سرویس اقتصاد جوان آنلاین: همانطور که میدانیم تحریمهای نفتی و شیوع کرونا صادرات کالاهای غیرنفتی را با چالش مواجه کرده است، از این رو منابع ارزی کشور موقتاً با کمبودهایی روبهرو شده و به نظر میرسد این رخداد موجب رسوب میلیونها تن کالا در گمرکات و بنادر شده که بخشی از این کالاها مواداولیه، واسطهای و سرمایهای مورد نیاز تولید و بنگاهها و کارخانجات است.
هر چند اختیار ثبت سفارش واردات با وزارت صمت و بهطور مشخص سازمان توسعه تجارت است و این مجموعه برحسب نیاز تولید و بازار اقدام به ثبت سفارش کالا اعم از مواد اولیه، واسطهای و سرمایهای میکند، اما مدیریت بازار ارز با بانک مرکزی است و در مقاطعی که کشور با تحریم و شیوع کرونا روبهرو است، حتی صادرات کالاهای غیرنفتی نیز با چالش مواجه شده بالطبع بانک مرکزی در تأمین ارز ترجیحی و حجتی مدیریت بخشهایی، چون سامانه سنا و حتی بازار آزاد با مشکلاتی روبه رو میشود.
هماکنون میلیونها تن کالا در گمرکات و بنادر رسوب شده است و کمبود منابع ارزی یا گرانی ارز و صدور مجوز برای ترخیص این کالاها شاید بازار ارزی کشور را با چالش مواجه کند، اما باید توجه داشت که سکته در تولید داخلی بالطبع اقتصاد ایران را با مشکل مواجه میکند تا جایی که شاید حتی صادرات کالاهای غیرنفتی نیز با مشکل مواجه شود، زیرا تولید صادرات محور نیز گاهاً به مواداولیه و واسطه و سرمایهای نیاز دارد که بخشی از آن از طریق واردات تأمین میشود.
بدین ترتیب جای دارد مجموعهای تشکیل شود که فرای مباحث ارزی و پولی و کالایی بهطور کل منافع اقتصاد ایران را در ترخیص کالاهای رسوب شده در گمرکات و بنادر در نظر بگیرد و برای ترخیص این کالاها و راهیشدن به بازار خود اعم از بازار مصرف یا کارخانجات و بنگاههای تولیدی بهترین تصمیم را اخذ کند.
به گزارش فارس، بررسی شاخص اقلام خوراکی در مهرماه نشان میدهد، بالاترین رشد تورمی برای روغن و چربی ثبت شده، روغن در مهرماه نسبت به شهریور ۲/ ۱۶ درصد افزایش یافته است.
براساس آمارهای رسمی گمرک از ابتدای سال جاری تا ۲۷ مهرماه بالغ بر حدود ۵۰۰ هزار تن روغن خوراکی نیمه جامد و مایع به ارزش بیش از ۴۰۰ میلیون دلار از گمرکات کشور ترخیص شده است.
برآوردها و همچنین مصرف روغن خوراکی برای کل سال حدود ۵/ ۱ میلیون تن است که آمارها حکایت از افت واردات به دلایل مختلف دارد.
در حال حاضر ۲ کشتی حامل روغن خوراکی در آبهای خلیجفارس و نزدیک بندر شهیدرجایی بندرعباس وجود دارد، اما امکان پهلوگیری و تخلیه این کالای مهم و ضروری جامعه وجود ندارد.
مستندات فارس نشان میدهد، بالغ بر ۷۳ هزار تن روغن خوراکی در این دو کشتی از تیرماه منتظر تأمین ارز و جابه جایی اسناد مالکیت برای تخلیه و انجام تشریفات گمرکی است. علاوه بر آن دو کشتی دیگر نیز بار خود را در بندر تخلیه کرده، اما به دلیل نداشتن اسناد و مدارک ناشی از تأمین نشدن ارز، امکان ترخیص آنها وجود ندارد.
هزینه دموراژ دو کشتی حامل روغن نیز روزانه بیش از ۱۳ هزار یورو بوده و با یک محاسبه ساده مشخص است باید از تیرماه تاکنون حداقل ۸/۲ میلیون یورو هزینه خواب کشتی در نظر گرفت.
طبق قرائن این دو محموله بزرگ مربوط به شرکت بازرگانی دولتی است که هنوز موفق به تأمین ارز این کالای ضروری جامعه نشده است. البته تصمیمهای خوبی در مجلس و دولت برای تجارت خارجی و ترخیص کالاهای موجود در گمرکات و بنادر اخذ شده است که به نظر میرسد باید سریعتر عملیاتی شود تا شاهد سکته در کارخانجات به دلیل کمبود مقطعی مواد اولیه و واسطهای و سرمایهای نباشیم.
بانک مرکزی: در «اولویتبندی» تخصیص ارز واردات نقشی نداریم
در حالی که این روزها دلیل گرانی برخی از کالاها در حوزه موادغذایی، دارو، تجهیزات پزشکی عدم تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی جهت ترخیص کالاهای موجود در گمرکات و بنادر عنوان میشود، متأسفانه برخی از تولیدکنندگان بهرغم آنکه تولیدشان هیچ ارتباطی با کالاهای وارداتی ندارد، این موضوع را بهانه افزایش نرخ محصولات اعلام کردهاند که در این رابطه بانک مرکزی توضیحاتی را ارائه کرد. بانک مرکزی از ابتدای سال تاکنون به رغم فشار تحریمها، ارز کالاهای اساسی را طبق مقررات تأمین کرده است؛ ضمن آنکه تعیین «اولویتبندی» نوع و میزان ارز کالاها برعهده وزارتخانههای ذیربط اعم از صمت، جهاد کشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی با توجه به انتشار اخباری مبنی بر عدم تأمین ارز نهادههای دامی و کالاهای اساسی با نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان که منجر به تعطیلی برخی از شرکتهای تولیدی شده است، به آگاهی میرساند بانک مرکزی سقف تعیین شده در مصوبه ستاد اقتصادی دولت برای تأمین ارز را به طور کامل اجرا کرده و این وظیفه وزارتخانههای مربوطه است که با «اولویت بندی» در سقف مذکور، تعیین کنند برای چه کالاهایی و چه شرکتهایی تأمین ارز شوند. طی سال جاری بنا به مصوبه ستاد اقتصادی دولت، سقف ۸ میلیارد دلار ارز با نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان به منظور تأمین کالاهای اساسی به تفکیک ۵/۵ میلیارد دلار برای اقلام کالای اساسی (ذرت، دانه روغنی، روغن خام، کنجاله، جو و گندم) و ۵/ ۱ میلیارد دلار برای دارو و یک میلیارد دلار برای تجهیزات پزشکی در نظر گرفته شد.
تأمین ارز کالاهای اساسی به نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان، از ابتدای سال تا پایان مهرماه بابت واردات اقلام اساسی، به شرح زیر است:
ذرت هزار و ۶۲۴ میلیون دلار، جو ۲۶۰ میلیون دلار، دانههای روغنی، ۷۷۷ میلیون دلار، روغن خام ۷۷۸ میلیون دلار، کنجاله ۶۳۸ میلیون دلار، گندم ۳۳۰ میلیون دلار، کود ۴۰ میلیون دلار، کاغذ ۳۰ میلیون دلار، تجهیزات و ملزومات پزشکی ۶۱۵ میلیون دلار، دارو و مواد اولیه دارو ۹۸۵ میلیون دلار و سایر ۱۳۷ میلیون دلار بنابراین طی هفت ماه گذشته جمعاً مبلغ ۶ هزار و ۲۱۴ میلیون دلار توسط بانک مرکزی برای تأمین کالاهای اساسی در نظر گرفته شده و همان گونه که آمار فوق نشان میدهد، این بانک با توجه به گذشت هفت ماه از سال جاری، تأمین ارز کالاهای اساسی را طبق مصوبه ستاد اقتصادی دولت به طور کامل انجام داده است.
اگر شرکتی مدعی است مشکل تأمین ارز دارد، دلیل آن به «اولویتبندی»هایی برمیگردد که از سوی وزارتخانه مربوطه انجام شده و خارج از تخصص نهادی بانک مرکزی است و این بانک نقشی در آن ندارد.
دبیر انجمن صنایع روغن، ۶۰هزار تن روغن خام در گمرکات دپو شده است
دبیر انجمن صنفی صنایع روغن با بیان اینکه تمام کارخانجات روغن برای تأمین مواداولیه دچار مشکل هستند، گفت: مشکل اصلی ما بحث تخصیص ارزِ قابل انتقال است.
امیرهوشنگ بیرشک، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن در گفتگو با مهر در واکنش به توقف تولید روغن بهشهر به دلیل عدم تأمین ارز توسط بانک مرکزی جهت واردات روغن خام و عدم عرضه روغن خام به میزان مورد نیاز توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران اظهار داشت: «وزارت صمت واردکنندگان را به بانک مرکزی معرفی کرده، اما مشکل تخصیص ارز قابل انتقال است. در واقع مهم این است که ارز تخصیص داده شده قابلیت انتقال داشته باشد، در غیر این صورت فایدهای ندارد.»
وی با بیان اینکه هماکنون ۶۰ هزار تن روغن خام در گمرکات دپو شده است، افزود: «حدود دو ماه است که این روغنها در گمرکات ماندهاند و مشکل همان بحث تخصیص ارز قابل انتقال است و مرتب در حال رایزنی و پیگیری هستیم که این مشکل رفع شود.»
دبیر انجمن صنایع روغن با اشاره به اینکه ذخایر روغن خام کارخانجات باید به حدود مشخصی برسد که کارخانه بتواند تولید را آغاز کند، افزود: «به دلیل کمبودهایی که وجود دارد کارخانه بهشهر برای مدت ۹روز اعلام تعطیلی کرده است.»
بیرشک با بیان اینکه تمام صنعت روغن کشور با مشکل مواجه شده است، گفت: «از نظر وزنی واردات روغن خام ۵۰ درصد کاهش داشته و ارزهای تخصیص داده شده یا به سختی قابل انتقال هستند یا اصلاً این قابلیت را ندارند.»
وی درباره مشکل شرکت صنعتی بهشهر که براساس اطلاعیه منتشره در سایت بورس، تولید خود را برای ۹روز متوقف کرده است، تصریح کرد: «در واقع تمام کارخانجات روغن مشکل دارند و در شرایط بدی قرار گرفتهاند.» بیرشک اظهار امیدواری کرد: «مسئولان مربوطه تدابیری برای تأمین ارزِ قابل انتقال بیندیشند تا صنعت روغن دچار چالش نشود.»