سرویس جامعه جوان آنلاین: پیک پنجم کرونا با وجود رقم زدن سیاهترین روزهای کرونایی در کشور و رساندن آمار قربانیان کرونایی به بالای ۷۰۰ نفر در روز، رفته رفته رو به افول گذاشته و آخرین آمار وزارت بهداشت از مرگ و میرها نشان میدهد با قرار گرفتن در بازوی نزولی موج پنجم، پس از ۸۲ روز بالاخره آمار روزانه فوت بیماران کرونایی به کمتر از ۲۰۰نفر رسید. با وجود این معاون تحقیقات وزارت بهداشت معتقد است ایران کماکان میتواند مستعد پیدا شدن سویههای جدید باشد که این سویهها میتوانند سرایتپذیری بالاتری داشته باشند. به گفته دبیر کمیته علمی کشوری کرونا هم بسیاری از مجامع علمی در دنیا اعلام کردند که ممکن است در اواخر اکتبر یعنی تا دو سه هفته دیگر، با پیک جدیدی از بیماری کرونا مواجه باشیم. با این حال همه این پیشبینیها بر اساس اقدامات بهداشتی و رعایت جامعه، میزان واکسیناسیون و همچنین اینکه سوش جدیدی که نسبت به اقدامات بهداشتی یا واکسن مقاوم باشد یا خیر، متغیر است. حالا با نگاهی به رفتارهای مردم در برگزاری دورهمیها و مسافرتها و یک طرفه شدن جاده چالوس و همچنین رفتار دولت و برنامهریزی برای بازگشاییها و رفع محدودیتها نگرانی برای بروز پیک بعدی جدی شدهاست. به خصوص اینکه در حال حاضر و با وجود سرعت گرفتن واکسیناسیون حدود ۱۸ میلیون نفر با تزریق دو دوز واکسن ایمنی شدهاند و تا دستیابی به واکسیناسیون ۷۰ درصدی و ایمنی جمعی فاصله زیادی داریم و از سوی دیگر روند کاهشی بستری بیماران کرونایی در اغلب استانها کند یا متوقف شدهاست.
طبق گزارش وزارت بهداشت تا ۱۶ مهرماه ۱۴۰۰ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۹ هزار و ۸۹۷ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که یک هزار و ۴۲۴ نفر از آنها بستری شدند. ۱۲ تیرماه آخرین باری بود که تعداد بیماران شناسایی شده کمتر از ۱۰ هزار نفر بود و آخرین باری که تعداد بستریهای جدید بیماران، کمتر از یک هزار و ۵۰۰ نفر بود، ۱۹ تیرماه. طبق آخرین آمارهای کرونایی بعد از ۹۷ روز، تعداد بیماران شناسایی شده به کمتر از ۱۰ هزار نفر و بعد از ۹۰ روز، تعداد بستریهای جدید بیماران، به کمتر از یک هزار و ۵۰۰ نفر رسید. همچنین بعد از ۸۲ روز، موارد فوت روزانه بیماران کرونایی در کرونا به کمتر از ۲۰۰ نفر کاهش یافت. آخرین بار، روز ۲۷ تیرماه، فوت بیماران کرونایی کمتر از ۲۰۰ نفر بود.
شهرهای قرمز هم در حال کاهش هستند و هم اکنون هفت شهر کشور در وضعیت قرمز، ۱۰۸ شهر در وضعیت نارنجی، ۲۴۸ شهر در وضعیت زرد و ۸۵ شهر در وضعیت آبی قرار دارند. در عین حال به گفته مسعود یونسیان، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران، آهنگ کاهشی بستریها در اغلب استانها متوقف شده یا سرعت کاهشی آن کمتر شدهاست.
یونسیان تأکید میکند: «اگر آهنگ کاهشی که طی هفتههای گذشته مشاهده کردیم ادامه پیدا میکرد، ما انتظار داشتیم به مرگهای دورقمی روزانه برسیم، اما اگر قرار باشد ما در اینجا توقف کنیم، ممکن است به تعداد مرگهای دو رقمی نرسیم و کماکان مرگهای روزانه ما سه رقمی باشد و اگر موج بعدی از این سطح شروع شود؛ طبیعتاً برای ما نگرانی زیادی خواهد داشت.»
پیشبینی پیک ششم تا اواخر مهر ماه
مرگ و میرهای کرونایی هنوز سه رقمی مانده و احتمال بروز پیک بعدی هم دور از انتظار نیست. حمیدرضا جماعتی دبیر کمیته علمی کشوری کرونا درباره احتمال وقوع موج ششم کرونا در کشور اینگونه توضیح میدهد: «بسیاری از مجامع علمی در دنیا اعلام کردند که ممکن است در اواخر اکتبر یعنی اواخر مهر و اوایل آبان ماه با پیک جدیدی مواجه باشیم. با این حال همه این پیشبینیها بر اساس اقدامات بهداشتی و رعایت جامعه، میزان واکسیناسیون و همچنین اینکه سوش جدیدی که نسبت به اقدامات بهداشتی یا واکسن مقاوم باشد، ایجاد میشود یا خیر متغیر است. به عبارت دیگر اگر همین شرایط باشد و ما به ایمنی جمعی برسیم و اقدامات بهداشتی را هم مردم انجام دهند، ممکن است شاهد چنین پیکهایی نباشیم.»
وی با بیان کمیته علمی برای پیشگیری از پیک جدید، اقدامات و مصوبات لازم را پیشبینی کردهاست، میافزاید: «امیدواریم با اجرای این مصوبات و عدم ایجاد پیک جدید، بتوانیم طی چند هفته آینده با انجام واکسیناسیونهای قوی که در حال انجام است و اقدامات سریع و عاجلی که در کنار واکسیناسیون انجام میشود، شاهد کاهش میزان مرگ و میر باشیم.».
اما این اقدامات و مصوبات پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز پیک ششم چیست؟ آنطور که جماعتی میگوید، خلاصه این مصوبات شامل ادامه تسریع واکسیناسیون برای رسیدن به ایمنی جمعی و همچنین استفاده از واکسنهای بوستر (دوز سوم) است. همچنین بناست تا زمان رسیدن به ایمنی جمعی مجامع عمومی و مدارس و دانشگاهها بسته بماند.»
کشور مستعد پیدا شدن سویههای جدید کروناست
فرید نجفی، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت هم معتقد است ایران کماکان میتواند مستعد پیدا شدن سویههای جدید باشد که این سویهها میتوانند سرایتپذیری بالاتری داشته باشند. وی با بیان اینکه یکی از اقدامات بسیار مهمی که در بحث کنترل و مراقبت از اپیدمی کووید در دنیا در کنار تمام کارهای دیگر انجام میشود، مراقبت ژنتیک کووید است، اینگونه توضیح میدهد: «دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم بهزیستی به طور فعال در این برنامه مشارکت دارند. براساس گزارش مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بهزیستی در شهریور ماه ۲۳۰ نمونه، بررسی توالییابی به روش سنگر انجام شده است. این ۲۳۰ نمونه از استانهای تهران، سمنان، سیستان و بلوچستان، البرز و مرکزی بودهاست که براساس بررسیهای صورت گرفته روی این نمونهها ۲/۸۵ درصد سویههای کرونا دلتا بودهاست.»
به گفته نجفی نکته مهم و جالب این است که در واقع در ۳۴ عدد از این نمونهها (تقریباً ۱۵ درصد) سویههای دلتا با جهشهای اضافه پیدا شده که این موضوع بسیار حائز اهمیت بوده و نشاندهنده این است که کشور ما کماکان میتواند مستعد پیدا شدن سویههای جدید باشد که این سویهها میتوانند سرایتپذیری بالاتر هم داشتهباشند.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تصریح میکند: «آنچه از یافتههای این بررسی به دست میآید آن است که در واقع نرخ متوسط هر جهش به ازای هر فرد حدود ۱/۴ است؛ به عبارت دیگر در ۲۳۰ نمونهای که بررسیشده حدود ۹۵۰ جهش مشاهده شده که این آمار به ما نشان میدهد کشور کماکان به واکسیناسیون با سرعت بالا که طی یک تا دو ماه اخیر شاهد آن هستیم، احتیاج دارد.»
افزایش سرعت و پوشش واکسیناسیون برای پیشگیری از جهشهای بیشتر
از نگاه نجفی هر چه میزان پوشش واکسیناسیون بالاتر رفته و با سرعت بالاتری هم افزایش پیدا کند سبب خواهد شد که جهشهای کمتری را ببینیم و سرعت پیدایش جهشها هم کمتر شود.
نجفی در پایان با تأکید بر اینکه این یکی از استراتژیهایی است که به کنترل اپیدمی در دنیا کمک میکند، میافزاید: «توقعی که ما از همه مردم داریم این است که اگر هنوز واکسینه نشدهاند حتماً اقدام کنند. نوع واکسن در چنین اپیدمی خیلی مهم نیست و آنچه اهمیت دارد استفاده از اولین واکسن در دسترس است.»