با صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن «کووایران برکت»، ایران به طور رسمی به باشگاه سازندگان واکسن کرونا پیوست. حالا ایران در کنار روسیه، ایالات متحده، چین، بریتانیا و هند تنها کشور‌هایی هستند که در چرخه سازندگان واکسن کرونا قرار دارند. علاوه بر واکسن کووایران، واکسن سوبرانا در ایران با نام «پاستوکووک» در حال تکمیل مستندات و دریافت مجوز مصرف اضطراری برای گروه سنی ۱۸ سال به بالا است. کارآزمایی بالینی واکسن تولید مشترک انستیتو پاستور ایران و انستیتو فینلای کوبا در گروه سنی خردسالان و نوجوانان در کوبا کلید خورده‌است. علاوه بر تولیدات داخلی واکسن سخنگوی جمعیت هلال احمر از ورود ۲ میلیون دوز واکسن کرونا طی روز‌های آتی به کشور خبر می‌دهد. با تمام این‌ها بازار سیاه واکسن‌های کرونا هم همچنان فعال است و برخی اخبار و گزارش‌ها از خرید و فروش واکسن کرونا فایزر به قیمت‌هایی تا حدود ۶۰ میلیون هم حکایت دارد؛ این در حالی است که با عنایت به شرایط نگهداری و زنجیره سرد منفی ۷۰ درجه سانتیگراد برای این واکسن، آنچه در بازار سیاه به اسم واکسن فروخته می‌شود واکسن‌های فاسد یا تقلبی است. حالا سرعت گرفتن تأمین واکسن و در نتیجه واکسیناسیون می‌تواند بساط بازار سیاه واکسن‌های تقلبی و جعلی را کساد کند.
در ۲۴ ساعت منتهی به روز سه‌شنبه، ۱۳۴ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۸۲ هزار و ۳۵۱ نفر رسید.
در حال حاضر ۱۳ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۲۰۸ شهر در وضعیت نارنجی و ۲۲۷ شهر در وضعیت زرد قرار دارند. تا کنون ۴ میلیون و ۳۶۲ هزار و ۹۶۱ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۸۶۹ هزار و ۹۸۳ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۵ میلیون و ۲۰۵ هزار و ۶۵۲ دوز رسیده و همچنان روند واکسیناسیون کند است. شاید همین مسئله هم بازار سیاه واکسن را داغ کرده‌باشد، اما حالا با صدور مجوز ورود کووایران به سبد واکسیناسیون کشور و ورود واکسن پاستور در هفته آینده می‌توان به مدیریت بهتر اوضاع واکسیناسیون امیدوار بود.
پیوستن ایران به باشگاه سازندگان واکسن کرونا در جهان
کیانوش جهانپور، مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش و پزشکی درباره صدور مجوز اضطراری واکسن کوو ایران برکت در توییتی نوشت: «با صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن کووایران برکت، ایران به باشگاه سازندگان واکسن کرونا پیوست. ایران، روسیه، ایالات متحده، چین، بریتانیا و هند کشور‌هایی هستند که در چرخه سازندگان واکسن کرونا قرار دارند.» وی با تأکید بر بی‌خطر بودن این واکسن درباره روند تولید آن اینگونه توضیح می‌دهد: «واکسن تمام ایرانی کوو ایران برکت بر پایه ویروس غیرفعال است. مطالعات حیوانی و انسانی واکسن برکت از زمستان سال گذشته در کشور آغاز شده‌است و نتایج فاز‌های اول و دوم این مطالعه مطلوب گزارش شده است. فاز سوم مطالعه انسانی واکسن برکت روی بیش از ۲۰ هزار نفر انجام شده و مردم ایران در فاز سوم مطالعه انسانی این واکسن را دریافت کرده‌اند.»
سخنگوی سازمان غذا و دارو تأکید می‌کند: «در مطالعات انجام گرفته روی این واکسن، بی‌خطر بودن واکسن برکت تأیید شده‌است. تولید این واکسن از هفته آینده در کشور آغاز می‌شود و در چرخه توزیع قرار می‌گیرد.»
جهانپور همچنین از آغاز کارآزمایی بالینی واکسن تولید مشترک انستیتو پاستور ایران و انستیتو فینلای کوبا در گروه سنی خردسالان و نوجوانان در کوبا خبر می‌دهد.
مجوز سارمان غذا و دارو کافی است
با صدور مجوز اضطراری واکسن کوو ایران برکت شاید این سؤال در ذهن برخی شکل گرفته باشد که برای این صدور مجوز آیا نیازی به تأیید سازمان جهانی بهداشت نیست؟
سیدعلیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «اینکه واکسن تأییدیه سازمان جهانی بهداشت را داشته باشد، یک اصل نیست. واکسن مقوله‌ای است که هر کشور برای خود یکسری قوانین و مقررات مشخص دارد که اگر واکسن بر آن اساس پیش برود، می‌تواند مجوز مصرف بدهد. همانطور که برخی واکسن‌های خارجی هم جدیداً مجوز سازمان جهانی بهداشت را اخذ کردند، مجوز‌های کشور خودشان را داشتند و مصرف کردند و کشور‌های دیگر هم بر اساس آن مجوز‌ها و اطلاعاتی که از کشور سازنده گرفتند، واکسن را مورد مصرف قرار دادند.»
ناجی تأکید می‌کند: «مصرف واکسن‌های تولید کشور‌ها منوط به اخذ مجوز سازمان بهداشت جهانی نیست؛ البته وجهه واکسن با صدور مجوز اضطراری از سوی سازمان جهانی بهداشت بالاتر می‌رود. در عین حال واکسن آسترازنکا که مجوز مصرف اضطراری از سازمان بهداشت جهانی را اخذ کرد، در مواردی مشکل لخته شدن خون داشته‌است. بنابراین داشتن مجوز مصرف اضطراری از سازمان جهانی بهداشت به معنای آن نیست که سایر کشور‌ها آن واکسن را چشم بسته قبول کنند. یا واکسن اسپوتنیک که در بسیاری از کشور‌ها استفاده می‌شود هم مجوز مصرف اضطراری سازمان بهداشت جهانی را ندارد و کشور‌ها با قوانین و معیار‌های علمی خودشان می‌پذیرند که آن را تزریق کنند یا نکنند.»
واکسن‌های بازار سیاه فاسد یا تقلبی است
روند کند واکسیناسیون در کشور بازار سیاه واکسن‌های کرونا را داغ کرده تا جایی که گزارش‌هایی درباره خرید و فروش و تزریق واکسن‌های وارداتی همچون فایزر به قیمت‌هایی تا ۶۰ میلیون تومان در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌است. با وجود این جهانپور، مدیر روابط‌عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو تأکید می‌کند که هرگونه تزریق واکسن فایزر ممنوع است و وارد‌کننده و تمام عوامل آن قاچاقچی به شمار می‌روند. جهانپور با تأکید بر لزوم حفظ زنجیره سرد واکسن فایزر در دمای منفی ۶۰ تا ۷۰ درجه سانتیگراد می‌افزاید: «بنابراین امکان جابه‌جایی آن با این شرایط در هیچ محموله و کانتینری وجود ندارد. تأمین تجهیزات و نبود زنجیره سرد و نداشتن یخچال‌های مخصوص از جمله موضوعاتی است که سبب می‌شود نتوان واکسن فایزر را به‌راحتی جابه‌جا کرد و با فرض اینکه واکسن کنونی، فایزر هم باشد در جابه‌جایی به‌طور قطع اثربخشی خود را از دست داده‌است.»
