! مایلند که جاهلیّت خودشان را بر معرفت عالم غلبه بدهند. آنها می‌خواهند زن به سبک اروپایى - که عبارت است از سبک مُد و مصرف و آرایش در انظار عموم - و ملعبه قرار دادن مسائل جنسى بین دو جنس و این چیزها را در جامعه به‌وسیله‌ى زنان رواج بدهند.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از پرستاران به‌مناسبت میلاد حضرت زینب (س) و روز پرستار، ۱۳۷۰/۸/۲۲)
آزادی جنسی را به‌عنوان رکن تمدن دانستن و ظلم به زنان از این طریق
«نقطه‌ی مقابل این، درست همان فرهنگ رومی حاکم بر امروز اروپاست. آنها با همه چیز کنار می‌آیند، جز با دو، سه چیز؛ یکی از آنها - و شاید مهم‌ترینش - حفظ این حالت حفاظ منضبط میان دو جنس زن و مرد است؛ یعنی خویشتنداری در مقابل چیزی که به آن آزادی جنسی گفته میشود. در مقابل این، بشدّت سرسختند؛ هر کار دیگری بکنند، مهم نیست. از نظر آنها کسی مرتجع است که روی این مسأله تکیه بکند. اگر در کشوری، زنان با یک حدودی از مردان مجزا شدند، این میشود خلاف تمدن! راست هم می‌گویند؛ تمدن آنها که بر ویرانه‌های همان تمدن رومی بنا شده، چیزی جز این نیست؛ اما این از لحاظ ارزشی غلط است؛ عکسش درست است.» (بیانات در دیدار با اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، جمعی از بانوان پزشک متخصص و مسئولان کنگره حجاب اسلامی به‌مناسبت میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۷۰/۱۰/۴)
«الان هم با جدیت عرض می‌کنم که در قضیه‌ی زن، آن‌که باید جواب بدهد، آن‌که گریبانش گیر هست، غرب است، نه اسلام، نه جمهوری اسلامی. آنهائی که مرزهای دو جنس را بکلّی از بین بردند، آزادی جنسی را در عمل، در زبان، در تبلیغات، حتّی در فلسفه ترویج کردند، باید پاسخ بدهند. نتیجه این شد که با توجه به خوی تجاوزگری طبیعی و قوّت طبیعیای که مرد نسبت به زن دارد، زن مظلوم واقع بشود و نسبت به زن حق‌کشی انجام بگیرد.» (بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه‌های استان یزد، ۱۳۸۶/۱۰/۱۳)
نگاه ابزاری به زن
«همیشه به شکل غلطی در نظام‌های طاغوتی به زن نگاه شده؛ امروز در غرب هم همین جور است. حالا عده‌ای از زنان ـ مثل خیلی از مردان ـ در همین نظام‌های غربی شخصیت‌های برجسته و محترم و پاکیزه‌ای ممکن است در بیایند، لیکن نگاه عمومی به زن که در فرهنگ غربی نهادینه شده، نگاه غلطی است؛ نگاه ابزاری است، نگاه اهانت‌آمیز است.» (بیانات در دیدار جمعی از بانوان قرآن‌پژوه کشور، ۱۳۸۸/۷/۲۸)
«بانوان گرامی؛ به‌خصوص زنان جوان که می‌خواهند در این زمینه‌ها فکر بیندیشند، درست توجّه کنند. نکته مهم این است که حتّی وقتی در اروپا برای زن حقّ مالکیت معیّن شد - طبق بررسی موشکافانه جامعه‌شناسان خودِ اروپا - به خاطر این بود که کارخانه‌ها که تازه بساط فناوری مدرن و صنعت در غرب را گسترده بودند، احتیاج به کارگر داشتند؛ اما کارگر کم بود و احتیاج به کارگرِ زیاد احساس می‌شد. لذا برای این که زنان را به کارخانجات بکشانند و از نیروی کارشان استفاده کنند - که البته مزد کمتری هم همیشه به زنان می‌دادند - اعلان شد که زن دارای حقّ مالکیت است! در اوایل قرن بیستم بود که اروپاییان حقّ مالکیت را به زن دادند. این، آن نگرش افراطی و غلط و ظالمانه نسبت به زن در غرب و در اروپاست.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به‌مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)
خشونت نسبت به زنان از نظر جسمی و روحی
«آزار زنان، فشارهای گوناگون جسمانی و آزارهای روحی بر زنان در غرب، آمارهایی که الآن دارند می‌دهند، بمراتب از کشور خود ما و از جاهایی که ما اطلاع داریم، بیشتر است.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱۳)
«آمار مال یک هفته قبل است - که یک سوم زنهای دنیا از دست مردها کتک می‌خورند! به نظر من اشک انسان در می‌آید؛ این گریه‌آور است. و این بیشتر در کشورهای صنعتی است؛ در کشورهای فرنگی است و ناشی از همان خشونت‌های جنسی و مطالبات خشن جنسی است که مرد از زن دارد. این هوچیگری‌های آنها در مورد زن است؛ آن وقت راجع به زن بحث میکنند: شما حجاب را اجباری کردید. خود آنها بی‌حجابی را اجباری میکنند، دختر دانشجو را به دانشگاه راه نمی‌دهند، به خاطر اینکه روسری دارد، آن وقت به ما می‌گویند چرا شما حجاب را اجباری کردید! این در جهت کرامت زن است، آن در جهت پرده‌دری و بی‌احترامی به زن است. و از این قبیل مواردی هست که اینها هوچیگری‌های غرب است.» (بیانات در دیدار دانشجویان استان یزد، ۱۳۸۶/۱۰/۱۳)
تجارت و قاچاق زنان
«امروز در دنیا طبق گزارشی که داده شده است - که این گزارش به نظرم گزارش سازمان ملل است؛ گزارش یک مرکز رسمی است - سریع‌الرشدترین تجارت‌های دنیا، تجارت زنان و قاچاق زنان است. بدترین کشورها هم در این زمینه، چند کشورند؛ از جمله رژیم صهیونیستی است. زنان و دختران را با عنوان پیدا کردن کار و عنوان ازدواج و این حرف‌ها، از کشورهای فقیر، از آمریکای لاتین، از برخی کشورهای آسیا، از برخی کشورهای فقیر اروپا جمع میکنند و می‌برند آنها را در شرائط بسیار سختی تحویل مراکزی می‌دهند که انسان از تصور آنها و نام آنها تنش می‌لرزد.» (بیانات در دیدار با بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱)
تحقیر زنان
«بروید به جوامع امریکایی نگاه کنید! خواهید دید که در آن‌جا زن تحقیر میشود. زنِ خانواده، از طرف شوهر تحقیر میشود. مادرِ خانواده، از طرف فرزندان تحقیر میشود. حقّ مادری، به این شکلی که در مراکز اسلامی هست، در آن‌جا معنا ندارد.» (بیانات در دیدار گروهی از پرستاران، ۱۳۷۳/۷/۲۰)
«دنیای فاسد غرب خواستند بروز زن را، شخصیت زن را در روش‌های غلط و انحرافی که همراه با تحقیر جنس زن است، به زور به ذهن دنیا فرو کنند: زن برای اینکه شخصیت خودش را نشان بدهد، بایستی برای مردان چشم‌نواز باشد. این شد شخصیت برای یک زن!؟ بایستی حجاب و عفاف را کنار بگذارد، جلوه‌گری کند تا مردها خوششان بیاید. این تعظیم زن است یا تحقیر زن؟ این غرب مستِ دیوانه‌ی از همه جا بی‌خبر، تحت تأثیر دست‌های صهیونیستی، این را به‌عنوان تجلیل از زن عَلم کرد؛ یک عدّه هم باور کردند.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از پرستاران نمونه کشور در سالروز میلاد حضرت زینب (س)، ۱۳۸۹/۲/۱)
عدم توانایی شعارهای غربی در آزادی و احترام به حقوق زن
«شعارها و بافته‌های ذهنی غربی‌ها در مورد زن، هیچ نتوانسته جلوی ظلمی را که در خانواده و بیرون خانواده در طول تاریخ به زن‌ها می‌شده ـ که هنوز هم میشود ـ بگیرد.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱۳)
«این غربی‌هایی که می‌بینید این‌قدر جنجال میکنند و سر مسأله زن این‌قدر بازی در می‌آورند، همین جا گرفتارند. می‌گویند: ما احترام زن را نگه می‌داریم. بله، احترام زن را در مجالس رسمی و توی فروشگاه‌ها و خیابان‌ها نگه می‌دارند؛ آن هم به معنای تلذّذ از او، امّا در خانواده هم شوهر با زنش همین‌طور است؟ چه‌قدر زن آزاری، چه‌قدر کتک زدنِ زن‌ها به دست مردها، چه‌قدر فاجعه‌آفرینی در داخل خانه، قُلدر مآبی و...» (بیانات در انشای خطبه‌ی عقد، ۱۳۷۹/۶/۲۸)
بخش پنجم: وظایف خطیر زنان در مقابله با فرهنگ غرب
رهبر معظّم انقلاب اسلامی با توجه به ده محور فوق، ده وظیفه را برای زنان مسلمان انقلابی برشمرده‌اند و فعال‌شدن بانوان در این موضوعات را انتظار دارند.
مسئولیت مهم و درجۀ اول بانوان در شناسایی شأن اسلامی زن و دفاع از آن
«خواهران عزیز و دختران من! اعتقادم این است که اگر در بخشی از جامعه‌ی اسلامی -چه در ایران و چه در بعضی کشورهای دیگر- نسبت به زن مسلمان، کوتاهی‌هایی صورت می‌گیرد، قدری تقصیر مردان و قدری هم تقصیر خودِ بانوان است؛ چون آن کسی که باید شأن اسلامی زن را بشناسد و از آن دفاع کند، در درجه‌ی اوّل خودِ بانوان هستند. باید بدانند که خدا و قرآن و اسلام، درباره‌ی آنها چه قضاوتی دارد، از آنها چه می‌خواهد، مسؤولیت آنها را چه چیزی معیّن می‌کند و از آنچه که اسلام فرموده و خواسته، دفاع کنند و بخواهند. اگر نخواهند، کسانی که به هیچ ارزشی پایبند نیستند، به خود اجازه خواهند داد که به زن ستم کنند.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)
عدم تسلیم در برابر اغوای فرهنگ غرب در موضوع نگاه ابزاری به زن
«... زن ایرانى و زن مسلمان، به مجاهدت خود براى رها شدن از دام‌هاى پرداخته و در راه نهاده‌ی فرهنگ تباهگر غرب، با اراده‌اى راسخ ادامه دهد و به هیچ رو تسلیم اغواى آنان [غربی‌ها] که زن را ابزارى براى پیشبرد سیاست‌هاى ویرانگر و اسارت‌بار خواسته‌اند، نشود. ظرافتى هوشمندانه لازم است که میان تشخّص و منزلت علمى و فرهنگى و اجتماعى و هنرى و سیاسى زن، با تنزّل و انحطاط او تا سطح وسیله و ابزارى براى مقاصد سیاسى و شخصى فرق گذاشته شود و این یک، با آنچه مطلوب و محبوب هر انسان آزاده و آگاه است، مشتبه نگردد.» (پیام به سمینار بررسی شخصیت زن از دیدگاه امام خمینی (قدّس سره)، ۱۳۶۸/۸/۳)
انتقال و تفهیم پیام عملی زنان ایران به جامعۀ بانوان دنیا درخصوص عدم تلازم تحصیل با رعایت موازین اخلاقی
«من می‌خواهم بگویم شما خانم‌ها یک پیامى براى دنیا دارید؛ این پیام را دقیق کنید، مسجّل کنید و بدهید به دنیا. پیام، فقط هم پیام زبانى و شفاهى و کتبى نیست؛ بلکه بیشتر پیام عملى است. زن‌هاى ایران، به‌خصوص آن کسانى که در رشته‌هاى گوناگونِ دانش توانسته‌اند در چهارچوب اسلام و احکام اسلامى و مهم‌تر از همه مسئله‌ی حجاب حرکت بکنند، بایستى به زنان دنیا، به دخترهاى دنیا، به دانشجویان زن دنیا عملاً تفهیم کنند که علم به معناى بی‌بندوبارى نیست و لازمه‌ی تحصیل علم، بی‌قیدى نسبت به موازین اخلاقى در مورد معاشرت زن و مرد نیست؛ بلکه می‌توان با رعایت کامل این موازین، علم را هم تحصیل کرد و به جاهاى بالایى رسید؛ و وجود شماها می‌تواند به‌عنوان یک نمونه از پیام جهانى اسلام نشان داده بشود.» (بیانات در دیدار با گروهی از بانوان پزشک سراسر کشور، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)
زدودن باورهای فرهنگ غلط غربی در موضوع حجاب و مد و مصرف‌گرایی
«به نظر من، آن چیزی که امروز مجموعه‌ی شما و هر مجموعه‌یی از زنان - که در شکلها و با هدفهای مختلف کار میکنند - برعهده دارند، این است که باور غلطی را که فرهنگ غربی و اروپایی در این دهها سال اخیر در ذهن زن ایرانی وارد کرده است، بزداید. البته باور غلطی هم در گذشته بوده است؛ یعنی گرایش به برخی از شکلهای غلط مصرف و تجمل، از گذشته هم وجود داشته است. با ورود فرهنگ اروپایی، این مدگرایی و نوگرایی در مصرف، به شکل عجیبی تشدید شد. این، محاسبه‌شده و پیش‌بینی‌شده بود. سردمداران سیاستهای غربی - که غالباً صهیونیستها و استعمارگران بودند - به قصدی و با نیتی این کار را کردند. این باورهای غلط را باید بزدایید؛ و این نمیشود، مگر با ارایه‌ی بحثها و کارهای اسلامی. اگر این کار بشود، ریشه‌ی این مشکلاتی که گاهی اوقات مطرح میشود - بدحجابی و رواج فساد و فحشا و این چیزها - به خودی خود کنده خواهد شد. اینها غالباً معلولند؛ علل، همان باورها و فرهنگها هستند که باید روی آنها کار بشود.» (بیانات در دیدار با اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، ۱۳۶۹/۱۰/۱۶)
«من به خانم‌های مسلمان، به خانم‌های جوان و به خانم‌های خانه‌دار عرض می‌کنم: سراغ این مصرف‌گرایی که غرب مثل خوره به جان جوامع دنیا و از جمله جوامع کشورهای در حال توسعه و کشورهای رو به پیشرفت و از جمله کشور ما انداخته است، نروید. مصرف باید در حدّ لازم باشد، نه در حدّ اسراف.» (بیانات در دیدار گروهی از بانوان به‌مناسبت فرخنده میلاد حضرت زهرا (س) و روز زن، ۱۳۷۱/۹/۲۵)
اتخاذ موضع فعال نسبت به موضوع زن، حقوق بشر و آزادی و عدم انفعال
«چرا باید کسانی در زمینه‌ی زن، یا در زمینه‌ی حقوق بشر، طوری حرف بزنند که گویی ما باید بکوشیم خودمان را با نقطه‌نظرهای غربی‌ها نزدیک و آشنا کنیم؟ آنها اشتباه میکنند. آنها باید نقطه‌نظرهای خود را به ما نزدیک کنند. آنها باید نسبت به مسأله‌ی زن و حقوق بشر و آزادی و دموکراسی، نقطه‌نظرهای غلط و باطل خودشان را تصحیح کنند و با نظرات اسلامی مواجه نمایند؛ نه اینکه عدّه‌ای از این طرف دچار انفعال شوند.» (بیانات در دیدار با خانواده‌های سرداران شهید استان تهران، ۱۳۷۶/۲/۱۷)
لزوم به چالش کشیدن غرب دربارۀ حقوق زن و حفظ کرامت او
«امروز جهان غرب است که باید به لحاظ نظری و عملی در این موضوعات به چالش کشیده شود و در برابر افکار عمومی جهان پاسخگو باشد. جهان غرب باید درباره‌ی کشتار کودکان خردسال در فلسطین، درباره‌ی حقوق زن و حفظ کرامت او، درباره‌ی حق ملت‌ها در تعیین سرنوشت خود، درباره حق ملت‌ها در بهره‌گیری از ثروت‌های خود و حتّی درباره‌ی آزادی شهروندان خود پاسخگو باشد.» (پیام به کنگره عظیم حج، ۱۳۸۲/۱۱/۸)
ایستادگی مجدّانه در برابر منطق هوچیگرانۀ غرب در تحقیر زن
«باید جایگاه زن را تعریف کرد و در مقابل منطق هوچیگرانه‌ی غربی به‌جِد ایستاد... آنها هستند که دارند به زن ظلم میکنند، زن را تحقیر میکنند، جایگاه زن را پائین می‌آورند؛ به اسم آزادی، به اسم اشتغال، به اسم مسئولیت دادن، آنها را مورد فشارهای روحی، روانی، عاطفی و اهانت شخصیتی و شأنی قرار می‌دهند؛ آنها باید جواب بدهند. جمهوری اسلامی در این زمینه یک مسئولیتی دارد. جمهوری اسلامی در مسئله‌ی زن باید به طور صریح و بدون هیچ مجامله، حرف خودش را ـ که عمدتاً اعتراض به نگاه غربی و این نامعادله‌ی ظالمانه‌ی غربی است ـ بگوید. با این نگاه، آن وقت مسئله‌ی حجاب، مسئله‌ی نوع ارتباط زن و مرد، هم معنا پیدا می‌کند.» (بیانات در دیدار با بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱۰)
روحیۀ تهاجمی در مقابله با زورگویان بین‌المللی در موضوعات مختلف ازجمله حجاب
«روحیّه‌ی تهاجم در مقابله‌ی با زورگویان بین‌المللی. یک وقت هست که زورگویان بین‌المللی می‌آیند و می‌گویند که آقا شما فلان کار را کرده‌اید و ما رفع و رجوع می‌کنیم و نه والله، نه بالله...؛ ولی یک وقت هست که تهاجمش، تهاجم زورگویانه است؛ بهترین دفاع در چنین مواقعی هجوم است. زورگویان بین‌المللی، نقاط ضعف زیادی دارند: ... خب، نقاط ضعفشان، با حالت تهاجمی و با حالت طلبکاری، گفته و بیان بشود... در قضیّه‌ی زن مدّعی هستیم؛ در قضیّه‌ی حقوق بشر مدّعی هستیم؛ در قضایای حقوق اساسی انسانها مدّعی هستیم. ما مدّعی اینها هستیم؛ ما در مقام پاسخگویی نیستیم. چرا باید سؤال بکنند تا کسی مجبور باشد پاسخ بدهد؟ آنها بی‌جا میکنند سؤال و ادعا میکنند. این روحیّه، روحیّه‌ی خوبی است؛ روحیّه‌ی انقلاب این است؛ این است که حقیقت را روشن و درخشان می‌کند.» (بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت، ۱۳۸۷/۶/۲)
طلبکاری از غرب در موضوع زن
«ما از دنیای غرب که آمدند زن بشری را در طول دوره‌های گذشته تا امروز این‌قدر مورد تحقیر قرار دادند، طلبکاریم. شما ببینید در اروپا و در کشورهای غربی، تا اندکی پیش زنان حقوق مالی مستقلی نداشتند. من یک وقت بدقت آمارش را استخراج کردم و در صحبتی ـ ظاهراً در نماز جمعه‌ی چهار، پنج سال پیش از این بود ـ آن را مطرح کردم.» (بیانات در دیدار با اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی بانوان، جمعی از بانوان پزشک متخصص، و مسؤولان اولین کنگره‌ی حجاب اسلامی، به‌مناسبت میلاد حضرت فاطمه‌ی زهرا (س)، ۱۳۷۰/۱۰/۴)
درک کامل و دقیق دیدگاه اسلام در موضوع زن و تصحیح و تصحیح نظرات باطل فرهنگ غربی در این خصوص
«وقتی که به صحنه‌ی تفکّرات عالم نگاه می‌کنم و بینش اسلام را مشاهده می‌نمایم، بروشنی درمی‌یابم که جامعه‌ی بشری هنگامی خواهد توانست نسبت به مسأله‌ی زن و رابطه‌ی زن و مرد، سلامت و کمال مطلوب خود را پیدا بکند که دیدگاه‌های اسلام را بدون کم و زیاد و بدون افراط و تفریط درک کند و کوشش نماید آنها را ارایه کند. این، ادعای ما نسبت به مسأله‌ی زن در عالم است. ما آن چیزی را که در تمدّن‌های مادّی امروز نسبت به زن عمل میشود و وجود دارد، به هیچ وجه قبول نداریم و ان را به صرفه و صلاح زن و کل جامعه نمی‌شماریم.» (بیانات در دیدار با گروهی از بانوان پزشک سراسر کشور، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)
آنچه در متن و مشروح مقالۀ حاضر آمده نشان‌دهندۀ شأن والا و کرامت ذاتی و مسئولیت‌آفرین زن در مکتب اسلام است. توجه و عمل به این مسئولیت‌ها موجب ظهور زنان بسیاری در عصر انقلاب اسلامی گردید که در دو مقالۀ «حدیث زینبی مادران ایرانی» و «به احترام حماسۀ مهربانوانِ سرزمین و دین و آیین» از نمونه‌های متعدد این گروه یاد شده است.
خانم کونیکو یامامورا در مرداد سال ۱۳۹۱ نامه‌ای با دستخط خود خطاب به رهبر انقلاب اسلامی نگاشته و در آن خود را قطره‌ای در دریای خروشان نهضت اسلامی می‌خواند و پس از ذکر تلاش خود در جهاد فرهنگی و تقدیم فرزند شهیدش محمد به قافلۀ شهدای دفاع مقدس و افتخار حضور خود در اردوهای دانشجویی، کاروان جانبازان شیمیایی و راهیان نور و مجمع جهانی اهل بیت، هدف تمام تلاش‌های خود را اثبات خادمی برای نهضت امام خمینی (ره) برمی‌شمارد و سپس به بیان دیدگاه‌ها و طرح‌ها و امیدهای خود برای جاری‌ساختن امواج بیداری عقول در جهان و تا شرقی‌ترین کرانۀ دنیا می‌پردازد.
با خواندن این نامه، هر خواننده‌ای به این باور می‌رسد که این متن نوشتۀ یکی از شخصیت‌های فرهنگی باسابقه در حوزۀ بیداری اسلامی است که دغدغه‌ای جز صدور انقلاب اسلامی و گسترش فرهنگ ناب شیعی ندارد و تنها راه بیداری اسلامی را جهادی فرهنگی می‌داند.
مروری بر زندگی پر فراز و نشیب مرحومه کونیکو یامامورا در طول حیات بیش از هشت دهه و حضور در صحنه‌ها و عرصه‌های متعدد معرفتی و مجاهدتی و انسان‌دوستانه و حق‌طلبانه و دغدغۀ ترویج فرهنگ نورانی مکتب اسلام و تعالیم قرآن کریم و ازجمله افتخار شهادت فرزند دلبندش در جبهه‌های حق در برابر باطل، این مادر شهید را به مقامی می‌رساند که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، نشان‌دادن ابعاد زندگی مجاهدانۀ این مهربانو و خانوادۀ جلیل‌القدر او را آبروبخشی به خانواده اسلام می‌دانند.
سلام و صلوات و رحمت الهی بر او و همسر و فرزند شهیدش و خانوادۀ گرامی‌اش
*رئیس سازمان اسناد وکتابخانه ملی
