عزل آیت‌الله حسینعلی منتظری از سوی امام خمینی، در زمره وقایع مهم تاریخ انقلاب اسلامی است. یکی از اضلاع مهم این رویداد، دیدگاه‌های رهبر کبیر انقلاب اسلامی در این باره است که «سیر در بیراهه» به بازخوانی آن نشسته است. علی جعفری هرستانی و محمد اسماعیل پسندیده سامان دهندگان این پژوهش در دیباچه آن اشاراتی به قرار ذیل دارند:
«ماجرای قائم‌مقامی و عزل آیت‌الله منتظری و حوادثی که در حاشیه آن اتفاق افتاد، یکی از مسائل مهم و عبرت‌آموز در طول حیات جمهوری اسلامی به حساب می‌آید. وی یکی از روحانیون مبارز و انقلابی بود که در دوران پیش از انقلاب اسلامی و در جهت مبارزه با رژیم شاه، سختی‌های فراوانی تحمل نمود. پس از پیروزی انقلاب، او از طرف مجلس خبرگان رهبری، به عنوان قائم مقام رهبری انتخاب شد و با تبلیغات اطرافیان فرصت‌طلب و همراهی ناآگاهانه برخی دلسوزان انقلاب، به عنوان جانشین امام خمینی شناخته شد. پس از آن رفته رفته حوادثی رخ داد که در آخر منجر به عزل ایشان از این سمت، توسط امام شد. نفوذ افراد ضدانقلاب در بیت آیت‌الله منتظری و سوء‌استفاده از ساده‌لوحی ایشان علت اصلی این امر بود. از این‌رو امام خمینی از ایشان خواستند تا از سیاست فاصله گرفته و به تدریس در حوزه بپردازند. اگر چه ایشان در ظاهر و ابتدای امر، نظر امام را پذیرفت، اما نفوذ اطرافیان باعث شد پس از مدت کوتاهی، وی موضع پیشین خود را فراموش کند. جریان انتخاب آیت‌الله منتظری به عنوان گزینه پیشنهادی رهبر آینده توسط خبرگان و حوادثی که در آخر منجر به عزل او از این سمت شد، قسمت مهم و سرنوشت‌سازی از تاریخ پس از انقلاب را تشکیل می‌دهد که تبیین آن برای فهم بهتر حوادث دوران حیات پربرکت امام و شناخت برخی جریانات انحرافی موجود در جامعه- که پس از رحلت امام به تقابل با ولایت فقیه و نظام اسلامی پرداختند- امری ضروری است. در این میان روشن شدن مواضع حضرت امام در مقابل این جریان، به ویژه برای نسل جوان جامعه- که به طور زنده و ملموس دوران حضرت امام (ره) را درک نکرده است- بسیار راهگشا خواهد بود. در این مجموعه تلاش شده است ضمن اشاره اجمالی به تاریخ حوادث قائم‌مقام رهبری، متن کامل مواضع و بیانات حضرت امام به عنوان سندی تاریخی، برای درک و تحلیل بهتر این حوادث ذکر گردد. از آنجا که هدف مجموعه حاضر، تبیین مواضع حضرت امام در مورد آیت‌الله منتظری است، بررسی کامل زندگی و شخصیت و افکار آیت‌الله منتظری در این اثر مورد توجه نبوده است.
عنوان این کتاب، متضمن روایتی از امام صادق (ع) است که می‌فرماید: العامل علی غیر بصیره، کالسائر علی غیر الطریق، لا یزیده سرعه‌السیرالا بعدا؛ کسی که از روی بی‌بصیرتی عمل کند، مانند سیرکننده و راه‌رونده‌ای است که سیر در بیراهه می‌کند و هرچه سریع‌تر حرکت و بیشتر تلاش نماید، جز دور شدن از مقصد، چیزی به دست نمی‌آورد! علم بدون بصیرت موجب هدایت انسان نمی‌شود، همانگونه که علم بدون تقوا و مقابله با هوای نفس، انسان را به سرمنزل مقصود نمی‌رساند. ساده‌لوحی و بی‌بصیرتی، مهم‌ترین عامل خروج آیت‌الله منتظری از صراط مستقیم انقلاب اسلامی و خط امام خمینی بود، نکته‌ای که بارها و بارها از سوی امام به وی تذکر داده شد و او اعتنایی نکرد! اولین چاپ این اثر، در قالب کتابچه و تحت عنوان بولتن تحلیلی توسط بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع) در ۳ هزار نسخه به فاصله یک روز پس از درگذشت آیت‌الله منتظری برای شفاف‌سازی و روشنگری در ایام فتنه سال ۱۳۸۸، منتشر گردید و اکنون با اصلاحات و تغییراتی مجدداً منتشر گردیده است...».
