مرکز اسناد انقلاب اسلامی، نزدیک به سه دهه است که خاطرات فعالان انقلاب و نظام اسلامی را نشر میدهد. در این میان یکی از آثار خواندنی و پرنکته منتشره از سوی این نهاد، وقایع نگاری حجتالاسلام والمسلمین عبدالمجید معادیخواه، از فرازهای گوناگون نهضت اسلامی است که نام «جام شکسته» را بر خویش دارد. ناشر در دیباچه نخستین مجلد از این اثر، در باب محتوای این کتاب، چنین آورده است:
«به رغم گذشت زمان، یکی از عمدهترین مباحث مورد علاقه و تفکر دانشپژوهان اجتماعی، بحث و گفتگو در خصوص ماهیت و چرایی انقلاب اسلامی ایران است. در این رهگذر، آن چه بر ضرورت و لزوم مطالعه این پدیده میافزاید، پیچیدگی و وجوه تازه آن در مقایسه با انقلابهای دیگری است که در جهان مدرن به وقوع پیوستهاند. به اقرار تحلیلگران و دانشمندان علوم اجتماعی، وجه تأمل برانگیز و نوی انقلاب ایران، خصلت دینی و مذهبی بودن آن است. این وجه از انقلاب ایران و به ویژه تحلیل نقش مذهب و جریانهای فکری- دینی، در روند شکلگیری انقلاب اسلامی ایران، به رغم مطالعات صورت گرفته، احتیاج به تحقیق بیشتری دارد. به نظر میآید یکی از راههای شناخت این بعد انقلاب، پرداختن به خاطرات و شنیدن روایت و حکایتهای مردانی است که خود در متن تحولات و مبارزات سیاسی ایران در دوره پهلوی، حضوری مستقیم و فعال داشتند. بنا به ضرورت مزبور، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اقدام به انتشار خاطرات حجتالاسلام والمسلمین عبدالمجید معادیخواه کرده است. خاطرات نامبرده به لحاظ حضور ایشان در صحنه مبارزاتی که از سال ۱۳۴۱ ش به رهبری امام خمینی (ره) آغاز شد، روایتی شنیدنی، تأمل برانگیز، تحلیلی و خواندنی است. از این دوره پر اهمیت تاریخ ایران، بیان وقایع تاریخی با تبیینی جامعه شناختی، جریانهای فکری و سیاسی در درون جامعه، حمله به فیضیه، اصلاحات ارضی و رفراندوم شاه، حماسه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، تصویب کاپیتولاسیون و واکنش امام (ره) و جامعه در برابر آن، تبعید امام (ره) به نجف، ارائه تصویری از فضای حاکم بر جامعه، نحوه برخورد ساواک با مخالفان، شرایط زندانهای سیاسی رژیم، حضور گسترده نیروها و گروههای سیاسی مختلف، درگیری و منازعه فکری بین گرههای فعال در جامعه، رابطه میان سنت و تجدد، مبارزه مستمر و دائم میان سنتگرایان و تجددگرایان دگرگونیهای فکری و فرهنگی جامعه، جریانهای فکری و سیاسی در درون جامعه به ویژه در درون حوزه علمیه قم و نجف، سوگیری و جهتگیری علما و مراجع معروف در خصوص نهضت مردم ایران، فعالیت فدائیان اسلام، شکلگیری سازمان مجاهدین خلق و جریانهای پس از آن، ورود امام خمینی به ایران و مسائل مربوط به آن و غیره، مهمترین موضوعاتی است که نگارنده در خاطرات خود، به بحث و گفتگو درباره آنها پرداخته است. ویژگی عمده اثر، نگاه انتقادی و جامعه شناختی نگارنده به تحولات گذشته است. در حقیقت، باید گفت که نگارنده به بیان صرف خاطرات بسنده نکرده است، بلکه در جاهایی خاطرهگویی را با تحلیلهای جامعه شناختی و علمی در میآمیزد و با دیدگاهی انتقادی، سعی دارد تا از گذشته نتایج و قواعدی را کشف نماید و درس آموزیهای لازم را بنماید. جناب آقای معادیخواه، روند مبارزات مردم ایران تا پیروزی انقلاب اسلامی را به سه دوره تقسیم میکند: دوره نخست، با طرح موضوع انجمنهای ایالتی و ولایتی در سال ۱۳۴۱ آغاز میشود. دوره دوم، دوره غربت نهضت که نقطه آغازش تبعید امام خمینی (ره) به ترکیه در سیزده آبان ۱۳۴۳ و سپس به نجف است. مرحله سوم با ظهور مبارزه مسلحانه و گسترش حضور نیروهای مختلف در میدان مبارزه شروع میشود و تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ ادامه مییابد...».